Ông Jens Stoltenberg phát biểu trong một cuộc họp tại trụ sở của NATO ở Brussels, Bỉ, hôm 25/5. Ảnh: AP
Theo đài RT, đài Sputnik (Nga), Tổng thư ký NATO Stoltenberg nhấn mạnh liên minh quân sự này ủng hộ Ukraine nhằm tăng vị thế của Kiev trên bàn đàm phán, nhưng ông cho rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng sẽ liên quan đến các thỏa hiệp, bao gồm cả lãnh thổ.
Tuyên bố trên của ông Stoltenberg được đưa ra sau cuộc gặp Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto. Người đứng đầu NATO nói phương Tây sẵn sàng “trả một cái giá” để tăng cường sức mạnh cho quân đội Ukraine, song Kiev cũng sẽ phải nhượng bộ lãnh thổ với Moskva để chấm dứt cuộc xung đột hiện tại.
“Hòa bình là có thể. Câu hỏi duy nhất là bạn sẵn sàng trả cái giá nào cho hòa bình? Bạn sẵn sàng hy sinh bao nhiêu lãnh thổ, bao nhiêu độc lập, bao nhiêu chủ quyền… vì hòa bình”, Tổng thư ký NATO nói. Tuy nhiên, ông Stoltenberg không nêu rõ Ukraine nên chấp nhận những điều khoản nào.
Tổng thư ký NATO không trực tiếp tán thành việc nhượng lại lãnh thổ Ukraine, nhưng ông đã nêu ra ví dụ của Phần Lan, quốc gia đã nhượng lại Karelia cho Liên Xô theo một phần của thỏa thuận hòa bình trong Chiến tranh thế giới thứ 2. Ông Stoltenberg mô tả thỏa thuận Phần Lan – Liên Xô là “một trong những lý do khiến Helsinki có thể bước ra khỏi Chiến tranh Thế giới thứ 2 với tư cách là một quốc gia độc lập có chủ quyền”.
Tuyên bố của ông Stoltenberg được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng Ukraine có thể sớm bị phương Tây ép vào một thỏa thuận hòa bình. Trong khi các quan chức Mỹ và Anh công khai nhấn mạnh rằng Ukraine “có thể thắng” trong cuộc xung đột với Nga, một bài báo của CNN gần đây cho thấy các quan chức ở Washington, London và Brussels đang họp nhằm nỗ lực lên kế hoạch ngừng bắn và hòa bình, mà không có người đồng cấp Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng tuyên bố rằng các bên nước ngoài giấu tên đang cố gắng “hối thúc chúng tôi” đạt được một thỏa thuận, khi công chúng ở các quốc gia ủng hộ Ukraine ngày càng “mệt mỏi vì chiến tranh”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron công khai phủ nhận việc thúc giục Tổng thống Zelensky nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy việc chấm dứt các hành động thù địch. Vào tháng trước, cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger từng phát biểu rằng Ukraine nên chấp nhận từ bỏ một phần lãnh thổ của mình để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Nga. Điều này có nghĩa là nước này sẽ từ bỏ các yêu sách lãnh thổ của mình đối với Crimea và trao quyền tự trị cho Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk tự xưng. Crimea đã sáp nhập Nga kể từ năm 2014, trong khi Moskva đã công nhận nền độc lập của hai nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk tự xưng vài ngày trước khi triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào cuối tháng 2.
Tổng thống Zelensky đã nhiều lần thay đổi lập trường về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng. Có lần, ông đã bày tỏ quan tâm đến việc đàm phán một thỏa thuận với Nga, nhưng ngay sau đó, các quan chức của chính quyền Kiev, Bộ Ngoại giao Mỹ và chính ông Zelensky, đã bày tỏ quan điểm ngược lại.
Sau khi tuyên bố sẵn sàng tham gia đàm phán vào cuối tháng trước, ông Zelensky đã xuất hiện vài ngày sau đó và nói với người dân của mình rằng “sẽ không có sự thay đổi nào đối với lá cờ Ukraine của chúng ta bay trên Donbass”.
Trong cuộc thảo luận với Tổng thư ký NATO Stoltenberg hôm 12/6, Tổng thống Phần Lan Niinisto bình luận: “Chúng tôi hiểu rằng rất khó để Ukraine nhượng bộ lãnh thổ của mình sau tất cả những gì đã xảy ra trong cuộc xung đột này. Nhưng tại thời điểm này, rõ ràng Nga sẽ không để mất tất cả những gì đang nắm giữ. Đạt được hòa bình đương nhiên rất khó khăn”.