Kể từ tháng 12, cứ năm phút lại có một chuyến bay cất, hạ cánh tại sân bay quốc tế Cancun. Đây đang là mùa cao điểm về du lịch tại khu nghỉ dưỡng Cacun bên bờ biển Caribbean. Hãng hàng không Lufthansa (Đức) từ tháng 9 đã mở rộng lịch bay, bổ sung thêm điểm đến du lịch này của Mexico bất chấp đại dịch COVID-19.
Khách du lịch từ châu Âu và Bắc Mỹ đang đổ tới các bãi biển ở Mexico, xếp hàng dài để được chiêm ngưỡng các kim tự tháp của người Maya. Chủ các khách sạn, nhà hàng thở phào. Có vẻ như sức hút từ bãi biển trải dài cắt trắng đã che đi những thông tin báo động về sự quá tải của các phòng điều trị tích cực (ICU) cũng như mức độ lây nhiễm gia tăng ở Mexico, quốc gia cho đến nay ghi nhận 174.000 người thiệt mạng vì COVID-19.
Theo số liệu sơ bộ mới nhất từ Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), Mexico là điểm đến du lịch hàng đầu tại Mỹ Latinh và đứng thứ ba trên toàn cầu chỉ sau Italy và Pháp.
Có nhiều nguyên nhân giúp ngành du lịch Mexico vượt khó thành công. Quốc gia này chưa bao giờ đóng cửa biên giới và là một trong số rất ít các nước trên thế giới không yêu cầu khách du lịch phải có xét nghiệm COVID-19 âm tính bằng phương pháp PCR. Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador loại bỏ giải pháp đóng cửa, thay vào đó đặt ưu tiên phát triển kinh tế. Một lý do khác chính là dòng người Mexico di cư trở về nước thăm gia đình tăng mạnh trong dịp Giáng sinh, năm mới.
Nhưng số liệu của UNWTO không phản ánh toàn bộ câu chuyện. Michael Hallé là nhà đồng sáng lập 10Gates Matrix Inc, một công ty tư vấn chuyên về dữ liệu du lịch. Ông chủ người Canada này đã có thời gian tư vấn cho chính quyền và các doanh nghiệp trong ngành du lịch Mexico 30 năm. Hallé cho biết con số UNWTO đưa ra đã bao gồm cả ba tháng trước đại dịch, từ tháng 1 đến tháng 3/2020, vốn là mùa cao điểm du lịch ở Mexico.
Dù vươn lên đứng thứ ba trên thế giới, nhưng thị trường du lịch Mexico cũng phải đối mặt với sự sụt giảm. Theo Viện dữ liệu Inegi (Mexico), năm 2020, lượng khách du lịch đi nghỉ tại Mexico giảm 48%, kéo theo nguồn thu ngoại tệ giảm 55% so với một năm trước đó.
Tuy nhiên, điều đáng nói là cách thức mà ngành du lịch Mexico vươn lên trước khó khăn. Khác với nhiều nước, Chính phủ Mexico không thực hiện chính sách trợ cấp đối với ngành hàng không và các công ty lữ hành. Trên thực tế, Mexico thậm chí còn đóng cửa Cơ quan Xúc tiến Du lịch Quốc gia ngay sau khi đại dịch nổ ra để tiết kiệm ngân sách.
Nhưng đúng như Hallé lý giải, các chính quyền và hiệp hội du lịch địa phương đã sớm nhảy vào cuộc. Ngay từ đầu mùa hè năm 2020, các khách sạn bên bờ biển Caribbean đã bắt đầu cấp giấy chứng nhận an toàn, điều mà Canada hiện vẫn chưa làm được. Đeo khẩu trang là quy định bắt buộc tại Quintana Roo, nơi có khu nghỉ dưỡng Cancun mà du khách từ Mỹ và Canada chỉ mất ba giờ bay – đồng nghĩa nguy cơ nhiễm virus trên máy bay giảm. Theo UNWTO, Mỹ và Canada cũng là hai nước có khách du lịch tới Mexico nhiều nhất.
Nhiều bác sĩ coi việc mở cửa biên giới đón khách du lịch tiềm ẩn nguy cơ và đổ cho ngành du lịch là nhân tố làm gia tăng các ca nhiễm tại các điểm đến du lịch. Số liệu chính thức cho thấy mức độ gia tăng lây nhiễm, nhưng số ca mắc mới ở những khu vực này vẫn thấp hơn so với các điểm nóng khác quan thủ đô Mexico Cit và vùng miền trung Mexico.
Du lịch nội địa cũng là một nhân tố giữ vai trò quan trọng, do đây là một thị trường màu mỡ ở một đất nước có 127 triệu dân. Khách nội địa đã giúp bù đắp phần nào sự sụt giảm của du khách quốc tế. Meinolf Koessmeier là chủ hãng lữ hành Mexico Adventures chuyên tổ chức các tour du lịch khám phá bằng xe máy cho người châu Âu gốc Mexico, đặt trụ sở ở Cuernavaca. Công ty của Koessmeier đã trụ vững trong năm 2020 nhờ vào việc chuyển hướng cung cấp dịch vụ cho khách nội địa.
Theo Hallé, khách hàng hiện cảm thấy bí bách vì không được đi du lịch. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, du khách, nhất là số đến từ Mỹ, đang tỏ ra lạc quan trở lại. Họ hy vọng sẽ được đi du lịch trong vòng 6 tháng tới nhờ chiến dịch tiêm chủng ngừa COVID-19 đang được đẩy mạnh tại Mỹ.
Cũng phải thấy rằng ngành du lịch Mexico chưa thể hồi phục nhanh chóng. Canada và Mỹ mới đây đã áp dụng những quy định chặt chẽ hơn đối với công dân từ nước ngoài trở về nước, do sự xuất hiện của biến chủng SARS-CoV-2. Một trong những yêu cầu mà hai nước này đặt ra là phải có xét nghiệm PCR âm tính và tuân thủ quy định cách ly sau khi trở về. Trước quy định này, các sân bay tại Mexico ngay lập tức đã cung ứng nghiệm PCR, thậm chí một số khách sạn cũng đứng ra thực hiện dịch vụ này giúp du khách.