Mọi người đều biết cảm giác thú vị khi tận hưởng loại hình du lịch là các chuyến tàu đêm: Cơ hội được gặp gỡ những người bạn mới rất nồng nhiệt, trải nghiệm cảm giác xuyên biên giới về đêm, những loại đồ ăn, thức uống cuốn hút. Châu Âu đã từng có những tuyến tàu xuyên đêm nối thủ đô các nước với nhau. Sự xuất hiện của hàng không giá rẻ trong những năm 1990 đã khiến tàu hỏa đường dài mất khách. Đến năm 2005, các nhà vận hành gần như cho đóng cửa dịch vụ này.
Nhưng thời thế một lần nữa lại thay đổi. Du lịch tàu đêm đang trở lại. Trong vòng hai năm trở lại đây, châu Âu đã chứng kiến sự hồi sinh của các chuyến tàu xuyên đêm. Hãng đường sắt thuộc sở hữu nhà nước OBB (Áo) đang vận hành 19 tuyến tàu dưới thương hiệu NighJet và 7 chuyến tàu đêm châu Âu. Các công ty tư nhân cũng trong tháng 7 vừa qua cũng đã khai trương tuyến tàu Alpen-Sylt Nachtexpress nối giữa Biển Bắc với dãy. Du lịch tàu đêm cũng đã trở lại ở Ba Lan, Italy, Scoltand và một số nước khác.
Động lực cho sự phục hồi của tàu đêm xuyên châu Âu lần này chính là yếu tố môi trường. Nó xuất hiện trước cả thời điểm COVID-19 bùng phát, gắn với xu hướng nhiều người dân châu Âu dần từ bỏ thói quen di chuyển bằng máy bay vì lượng khí thải carbon từ loại hình vận tải này. Với những quãng đường ngắn, di chuyển bằng tàu hỏa là lựa chọn dễ dàng, hợp lý, thân thiện hơn với môi trường.
Trải nghiệm khác biệt cũng là một lý do. Nhiều khách du lịch cảm thấy nản lòng khi phải trải qua các thủ tục tốn nhiều thời gian ở sân bay. Hơn nữa, số này cũng tỏ ra hào hứng trước ý tưởng đi ngủ ở một thành phố này và tỉnh dậy ở một thành phố khác.
“Ai cũng muốn tránh cảm giác khó chịu khi phải di chuyển đến, đi tại sân bay, với quy trình check-in kéo dài, cùng cảnh tượng tắc đường. Với tàu đêm, du khách có được trải nghiệm di chuyển buổi đêm nhẹ nhàng, lại tiết kiệm được chi phí khi không phải thuê khách sạn”, Meike Quentin, giám đốc truyền thông và thị trường tại hãng Alpen-Sylt Nachtexpress, nói.
Giá cả và dịch vụ là ưu thế lớn của tàu đêm. Alpen-Sylt Nachtexpress có dịch vụ đa dạng, từ ghế ngồi đơn đến phòng riêng khép kín, với mức giá khởi điểm 34 USD. Những loại tàu đóng mới dần được bổ sung thêm những không gian riêng tư, nâng cấp buồng nghủ với giường hiện đại, thiết bị điện tư, mạng wifi. Hãng khởi nghiệp Midnight Trains (Pháp) thậm chí còn lên kế hoach cho ra đời mô hình tàu đêm kiểu “khách sạn trên bánh lăn”, với 100% khách hàng có cabin riêng, quán bar, nhà hàng chất lượng tren tàu, cùng những trải nghiệm kĩ thuật số, thiết kế mới.
Chính sách của nhà điều hành cũng là một nhân tố thúc đẩy các chuyến tàu đêm hồi sinh. Liên minh châu Âu (EU) đã ra quyết định lấy năm 2021 là Năm Đường sắt châu âu, một sáng kiến nhằm khích lệ người dân di chuyển bằng tàu hỏa nhằm giảm khí thải carbon. EU đang hướng đến mục tiêu giảm 90% phát thải carbon từ phương tiện vận tải đến năm 2050, theo tinh thần của Thỏa thuận Xanh châu Âu, cùng với đó là khoản đầu tư đồng bộ cho vận gải đường sắt.
Nhiều tàu hỏa ở châu Âu hiện đã chuyển sang chạy điện, thay cho dầu diesel. Các mẫu động cơ chạy bằng hydrogen với mức phát thải carbon 0% cũng đang được phát triển ở Đức. Quốc hội pháp mới đây cũng đưa ra quyết định cấm các chặng bay có quãng đường bay dưới 2,5 giờ chạy bằng tàu hỏa. “Tàu đêm là loại hình du lịch xuyên châu Âu thân thiện với môi trường. Mục tiêu của tôi là đưa Nightjets vươn tới khắp châu lục trong thời gian tới”, Andreas Mattha, giám đốc điều hành tập đoàn OBB chia sẻ.