Viktoria Miroshnichenko vừa mở lại cửa hàng đồ chơi tại Kramatorsk – một thị trấn gần tiền tuyến ở miền Đông Ukraine, bất chấp tiếng nổ bom đạn rền vang hàng ngày ở phía xa.
“Cũng hơi sợ nhưng chúng tôi đã bắt đầu quen với những âm thanh đó”, bà chủ Viktoria chia sẻ, sau lưng là gian trưng bày đồ chơi, xe đạp và xe trượt cho trẻ em. Bà cho biết bà không có việc làm gần 3 tháng nhưng không nhận được bất kỳ sự hỗ trợ nào từ chính quyền.
Công việc kinh doanh của bà, như nhiều người khác tại Kramatorsk, đều ngừng lại sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine từ ngày 24/2.
Một vài tuần trở lại đây, các cửa hàng trong thị trấn đã dần mở cửa trở lại. Người dân cũng quay trở lại thị trấn ở vùng Donbass này.
“Trên con phố này có khoảng 300 nhà, hầu hết người dân đã rời bỏ. Nhưng giờ họ đã quay trở lại”, bà Viktoria cho biết.
Kramatorsk – thị trấn nằm ở trung tâm Donbass – đang dần trở lại nhịp sinh hoạt bình thường ngay cả khi tiếng đạn pháo nổ ở các thị trấn Sloviansk, Siversk và Bakhmut lân cận.
Theo Oleg Malimonienko - một người dân vừa mở lại nhà hàng, mọi người không có lựa chọn nào khác ngoài việc trở về nhà.
Người đàn ông 54 tuổi cho biết: “Đến 99% các trường hợp, đó là vì họ cần được ăn uống đầy đủ, trả tiền thuê nhà và các hóa đơn”.
Malimonienko hy vọng khách hàng - bao gồm một số binh sĩ Ukraine đóng quân trong thị trấn - sẽ tìm đến nhà hàng của ông.
Đối với Natalia Kirichenko, khách hàng binh lính là nguồn thu nhập vô giá. Người phụ việc tại cửa hàng cho biết binh sĩ là khách quen và là nhóm khách mua nhiều đồ nhất, đặc biệt là dao.
"Giống như chúng tôi, nhiều người đã trở lại Kramatorsk, nhưng họ không có tiền", người phụ nữ 56 tuổi nói thêm mặc dù nhận được viện trợ của chính quyền trong khi cửa hàng đóng cửa gần ba tháng nhưng số tiền đó là không thể đủ để trang trải sinh hoạt.
Bà Viktoria cho hay điều khó khăn nhất khi di chuyển đến chỗ làm mà không có ô tô là những tình huống khó lường trong việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng khi đang có giao tranh.
“Tàu điện dừng lại mỗi khi tiếng còi báo động vang lên”, còi báo động kêu nhiều lần trong ngày đến mức bà Viktoria quyết định đi bộ 50 phút để đến cửa hàng.
Thay vì đi xe ô tô cá nhân hoặc phương tiện giao thông công cộng, nhiều người đã tìm đến xe đạp để phục vụ mục đích di chuyển.
Trung tâm buôn bán và sửa chữa xe đạp của Vladimir Pozolotin đã nối lại hoạt động. Lượng khách hàng vào thời điểm này chỉ bằng 10% lượng khách cửa hàng đón tiếp trước khi xảy ra xung đột song “tốt hơn là không có gì”, ông chủ 33 tuổi bày tỏ. Mỗi ngày, người đàn ông này đạp xe 4 km từ nhà đến chỗ làm rồi đi về.
Khi được hỏi tại sao vẫn ở lại trị trấn, Pozolotin cho biết mình không có chỗ nào để đi và giờ anh cũng đã quen với tiếng pháo kích vang xa mỗi ngày.
Trong gần 3 tháng, chiến sự đã biến các thành phố ở vùng Donbass như Slovyansk, Kramatorsk thành những thị trấn không người. Khi các lực lượng Nga tiến sang phía tây, tìm cách đánh bật người Ukraine khỏi vị trí của họ và giành quyền kiểm soát miền đông đất nước, người dân hoảng sợ bỏ chạy lánh nạn. Những làn sóng tị nạn này đang để lại phía sau những con phố trống trải và sự im lặng chết chóc.