Đạo luật được đưa ra chưa đầy một tháng sau khi một phần tử theo chủ nghĩa "da trắng thượng đẳng" xả súng nhằm vào hai đền thờ Hồi giáo ở thành phố Christchurch, khiến 50 người thiệt mạng.
Cửa hàng bán súng đạn tại ngoại ô Christchurch, New Zealand ngày 17/3/2019. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Luật mới cấm lưu hành các loại súng máy bán tự động kiểu quân sự, giống như loại súng mà hung thủ đã sử dụng hôm 15/3 vừa qua. Chính phủ sẽ mua lại các khẩu súng người dân đang sở hữu, cấm sử dụng, đồng thời phạt tù đối với các trường hợp vi phạm. Luật trên nêu rõ các lệnh cấm được áp dụng đối với "vũ khí bán tự động, các bộ phận có thể được sử dụng để lắp ráp các vũ khí bị cấm".
Cảnh sát New Zealand bắt đầu triển khai kế hoạch thu mua vũ khí từ ngày 11/4. Nhà chức trách đã công bố danh sách các loại súng bị cấm và yêu cầu người dân trình báo ngay với cảnh sát nếu họ sở hữu bất cứ thứ vũ khí nào trong danh sách bị cấm. Các chi tiết về thỏa thuận thu mua hiện vẫn đang từng bước được hoàn thiện.
Tại New Zealand hiện có khoảng 1,5 triệu khẩu súng thuộc sở hữu cá nhân, tương đương 0,3% khẩu súng/người theo số dân, trong đó bao gồm cả 13.500 súng trường bán tự động kiểu quân sự. Theo chính phủ nước này, một giai đoạn "quá độ" trong tối thiểu 6 tháng sẽ được áp dụng để bảo vệ những người sở hữu súng với "mục đích tốt". Tuy nhiên, những người cố ý vi phạm luật mới sẽ bị phạt tù từ 2 - 10 năm tù giam.
Trước khi được ký ban hành luật, dự luật này đã được Quốc hội New Zealand thông qua với tỷ lệ gần như tuyệt đối. Đảng duy nhất phản đối là đảng ACT, đảng bảo thủ chỉ có 1 ghế trong Quốc hội.
Vụ xả súng tại hai đền thờ Hồi giáo ở Christchurch đã đưa luật kiểm soát súng đạn của New Zealand trở thành tâm điểm gây tranh cãi khi nhiều người cho rằng chính những quy định lỏng lẻo về sở hữu súng đạn là một yếu tố khiến hung thủ Brenton Harrison Tarrant quyết định tiến hành vụ thảm sát. Vụ việc cũng đã bộc lộ những lỗ hổng trong luật sở hữu súng đạn trước đó tại New Zealand.