Các tàu chở dầu tại khu phức hợp Sheskharis thuộc Chernomortransneft, một công ty con của Transneft ở Novorossiysk, Nga. Ảnh: AP
Một năm trước, tờ Financial Times đưa tin các công ty bảo hiểm hàng hải lo ngại rằng các biện pháp trừng phạt nhắm vào xuất khẩu dầu của Nga sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, dẫn đến giá cao hơn, gây khó cho các hãng vận chuyển và công ty bảo hiểm.
Tuần này, tờ Financial Times lại gióng lên hồi chuông cảnh báo, nhưng không còn là mối quan tâm chung về chuỗi cung ứng, giá dầu và vấn đề tuân thủ trần giá của các công ty vận chuyển và công ty bảo hiểm. Giờ đây, mối quan tâm trực tiếp hơn nhiều, liên quan tới việc các công ty tuân thủ trần giá nhưng lại bị mất các hợp đồng kinh doanh khi các tàu chở dầu Nga lách lệnh trừng phạt.
Phương Tây đã tìm cách chặn nguồn thu của Nga bằng các biện pháp trừng phạt với hy vọng Nga sẽ sụp đổ trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, thay vào đó, xuất khẩu dầu mỏ của Nga đang gia tăng, bất chấp lệnh cấm vận của Liên minh châu Âu (EU) và mức giá trần mà Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đưa ra. G7 đánh giá mức trần giá là biện pháp thành công, nhưng thực tế là dầu của Nga đang được bán với giá cao hơn trần giá.
Theo ông Neil Roberts, một giám đốc tại Lloyd's Market Association (Anh), mọi biện pháp trừng phạt đang được chính phủ các nước phương Tây cân nhắc sẽ không có tác động nào đối với chính sách đối ngoại của Nga nhưng chắc chắn sẽ gây tổn hại cho hệ thống cung ứng hợp pháp của thế giới.
Trong thực tế, không chỉ phương Tây mới có công ty bảo hiểm và các công ty vận chuyển đường biển. Có những công ty bảo hiểm của Nga sẵn sàng cung cấp bảo hiểm cho các tàu chở dầu. Có các nhà bảo hiểm Ấn Độ và các công ty vận chuyển Trung Quốc. Tất cả đều muốn tham gia hoạt động kinh doanh liên quan đến dầu Nga.
Mới đây, công ty vận chuyển Gatik của Ấn Độ đã bị Lloyd's Register trừng phạt vì chở dầu Nga, dường như là do chở dầu được bán vượt giá trần, nhưng chỉ vài ngày sau, một công ty bảo hiểm Ấn Độ đã đứng ra cung cấp bảo hiểm cần thiết cho các tàu của công ty Gatik.
Ngoài các công ty Ấn Độ, còn có đội tàu chở dầu do các công ty nhỏ, vô danh điều hành. Các đội tàu này vận chuyển hàng triệu thùng dầu và nhiên liệu của Nga qua các đại dương hàng ngày. Theo công ty hàng hóa Trafigura, tính đến tháng 2, có khoảng 600 tàu tham gia.
Ông Ben Luckock, đồng giám đốc giao dịch dầu mỏ của Trafigura, cho biết có rất nhiều người nói về các biện pháp thông minh để loại bỏ dầu Nga, nhưng đó là một khối lượng dầu khổng lồ cần tìm điểm đến mới, nên dần dần, sẽ có những khó khăn trên thị trường.
Các quan chức phương Tây cũng đang thảo luận về một gói trừng phạt khác cũng nhắm vào các quốc gia có hoạt động kinh doanh với Nga.
Theo thông tin của Bloomberg, cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra và không có khả năng EU sẽ đưa thẳng vào danh sách đen và trừng phạt các đối tác thương mại của Nga, như Ấn Độ và Trung Quốc. Tuy nhiên, gói trừng phạt tiếp theo có thể bao gồm các biện pháp nhằm vào các công ty thuộc các quốc gia này.
Trong khi EU thảo luận về nhiều biện pháp trừng phạt hơn, thì Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (Phần Lan) nhận thấy rằng doanh thu từ dầu mỏ của Nga cũng đang tăng lên. Doanh thu chỉ sụt giảm trong hai tháng đầu năm và tăng trở lại mức hồi tháng 11/2022 - trước khi có lệnh cấm vận của EU và biện pháp áp trần giá.
Đây có thể là lý do tại sao các công ty bảo hiểm đang lên tiếng bất chấp nguy cơ bị chỉ trích vì không ca ngợi các biện pháp trừng phạt.
Theo trang oilprice.com, có vẻ như việc thúc đẩy trừng phạt Nga đang phản tác dụng và làm tổn thương các công ty bảo hiểm và công ty vận chuyển ở phương Tây nhiều hơn.
Điều này đã đươc dự liệu từ trước. Trong thực tế, dầu luôn tìm được cách tiếp cận người tiêu dùng. Do đó, mặc dù lệnh cấm vận và trần giá chắc chắn đã tước đi một số doanh thu từ dầu mỏ của Nga, nhưng các biện pháp này cũng tước đi doanh thu của các công ty vận chuyển và công ty bảo hiểm phương Tây.