Chuông báo động vang lên trên tàu sân bay USS Dwight D. Eisenhower ở Biển Đỏ lúc 4 giờ sáng 13/2, cảnh báo nhân viên chuẩn bị cho các hoạt động chống lại máy bay không người lái (UAV) của Houthi đang bay tới.
Chiếc máy bay không người lái đó cuối cùng được xác định không phải là một mối đe dọa. Nhưng vụ việc cho thấy thủy thủ đoàn của tàu sân bay trên luôn trong tình trạng cảnh giác cao độ trước các mối đe dọa tiềm tàng từ Houthi ở Yemen, nhóm thường xuyên nhắm mục tiêu vào các tàu thương mại cũng như lực lượng Mỹ và đồng minh trên tuyến đường thủy quan trọng bằng tên lửa và máy bay không người lái.
Trên hai tàu chiến đi đầu trong phản ứng của Mỹ trước các cuộc tấn công của Houthi, tàu sân bay Eisenhower và tàu khu trục USS Gravely của Mỹ ở phía Nam Biển Đỏ, phóng viên của kênh CNN đã có phóng sự đặc biệt và trao đổi với các thủy thủ, phi công trên tàu, những người cho biết mối đe dọa của Houthi vẫn chưa thể đoán trước và chưa từng có.
Hải quân Mỹ đang hoạt động với cường độ cao, triển khai máy bay chiến đấu và bắn tên lửa ngay lập tức nhằm tìm cách phá hủy vũ khí và cơ sở hạ tầng của Houthi.
Nhưng sau hàng chục cuộc tấn công trong tháng qua nhằm vào các mục tiêu của Houthi ở cả Biển Đỏ và bên trong Yemen, quân đội Mỹ vẫn chưa biết chính xác khả năng của Houthi đã bị phá hủy đến mức nào - hoặc họ sẽ tấn công trong bao lâu để đảm bảo sự răn đe dài hạn.
Chuẩn Đô đốc Marc Miguez, chỉ huy nhóm tác chiến tàu sân bay số 2, nói với CNN: “Đó là một vấn đề tồi tệ mà chúng tôi không có nhiều thông tin chính xác”.
Theo ông Miguez, không giống như các chủ thể nhà nước mà Mỹ ưu tiên thu thập thông tin tình báo trong nhiều năm, Washington đã không chú ý đến lực lượng Houthi trước khi họ thường xuyên phóng tên lửa ở Biển Đỏ. Vì vậy, Mỹ không biết chắc chắn Houthi đã dự trữ bao nhiêu vũ khí, đặc biệt là những gì họ đã lưu trữ dưới lòng đất.
Hơn nữa, các cuộc tấn công của Houthi đánh dấu lần đầu tiên tên lửa đạn đạo chống hạm được sử dụng trong chiến đấu và các nhân viên trên tàu chiến đang học cách phản ứng trong thời gian thực.
Đại úy James Huddleston, Phó chỉ huy phi đội máy bay chiến đấu số 3 thuộc nhóm tác chiến tàu sân bay trên, người thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ trên Biển Đỏ và Yemen, cho biết: “Đây chính xác không phải là nơi chúng tôi dự kiến trong đợt triển khai này. Bất cứ khi nào làm điều gì đó lần đầu tiên ở một khu vực, sẽ luôn có rủi ro. Nhưng chúng tôi đã quản lý rủi ro đó thông qua sức mạnh chiến đấu”.
Hàng chục máy bay chiến đấu cất cánh mỗi ngày từ tàu sân bay trên để bay vòng quanh bầu trời Biển Đỏ trong trường hợp chúng được giao nhiệm vụ thực hiện một cuộc tấn công vào mục tiêu của Houthi ngay lập tức. Ông Huddleston nói thêm: “Thật không may, chúng tôi không nhận được nhiều sự quan tâm về hầu hết những vấn đề này - đặc biệt là tên lửa đạn đạo”.
Lực lượng Houthi cũng đã thay đổi chiến thuật trong những tuần gần đây, sử dụng máy bay không người lái thường xuyên hơn để nhắm mục tiêu và tấn công tàu.
