Thay đổi lịch thời vụ
Ông Nguyễn Văn Tâm, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang, cho hay tình hình lũ năm nay ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm có thể gây thiếu nước tưới, mặn xâm nhập vào cuối vụ lúa mùa và đông xuân 2016 - 2017, tác động tiêu cực đến sản xuất như mùa vụ năm trước. Các vùng ven biển An Biên - An Minh, vùng ven sông Cái Lớn - Cái Bé và một số khu vực thuộc các huyện U Minh Thượng, Vĩnh Thuận, Giang Thành, Kiên Lương, Hòn Đất… dự báo bị ảnh hưởng hạn, mặn.
Từ thực tiễn phòng, chống hạn, mặn vừa qua, ngành nông nghiệp tỉnh Kiên Giang đã rút ra bài học kinh nghiệm để phòng, chống hạn mặn hiệu quả hơn. Cụ thể là trên cơ sở đặc điểm nguồn nước của từng vùng sẽ bố trí cơ cấu cây trồng, thời vụ sản xuất hợp lý, tranh thủ xuống giống sớm để đề phòng thiếu nước, xâm nhập mặn vào cuối vụ.
Cống thủy lợi ngăn mặn trên đê biển An Biên - An Minh (Kiên Giang) thi công hoàn thành một số hạng mục chính.Ảnh: Lê Huy Hải/TTXVN |
Theo đó, kế hoạch sản xuất vụ lúa đông xuân 2016 - 2017 hơn 301.000 ha, ngành nông nghiệp tỉnh Kiên Giang xây dựng lịch thời vụ gieo sạ tập trung thành 3 đợt, từ trung tuần tháng 10 và kết thúc trong tháng 12. Tùy vào thực tế nguồn nước, khuyến cáo nông dân các địa phương đầu nguồn lũ vùng Tứ giác Long Xuyên và những vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng hạn, mặn vào cuối vụ xuống giống đợt 1 vào nửa cuối tháng 10 để đề phòng thiếu nước, xâm nhập mặn. Đối với vụ lúa mùa khoảng 66.000 ha, trên nền đất nuôi tôm, tập trung ở vùng U Minh Thượng và Vĩnh Thuận, gieo cấy kết thúc vào giữa tháng 10.
Cùng với đó, tỉnh chuẩn bị đủ lượng lúa giống có thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất và chất lượng cao, phẩm cấp gạo tốt, phù hợp nhu cầu thị trường xuất khẩu cung ứng cho nông dân sản xuất và tổ chức sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn, gắn vùng lúa nguyên liệu chất lượng cao với doanh nghiệp.
“Ngành nông nghiệp tỉnh phối hợp với các địa phương tập trung chỉ đạo chặt chẽ kế hoạch sản xuất vụ mùa và đông xuân 2016 - 2017, nhất là khuyến cáo nông dân tuân thủ lịch đúng thời vụ, nhằm tránh tình trạng thiếu nước, xâm nhập mặn gây hại vào giai đoạn từ giữa và cuối vụ”, ông Nguyễn Văn Tâm cho biết.
Chủ động ứng phó
Cũng theo ông Nguyễn Văn Tâm, Kiên Giang sẽ đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về tình hình hạn, mặn để người dân có ý thức chủ động phòng chống. Riêng ngành nông nghiệp tỉnh sẽ tổ chức hướng dẫn nông dân áp dụng các biện pháp tưới tiết kiệm nước, phòng trừ dịch hại và các kỹ thuật canh tác trong điều kiện hạn chế về nước tưới. Khuyến cáo nông dân kiểm tra chất lượng nước trước khi bơm tưới và duy tu sửa chữa trạm bơm, máy bơm của tập thể, cá nhân để chủ động bơm tát.
Ông Cao Văn Nam, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang, cho biết đơn vị phối hợp chặt chẽ với Đài Khí tượng thủy văn Kiên Giang theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, diễn biến hạn, mặn, nhất là kiểm soát xâm nhập mặn trên các tuyến sông, kênh chính để kịp thời thông báo cho các địa phương và nông dân biết chủ động trong sản xuất.
Đồng thời, tập trung rà soát những vùng, tiểu vùng có nguy cơ bị xâm mặn, thiếu nước triển khai đắp đập sớm; quản lý vận hành hệ thống cống thủy lợi hợp lý để ngăn mặn, giữ ngọt, chủ động điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất. Bên cạnh đó sẽ kiểm tra, xử lý những sự cố hư hỏng các công trình thủy lợi, nạo vét, tu bổ hệ thống kênh mương do các đơn vị, địa phương quản lý. Đặc biệt, địa phương đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi, nhất là những công trình trọng yếu như: Trạm bơm điện, cống ngăn mặn, nạo vét kênh mương trữ nước ngọt ở vùng Tứ giác Long Xuyên, Tây sông Hậu và bán đảo Cà Mau.
Ngoài ra, tỉnh phối hợp với tỉnh An Giang thống nhất lịch lấy nước luân phiên trong vùng Tứ giác Long Xuyên đảm bảo nguồn nước cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Mặt khác, đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi theo kế hoạch năm 2016 sớm hoàn thành đưa vào khai thác, tạo nguồn nước tưới cho sản xuất. Cụ thể là các trạm bơm điện, cống ngăn mặn, nạo vét kênh mương những vùng sản xuất trọng điểm. Chuẩn bị phương án, điều kiện cần thiết để đắp đập Hòa Điền trên kênh Rạch Giá - Hà Tiên, các đập Kinh Nhánh thuộc thành phố Rạch Giá, Tà Niên thuộc huyện Châu Thành… khi có yêu cầu.
Bên cạnh đó, để thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu, nước biển dâng, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn, tỉnh Kiên Giang đề nghị Chính phủ, Bộ NN&PTNT tập trung sớm đầu tư xây dựng một số công trình kiểm soát mặn cấp bách. Trong đó là cống, âu thuyền T3- Hòa Điền trên kênh Rạch Giá - Hà Tiên, huyện Kiên Lương; cống kênh Nhánh ở thành phố Rạch Giá; cống Tà Niên và cống, âu thuyền Vàm Bà Lịch tại huyện Châu Thành; hệ thống cống Cái Lớn, Cái Bé và 16 cống đê biển từ An Biên đến An Minh.
Tổng diện tích lúa bị thiệt hại vụ hè thu và thu đông năm 2015 là trên 29.500 ha. Tuy nhiên đến vụ mùa và đông xuân 2015 - 2016 thì tổng diện tích lúa bị thiệt hại lên hơn 56.506 ha, cây màu là 26,7 ha với tổng số hộ bị thiệt hại do hạn, mặn là hơn 31.100 hộ, ước tổng giá trị thiệt hại là hơn 1.489 tỷ đồng. |