Các trưởng đoàn đàm phán TPP tại bàn đàm phán ở Atlanta ngày 2/10. Ảnh: Kyodo/ TTXVN. |
Tối 4/10 theo giờ miền Đông nước Mỹ (trưa 5/10 theo giờ Việt Nam), Hội nghị Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) diễn ra tại thành phố Atlanta đã một lần nữa phải kéo dài thêm ít nhất 1 ngày nhằm giúp các bên đàm phán có thể đạt được thỏa thuận cuối cùng đối với hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới này.
Theo phóng viên TTXVN có mặt tại Atlanta, ban đầu hội nghị dự kiến diễn ra từ ngày 30/9-1/10, song các bộ trưởng đã quyết định kéo dài hội nghị tới ngày 5/10 theo giờ Mỹ, tức ngày 6/10 theo giờ Việt Nam. Sau 5 ngày đàm phán căng thẳng với rất nhiều phiên thảo luận thâu đêm, dù có những thời điểm đã tiến rất gần tới thỏa thuận, song đến cuối ngày 4/10, các nhà đàm phán của 12 nước thành viên vẫn chưa thể tháo gỡ được các nút thắt cuối cùng trên con đường dẫn tới thỏa thuận lịch sử này, dù bất đồng liên quan tới vấn đề dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với mặt hàng linh kiện ô tô nhập khẩu vào thị trường Bắc Mỹ đã được giải quyết. Bốn nước Mỹ, Nhật Bản, Mexico và Canada tán thành đề xuất của Nhật Bản cho rằng một chiếc ô tô sẽ được coi là hàng sản xuất nội khối nếu thành phần chính của chiếc xe do 1 trong 12 nước thành viên TPP sản xuất, trong khi các linh kiện có thể nhập khẩu với nguồn gốc được phép linh hoạt hơn. Vấn đề thời gian giữ bảo hộ độc quyền đối với các sản phẩm sinh dược thế hệ mới về cơ bản cũng không còn vướng mắc khi hai nước tranh cãi gay gắt nhất trong vấn đề này là Mỹ và Australia sáng cùng ngày đã đạt được thỏa hiệp. Tuy nhiên, vấn đề Canada và Mỹ mở cửa thị trường cho các sản phẩm sữa của New Zealand bất ngờ nổi lên thành rào cản mới khiến đàm phán rơi vào bế tắc. Mỹ ra điều kiện chỉ mở cửa thị trường sữa nếu Canada có bước đi tương tự. Tuy nhiên, Canada lại chủ trương hạn chế nhập khẩu các mặt hàng bơ sữa để hỗ trợ ngành sản xuất sữa trong nước. Trong khi đó, các nhà nhập khẩu muốn nhiều hơn là 10% thị phần ở Canada.
Cho tới nay đã có 12 nước tham gia đàm phán TPP bao gồm New Zealand, Brunei, Chile, Singapore, Australia, Peru, Mỹ, Malaysia, Việt Nam, Canada, Mexico và Nhật Bản. Theo ước tính, sau khi có hiệu lực, TPP sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới với 800 triệu dân. Giới phân tích nhận định nếu Hội nghị Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán TPP tại Atlanta không đạt được thỏa thuận cuối cùng, thì tiến trình đàm phán TPP vẫn có thể được hoàn tất trong năm nay khi các nhà đàm phán gặp lại nhau bên lề Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) dự kiến diễn ra vào trung tuần tháng 11 tới ở Philippines.