Khai mạc cuộc hội đàm, Ngoại trưởng Nga nêu rõ: “Theo đúng chỉ thị của lãnh đạo Nga sau kết quả các cuộc gặp cấp cao tại Singapore hồi tháng 11/2018 và tại Buenos Aires hồi tháng 12/2018, ngày hôm nay chúng ta bắt đầu cuộc đàm phán về vấn đề hiệp ước hòa bình”.
Ông Lavrov nhấn mạnh quan hệ giữa Nga và Nhật Bản trong những năm gần đây đã phát triển tốt theo nhiều định hướng. Hai bên đã duy trì các tiếp xúc ngoại giao và quốc phòng, bao gồm các cuộc gặp 2+2, các tiếp xúc giữa hai hội đồng an ninh. Theo Ngoại trưởng Nga, quan hệ đó có nhiều phức tạp gắn với các các yếu tố bên ngoài, nhưng Moskva ủng hộ những nỗ lực để đưa quan hệ song phương với Tokyo lên tầm cao mới.
Về vấn đề hiệp ước hòa bình, Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh, lãnh đạo Nhật Bản cần tuân thủ các thỏa thuận về vấn đề này mà Tổng thống Vladimir Putin và Thủ tướng Sindzo Abe đã đạt được cho tới nay. Cụ thể là, hai bên nhất trí làm việc “một cách chuyên nghiệp, tránh mọi bóp méo thỏa thuận đạt được, không làm trầm trọng thêm những luận điệu mâu thuẫn đơn phương công khai”. Ngoại trưởng Nga kêu gọi phía Nhật Bản tuân thủ những thỏa thuận giữa hai lãnh đạo đất nước về hình thức tổ chức và nội dung đàm phán hiệp ước hòa bình.
Về phần mình, Ngoại trưởng Nhật Bản cho rằng Tokyo và Moskva cần phải tận dụng tối đa những lợi ích trong tiềm năng của quan hệ song phương. Ông Taro Kono nhấn mạnh đến những thành tựu mà hai bên đã đạt được trong năm 2018, ví dụ như đưa vào hiệu lực thỏa thuận tránh đánh thuế song trùng, đơn giản hóa chế độ thị thực cho một số nhóm du lịch Nga. Ngoài ra, quan hệ kinh tế giữa hai bên cũng phát triển liên tục.
Ngoại trưởng Nhật Bản nhấn mạnh rằng cuộc gặp tại Moskva sẽ dành để bàn thảo vấn đề ký hiệp ước hòa bình và đây sẽ là vòng đàm phán thứ nhất. Hai bên nhất trí sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán, sẵn sàng vượt ra khỏi nhưng quan điểm trước đây.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong cuộc gặp bên lề Diễn đàn Kinh tế phương Đông ở Vladivostok (Nga) ngày 10/9/2018. Ảnh tư iệu: AFP/TTXVN
Hồi tháng 11/2018 tại cuộc gặp ở Singapore, Tổng thống Putin và Thủ tướng Abe đã nhất trí sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán về hiệp ước hòa bình vốn kéo dài hơn 70 năm qua giữa Nga và Nhật Bản và gặp nhiều khó khăn do tranh chấp lãnh thổ xung quanh quần đảo Nam Kuril/lãnh thổ phương Bắc. Sau đó tại Buenos Aires (Argentina), hai bên đã tuyên bố thành lập cơ cấu đàm phán mới đặt dưới sự điều hành của hai ngoại trưởng. Cuộc gặp ngày 14/1 tại Moskva là cuộc gặp đầu tiên diễn ra theo thỏa thuận đó.