Dòng người di cư tiếp tục đổ về biên giới Mexico - Mỹ

Sau hơn 1 tháng trải qua quãng đường dài hàng nghìn km, ngày 15/11, hơn 20 xe buýt chở 800 người di cư đã tới thành phố Tijuana, phía Bắc với Mexico, giáp ranh với thành phố San Diego, bang California của Mỹ. Những người này mang theo đồ cá nhân trên lưng, đi bộ trên các con đường cao tốc hướng về phía biên giới với Mỹ, và gia nhập với đoàn gồm 750 người di cư khác, vốn đến Tujuana từ vài ngày trước đó.

Như vậy, khoảng 1.500 người di cư từ các nước Trung Mỹ đang tập trung tại khu vực biên giới Mexico - Mỹ và ước tính còn khoảng 4.000 người di cư nữa sẽ tiếp tục tiến về thành phố Tijuana trong vài giờ tới. 

Trong khi đó, gần 6.000 binh sĩ Mỹ đã có mặt tại khu vực biên giới hai nước, triển khai dựng hàng rào bê tông và hàng rào thép gai theo chỉ thị của Tổng thống Donald Trump nhằm ngăn chặn mà cái mà ông chủ Nhà Trắng mô tả là "sự xâm lược". 

Từ trung tuần tháng 10 vừa qua, những đoàn người di cư bắt đầu chuyến hành trình dài 4.300 km, xuất phát từ  thành phố San Pedro Sula của Honduras đến Tijuana của Mexico. Đa số những người di cư này đến từ các quốc gia thuộc "Tam giác phía Bắc" của Trung Mỹ, gồm El Salvador, Guatemala và  Honduras, muốn trốn tránh khỏi nạn nghèo đói và bạo lực tại quê nhà và  tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn tại Mỹ.

Việc tổ chức di cư theo nhóm sẽ giúp những người di cư tránh được việc trở thành nạn nhân của các băng nhóm tội phạm Mexico, vốn thường xuyên bắt cóc, tống tiền và sát hại người di cư. Tuy nhiên, sau nhiều tuần tuần đi bộ, leo núi xuyên suốt từ phía Nam lên đến phía Bắc của Mexico, những người di cư này phải chờ đợi trong thời gian dài để có thể xin tị nạn vào Mỹ. T

heo sắc lệnh mới của Tổng thống Trump, người di cư vượt biên trái phép vao Mỹ sẽ không được phép xin tị nạn và có thể bị trục xuất.  Thống kê của Chính phủ Mỹ cho hay số người xin tị nạn tại nước này đã tăng 2.000% trong vòng 5 năm qua, và hiện có tới 700.000 trường hợp chưa được giải quyết. 

Giới quan sát cảnh báo nguy cơ xảy ra khủng hoảng tại thành phố Tijuana khi các khu vực tạm trú quá tải, không đủ để đáp ứng hàng nghìn người di cư. Trước đó, hàng trăm người dân Mexico tại đây đã tiến hành biểu tình nhằm phản đối việc dựng trại tạm trú cho đoàn người di cư, thậm chí nhiều người đã ném đá, phá lều trại, buộc cảnh sát phải can thiệp nhằm đảm bảo an ninh trật tự. Kết quả cuộc thăm dò dư luận thực hiện cuối tháng 10 vừa qua cho thấy có khoảng 51,4% số người Mexico tại Tijuana được hỏi ủng hộ giúp đỡ người di cư, trong khi tỷ lệ phản đối là 33,8%. 

Trước làn sóng người di cư từ Trung Mỹ dồn vềi khu vực biên giới Mỹ - Mexico, Tổng thống Trump đã yêu cầu Bộ Quốc phòng tăng cường triển khai lực lượng để đối phó với điều mà ông gọi là “mối đe dọa” đối với an ninh quốc gia, cho rằng nhiều kẻ khủng bố Trung Đông đã trà trộn vào những nhóm người này. Ông chủ Nhà Trắng đã báo động lực lượng tuần tra và quân đội chuẩn bị sẵn sàng cho khả năng đối đầu khi đoàn di cư gồm hàng nghìn người đủ mọi lứa tuổi tiến về biên giới. 

Mặc dù chính quyền Tổng thống Trump theo đuổi chính sách cứng rắn trong vấn đề người di cư Trung Mỹ, đồng thời Mỹ và Mexico cũng từng phối hợp với các nước Trung Mỹ tìm lối thoát cho tình trạng này, nhưng chưa thể giải quyết tận gốc rễ vấn đề.

Nhiều nước Trung Mỹ hiện đang chìm trong nghèo đói, tội phạm ma túy và tham nhũng đã khiến người dân có tâm lý rời bỏ quê hương tìm đến một chân trời mới và đích đến của họ là nước Mỹ, vốn được tung hô là “miền đất hứa”. Đơn cử như Honduras là một trong những nước có tỷ lệ bạo lực và nghèo đói cao nhất Mỹ Latinh với sự hoành hành của các băng nhóm tội phạm ma túy. Hơn 2/3 dân số nước này sống trong cảnh nghèo khổ. Chưa kể Honduras là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nặng nề nhất, mà tình trạng hạn hán nghiêm trọng trong mùa mưa năm nay đã khiến hàng chục nghìn hộ gia đình lâm vào cảnh khó khăn.

Trong khi đó, chính quyền của Tổng thống Trump dường như đã từ bỏ vai trò hỗ trợ và quay lưng lại với khu vực Mỹ Latinh trong vấn đề di cư. Mỹ đã “xây tường ngăn cách” khi giảm số lượng người di cư các trại tị nạn tiếp nhận hằng năm xuống mức thấp kỷ lục dưới 30.000 người.

Không những thế, Washington cũng tuyên bố chỉ viện trợ khoảng 100 triệu USD cho những nỗ lực của Liên hợp quốc và những quốc gia tiếp nhận người di cư, thấp hơn nhiều so với nhu cầu lên đến hàng tỷ USD. Đây là những lý do khiến dòng người đổ về biên giới Mexico - Mỹ không ngừng tăng và tiếp tục là vấn đề khiến chính giới Washington đau đầu.