“Họ đã tìm cách nhắm mục tiêu vào các lực lượng liên minh, lực lượng Mỹ, thông qua các cuộc tấn công bầy đàn/tấn công đồng loạt, sử dụng nhiều máy bay không người lái, sử dụng nhiều tên lửa hành trình đạn đạo chống hạm”, Đại úy Marvin Scott, sĩ quan chỉ huy của phi đội máy bay chiến đấu số 3, chia sẻ, nhấn mạnh rằng "chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng cho bất cứ điều gì".
Chuẩn Đô đốc Miguez lưu ý thêm, trong nhiều trường hợp, Houthi đã sử dụng máy bay không người lái Samad-3, loại máy bay này có tầm bay xa và mang theo lượng nổ tương đối. Theo Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ, Houthi cũng đã sử dụng máy bay không người lái do Iran sản xuất.
CNN trước đó đưa tin cộng đồng tình báo Mỹ đã phát hiện các dấu hiệu cho thấy phía Iran đang lo lắng về các cuộc tấn công của Houthi vì tác động của chúng đối với một số đồng minh chủ chốt của Tehran, trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ.
Các quan chức Mỹ cho rằng Iran đã có thời điểm sử dụng một trong những tàu bị nghi ngờ là gián điệp neo đậu từ lâu ở phía Nam Biển Đỏ, Behshad, để giúp lực lượng Houthi nhắm vào các tàu ở đó. Nhưng trong một sự thay đổi đáng chú ý, Iran đã điều chuyển con tàu trên đến bờ biển Djibouti vào đầu tháng này lần đầu tiên sau hơn hai năm, ông Miguez tiết lộ. Điều đó đã làm giảm khả năng của Houthi trong việc theo dõi các tàu ở Vịnh Aden, theo ông Miguez.
Trong khi đó, thủy thủ đoàn trên tàu khu trục USS Gravely ở Biển Đỏ là mũi nhọn chống lại tên lửa và máy bay không người lái của Houthi. Các thủy thủ thường chỉ có vài giây để phản ứng với một tên lửa đang tấn công họ.
“Chúng tôi có thể có vài giây hoặc có thể có vài phút”, Trung úy Hải quân JG James Rodney, người làm việc tại Trung tâm Thông tin Tác chiến của tàu Gravely, cho biết.
Gravely được trang bị tên lửa Tomahawk tầm xa có khả năng tấn công các mục tiêu bên trong Yemen. Nhưng hiện con tàu đang triển khai nhiều tên lửa phòng không và súng phòng không ở cự ly gần hơn khi tên lửa và máy bay không người lái của Houthi áp sát.
Tuy nhiên, vào tháng trước, một tên lửa của Houthi đã tiếp cận rất gần Gravely - trong vòng 1600m - đến mức tàu này đã phải sử dụng tuyến phòng thủ cuối cùng, được gọi là Phalanx, để hạ gục nó. Chuẩn Đô đóc Miguez cho biết sự việc đó hiện đang được điều tra.
Các cuộc tấn công của Houthi diễn ra liên tục đến nỗi tàu sân bay USS Dwight D. Eisenhower và các tàu khu trục được triển khai gần đó đã không cập cảng trong nhiều tháng, một điều hết sức bất thường. Các thủy thủ cho biết môi trường rất căng thẳng nhưng điều đó đã giúp ích cho việc thực hiện sứ mệnh của họ.
FC1 Michael Zito, người hỗ trợ vận hành súng Mark 45 cỡ nòng 54 mm của Gravely và các hệ thống vũ khí khác trên tàu chia sẻ: “Chắc chắn đó không phải là những gì chúng tôi mong đợi khi ở ngoài đây. Chúng tôi dự kiến có một quá trình triển khai thoải mái và thư giãn hơn. Nhưng đây là điều chúng tôi đã luyện tập liên tục, ngày này qua ngày khác trong nhiều năm và chúng tôi sẵn sàng cho bất cứ điều gì có thể xảy ra. Chúng tôi sẽ làm những gì cần phải làm”.