Tổng thống Mỹ Joe Biden tại cuộc họp báo ở Washington, DC ngày 1/12/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Nếu Tổng thống Mỹ hủy chuyến thăm tới Anh, việc này có thể khiến Bắc Ireland và Ireland đánh mất cơ hội thu hút đầu tư từ Mỹ và sự ủng hộ của Washington đối với tiến trình hòa bình ở Bắc Ireland.
Ngày 23/12, tờ Daily Telegraph (Anh) đưa tin Tổng thống Biden có thể sẽ đến thăm Vương quốc Anh để tham dự loạt sự kiện kỷ niệm 25 năm thỏa thuận "Ngày thứ Sáu tốt lành" trong năm 2023. Tuy nhiên, các hoạt động kỷ niệm này có nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực do cuộc tranh cãi về thỏa thuận Brexit giữa Anh và EU. Theo đó, ông Biden có thể hủy chuyến thăm trừ khi EU và London đạt được thỏa thuận về đường biên giới trên Biển Ireland. Trong trường hợp này, Nhà Trắng dự kiến cử Ngoại trưởng Antony Blinken thay thế Tổng thống Biden thực hiện chuyến thăm Vương quốc Anh.
Cảnh báo được đưa ra sau khi Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen điện đàm để chuẩn bị cho các cuộc đàm phán về nghị định thư dự kiến được nối lại vào tháng 1/2023. Về sự kiện này, người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết: "Về Nghị định thư Bắc Ireland, hai bên đã nhất trí về tầm quan trọng của việc hợp tác để thống nhất một giải pháp".
Vương quốc Anh và EU muốn đàm phán một thỏa thuận cắt giảm thủ tục kiểm tra biên giới nhưng vẫn bảo vệ thị trường EU khỏi hàng hóa không đáp ứng các tiêu chuẩn của họ. Tuy nhiên, hai bên vẫn mâu thuẫn về một số vấn đề.
Nghị định thư Bắc Ireland cho phép vùng lãnh thổ này tiếp cận cả thị trường Vương quốc Anh và EU, có nghĩa là vùng này tiếp tục tuân hàng trăm quy tắc của EU bất chấp Brexit. Nghị định thư tạo ra một biên giới ở Biển Ireland, theo đó kiểm tra hải quan đối với hàng hóa và động vật của Anh vào Bắc Ireland. Nghị định thư cũng được thiết kế để ngăn chặn một biên giới cứng trên đảo Ireland giữa Bắc Ireland và CH Ireland (thành viên EU), đồng thời bảo vệ tiến trình hòa bình tại vùng lãnh thổ Bắc Ireland.
Gần đây, Mỹ đang gây sức ép mạnh lên cả Anh và EU để đạt được thỏa thuận về Nghị định thư Bắc Ireland, thậm chí cảnh báo dừng các cuộc đàm phán về hiệp định thương mại tự do với Anh nếu chính phủ của Thủ tướng Sunak xóa bỏ thỏa thuận này.