Quang cảnh nhà máy lọc dầu của Tập đoàn Gazprom ở ngoại ô Moskva, Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 9/11, Nga đang triển khai kế hoạch sáp nhập các công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga nhằm tạo ra một nhà sản xuất hàng đầu quốc gia. Điều này nhằm tăng cường năng lực của Moskva đối với thị trường năng lượng toàn cầu và nền kinh tế thời chiến của Nga.
Theo một kịch bản đang được thảo luận, tập đoàn Rosneft Oil, được nhà nước Nga hậu thuẫn, sẽ tiếp quản Gazprom Neft - một công ty con của Gazprom chuyên xuất khẩu khí đốt - và Lukoil, công ty dầu mỏ tư nhân lớn nhất ở Nga. Cả ba công ty này đều đang chịu lệnh trừng phạt từ Mỹ.
Nếu kế hoạch trên được thực hiện, tập đoàn mới sẽ dễ dàng trở thành nhà sản xuất dầu thô lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Aramco của Saudi Arabia. Sản lượng của công ty mới có thể gần gấp ba lần sản lượng của Exxon Mobil, nhà sản xuất lớn nhất của Mỹ. Điều này sẽ cho phép Nga có khả năng nâng giá cao hơn từ khách hàng ở những thị trường như Ấn Độ và Trung Quốc.
Tờ Wall Street Journal lưu ý các cuộc đàm phán giữa các giám đốc điều hành và quan chức chính phủ Nga đã diễn ra trong vài tháng qua. Tuy nhiên, việc đạt được thỏa thuận vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Một số nguồn tin cho biết, những trở ngại bao gồm sự phản đối từ một số giám đốc điều hành của Rosneft và Lukoil cũng như thách thức trong việc tích lũy tiền để trả cho các cổ đông của Lukoil.
Các cuộc đàm phán nhấn mạnh mong muốn của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong việc tập hợp ngành năng lượng để hỗ trợ cho ngân sách quốc gia trong bối cảnh xung đột ở Ukraine. Một số nguồn tin cho biết Tổng thống Nga đã hình dung ra một "thế lực khổng lồ" có thể cạnh tranh với Saudi Arabia vào thời điểm nhu cầu dầu mỏ toàn cầu mặc dù vẫn rất lớn nhưng đang chậm lại trước sự chuyển dịch sang các giải pháp năng lượng xanh hơn.
Ngành dầu khí là huyết mạch của nền kinh tế Nga, cung cấp gần một phần ba doanh thu liên bang và giúp Moskva có ảnh hưởng trên toàn cầu. Thành công của Nga trong việc ổn định nền kinh tế trước lệnh trừng phạt từ phương Tây phần lớn nhờ vào ngành công nghiệp dầu mỏ.
Tờ Wall Street Journal cho rằng một nhà xuất khẩu lớn và mạnh hơn có thể giúp Nga chịu đựng tốt hơn các lệnh trừng phạt phương Tây, vốn đã làm phức tạp hóa hoạt động xuất khẩu và cản trở các dự án dầu khí lớn mới. Các cuộc đàm phán, mặc dù chịu ảnh hưởng bởi cuộc chiến ở Ukraine, cũng nhằm mục đích chuẩn bị cho Nga khi quan hệ kinh tế tan băng sau cuộc chiến.
Ngoài ra, việc đưa Lukoil vào sự kiểm soát trực tiếp của nhà nước cũng sẽ đánh dấu một bước tiến lớn hướng tới việc xóa bỏ hoàn toàn tình trạng tư nhân hóa nguồn tài nguyên khoáng sản của Nga sau khi Liên Xô sụp đổ.