Mỹ ngừng cung cấp máy bay F-35 để gây sức ép với Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Checkpoint Asia
Tuần trước, Thượng nghị sĩ Mỹ James Lankford tuyên bố một nhóm Thượng nghị sĩ lưỡng đảng của nước này đã đệ trình một dự luật nhằm ngăn chặn việc Washington chuyển giao các máy bay tiêm kích đa nhiệm thế hệ 5 F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, viện dẫn lý do Ankara mua các hệ thống phòng không tối tân S-400 của Nga.
Trước đó, Tư lệnh Tối cao Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) kiêm Tư lệnh Bộ Chỉ huy châu Âu (EUCOM) của Mỹ, Tướng Curtis M. Scaparrotti, ngày 5/3 cho biết ông sẽ khuyến nghị chính quyền Washington không bán máy bay F-35 của tập đoàn sản xuất vũ khí Lockheed Martin cho Thổ Nhĩ Kỳ nếu Ankara không hủy kế hoạch mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 từ Nga.
Phát biểu trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện, Tướng Scaparrotti nêu rõ "khuyến nghị về quân sự tối ưu nhất là không hoàn tất thương vụ máy bay F-35 với Thổ Nhĩ Kỳ". Ông nhấn mạnh nếu Ankara xúc tiến mua hệ thống S-400 của Nga, Washington cũng sẽ rút lại hợp đồng bán tên lửa Patriot trị giá 3,5 tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo nước này sẽ đánh giá lại sự tham gia của Ankara vào thương vụ mua bán F-35 và "có thể tiếp đến là những vụ chuyển giao vũ khí trong tương lai cho Thổ Nhĩ Kỳ" nếu Thổ Nhĩ Kỳ mua tên lửa S-400.
Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm mua tên lửa phòng không S-400 của Nga bất chấp sức ép từ Mỹ. Ảnh: Zero Hedge
Về phần mình, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đầu tháng 3 đã cương quyết bảo vệ thỏa thuận của Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga, nhấn mạnh kế hoạch này không liên quan đến an ninh của Mỹ. Tuyên bố được đưa ra sau khi Washington cảnh báo Ankara về những hậu quả nghiêm trọng nếu Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết theo đuổi kế hoạch.
Trong tuyên bố đưa ra tại thành phố Diyabakir và được phát sóng trên truyền hình, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định việc Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga không liên quan đến NATO, chương trình máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ cũng như an ninh Mỹ. Theo ông, "vấn đề không phải là các hệ thống S-400” mà là về “việc Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện những hành động theo ý chí của riêng mình”, đặc biệt là tại Syria.
Washington luôn đặt vấn đề về tính tương thích của hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 với các hệ thống vũ khí đang nằm trong biên chế của NATO. Mỹ tin rằng hợp đồng mua bán các hệ thống S-400 là một phần trong những nỗ lực của Nga nhằm phá vỡ liên minh này. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cho đến nay vẫn khẳng định Ankara sẽ không hủy kế hoạch mua tên lửa nêu trên.
Thổ Nhĩ Kỳ đang lên kế hoạch mua 100 máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ, trong đó có điều khoản phi công được đào tạo tại Căn cứ Không quân Luke ở tiểu bang Arizona. Trong khi đó, hồi tháng 12/2017, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký một thỏa thuận Moskva cung cấp các hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 cho Ankara. Mỹ kịch liệt phản đối và nhiều lần gây sức ép buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải hủy bỏ hợp đồng với Nga.
Video F-35 phóng bom diệt 5 mục tiêu cùng lúc (nguồn: Aviationist):