Thủ tướng Stephen Harper ngày 8/10 nói ông “rất quan ngại” trước thông tin về việc Trung tâm an ninh viễn thông Canada (CSEC) do thám Bộ khai khoáng và năng lượng Brazil, đồng thời cho biết các quan chức Canada đang liên lạc với các nhà chức trách quốc gia Nam Mỹ để làm rõ vụ việc.
Tổng thống Brazil, Dilma Rousseff, phê phán các hoạt động gián điệp khi phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc mới đây (ảnh: Nación) |
Ông Harper có mặt tại Indonesia để dự Hội nghị cấp cao APEC nhưng đã phải đích thân đưa ra tuyên bố trên sau khi Tổng thống Brazil, Dilma Rousseff, bày tỏ sự phẫn nộ trước việc Canada xâm phạm chủ quyền Brazil khi tiến hành theo dõi bộ trên, và đòi Ottawa đưa ra lời giải thích rõ ràng.
Trước đó, hai nhà báo Sonia Bridi và Glenn Greenwald trên cơ sở các tài liệu do cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden cung cấp đã phanh phui trên truyền hình Brazil việc CSEC giám sát các cuộc điện thoại, thư điện tử và liên lạc trực tuyến của Bộ khai khoáng và năng lượng Brazil.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ ngoại giao Canada John Baird cho biết Đại sứ Canada tại Brasilia, Jamal Khokhar, liên lạc “liên tục” với Ngoại trưởng Brazil, Luiz Alberto Figueiredo Machado.
Tuy nhiên, việc làm dịu sự phẫn nộ của Brazil sẽ không đơn giản đối với Canada, vì nhà báo người Mỹ đang định cư tại Brazil Glenn Greenwald tuyên bố với hãng Canadian Broadcasting Corp. rằng ông có bằng chứng khác về các hành động gián điệp của Canada nhằm vào Brazil.
Lợi ích kinh tế giữa Brazil và Canada rất lớn. Hai nước là bạn hàng thương mại quan trọng của nhau, với kim ngạch hai chiều năm ngoái theo thống kê của Brazil đạt 7,8 tỷ USD, nhưng cũng là những đối thủ cạnh tranh.
Năm ngoái Brazil đầu tư khoảng 15,4 tỷ USD tại Canada, trong khi nước này đầu tư tại Brazil gần 9,5 tỷ USD.
Canada là một trong những nước đầu tư lớn nhất trong lĩnh vực khai khoáng tại Brazil, nơi 55 doanh nghiệp Canada tiến hành các hoạt động khai thác, 45 doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực thiết bị và 20 công ty cung cấp dịch vụ liên quan tới khai khoáng.
Theo Viện khai khoáng Brazil, nước này đứng đầu thế giới trong sản xuất niobi, đứng thứ 2 trong sản xuất sắt, mangan và tantalít, và đứng thứ 3 trong khai thác bauxít. Ngoài ra, quốc gia lớn nhất Mỹ Latinh này cũng là nước sản xuất vàng niken, magiê, caolanh và thiếc với sản lượng đáng kể.
Quang Sơn (Phóng viên TTXVN tại Argentina)