Bản đồ đường ống CPC từ Kazakhstan sang Nga. Ảnh: Seanews.com.tr
Việc xuất khẩu dầu của Nga và Kazakhstan thông qua cảng Biển Đen của Tập đoàn Đường ống Caspian (CPC) phải đối mặt với sự gián đoạn ít nhất một tháng khi việc sửa chữa bắt đầu diễn ra tại hai trong số ba điểm neo đậu (SPM), CPC xác nhận hôm 23/8.
CPC cho biết xuất khẩu dầu qua hai SPM đã bị đình chỉ do thiết bị bị hư hỏng vì thời tiết xấu. Nhà ga (cảng dầu) CPC ở Biển Đen, gần Novorossiysk, thuộc lãnh thổ Nga. Đường ống CPC xử lý gần như toàn bộ lượng dầu xuất khẩu của Kazakhstan, điều này khiến các tuyến đường cung cấp dầu của nước này cho châu Âu phụ thuộc nhiều vào Nga.
CPC cho biết thêm rằng kế hoạch kiểm tra SPM thứ ba tại điểm cuối Yuzhnaya Ozereyevka, một cảng phụ của Novorossiysk, sẽ dẫn đến việc đường ống cũng phải tạm thời đóng cửa trong nhiều giờ. Theo CPC, họ đang đàm phán với các chủ hàng nhằm thay đổi lịch trình bốc hàng để hoàn thành việc kiểm tra vào ngày 26/8.
Hồi tháng 3 vừa qua, 2 SPM tại nhà ga Novorossiysk đã bị hư hại trong một cơn bão và trở lại hoạt động vào tháng 4. Nhà ga này xử lý khoảng 1% nguồn cung dầu toàn cầu và là tuyến đường chính cho hầu hết các hoạt động xuất khẩu dầu của Kazakhstan.
Tập đoàn CPC lưu ý điểm neo đậu thứ ba đang hoạt động ở “chế độ chuyên sâu” và có thể tải tới 3,5 triệu tấn dầu mỗi tháng. Theo tính toán của Reuters, đó là 60-70% công suất bình thường của nhà ga. Kế hoạch tải hỗn hợp của CPC cho tháng 8 được đặt ở mức 5,026 triệu tấn, trong khi của tháng 9 là 5,153 triệu tấn. Các kế hoạch trên bây giờ sẽ phải được điều chỉnh do sự đình trệ về thời gian.
Tuy nhiên, nhà cung cấp dầu lớn nhất thông qua CPC, Tengizchevroil (TCO) do Chevron đứng đầu, cho biết hoạt động tải của họ qua tuyến đường này “hiện không bị gián đoạn”. TCO đã giảm sản lượng khai thác tại mỏ dầu Tengiz vào tháng 8 do kế hoạch bảo trì, dự kiến kết thúc vào tháng 9.
Nhà cung cấp lớn khác thông qua đường ống CPC, mỏ dầu Kashagan của Kazakhstan, cũng cắt giảm sản lượng trong tháng 8 do rò rỉ khí đốt hồi đầu tháng và đang dần nâng sản lượng.
Các cổ đông chính của CPC là nhà điều hành đường ống Nga Transneft với 24% cổ phần, KazMunayGas của Kazakhstan với 19% và Công ty liên hợp đường ống Chevron Caspian với 15%. Các công ty khác bao gồm LUKARCO BV (12,5%), Mobil Caspian Pipeline Company (7,5%), Rosneft-Shell Caspian Ventures Limited (7,5%) và Eni International (NA) NVSarl (2%).
Một tòa án Nga đã ra lệnh "đóng cửa tạm thời" vào ngày 6/7 của cảng dầu CPC ở Novorossiysk chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev nói với Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel rằng nước này sẵn sàng xuất khẩu thêm dầu sang EU.
Các vụ đóng cửa nhà ga Novorossiysk đã diễn ra thường xuyên và trước đó nó đã bị đóng cửa vào tháng 6 do báo cáo phát hiện ra 50 chất nổ thời Thế chiến II trong vùng biển của cảng. Nó cũng đã ngừng hoạt động vào tháng 3 do thiệt hại vì một cơn bão gây ra. Trong ba tuần đóng cửa, thị trường thế giới mất khoảng một triệu thùng dầu.
Kazakhstan hàng năm cung cấp 67 triệu tấn dầu qua Nga cho châu Âu. Kazakhstan rất giàu dầu mỏ và khí đốt. Tuy nhiên, nước này cần khí đốt để tự tiêu thụ và không có đường ống để xuất khẩu khí đốt sang EU. Về dầu mỏ, họ có khả năng tăng xuất khẩu để bù vào lượng dầu mỏ của Nga bị giảm do các lệnh trừng phạt của EU.
Các phương tiện truyền thông tuần trước cho biết Kazakhstan dự kiến sẽ xuất khẩu một phần dầu thô của mình thông qua đường ống dẫn dầu lớn nhất của Azerbaijan từ tháng 9 tới, khi quốc gia này tìm kiếm các giải pháp thay thế cho tuyến đường mà Nga đe dọa đóng cửa.