Phát biểu ngày 7/1 với các phóng viên khi lên đường tới thăm 8 nước Arab, Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh ông sẽ cho thấy rằng "nước Mỹ vẫn cam kết thực hiện tất cả các nhiệm vụ mà chúng tôi đã cam kết với họ (các nước Arab) trong hai năm qua".
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu với báo giới tại New York ngày 12/12/2018. Ảnh: THX/TTXVN
Nhấn mạnh tới sự trỗi dậy của IS trong nhiệm kỳ của Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama, quan chức ngoại giao chính quyền Tổng thóng Donald Trump khẳng định rằng chiến dịch phá hủy cái gọi là Vương quốc Hồi giáo tự xưng của IS tại quốc gia bị chiến tranh tàn phá Syria đã "thành công rực rỡ". Ông Pompeo nhấn mạnh: "Và tôi tin rằng chúng tôi sẽ tiếp tục đảm bảo rằng sự trỗi dậy của IS như dưới thời chính quyền ông Obama sẽ không lặp lại."
Chuyến công du của Ngoại trưởng Pompeo diễn ra ít tuần sau khi Tổng thống Trump bất ngờ thông báo sẽ nhanh chóng rút khoảng 2.000 binh sĩ Mỹ khỏi chiến trường Syria sau khi tuyên bố IS đã bị đánh bại.
Các cố vấn an ninh của Tổng thống Trump đang nghiên cứu thời gian biểu cho việc rút quân. Phát biểu ngày 7/1 tại Jerusalem, Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton cho biết trước khi rút quân, giới chức Washington sẽ thẩm định việc IS có bị đánh bại thực sự hay không.
Jordan sẽ là chặng dừng chân đầu tiên của Ngoại trưởng Pompeo, tiếp đến là Ai Cập và dự kiến ông sẽ có bài phát biểu về chính sách của Mỹ đối với khu vực Trung Đông tại đây. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết tại đây, ông sẽ nêu bật một thông điệp chung của chuyến công du, đó là "Mỹ sẽ không bỏ rơi Trung Đông".
Đồng thời, Washington muốn các đồng minh của mình ở Trung Đông gánh vác thêm trọng trách đảm bảo an ninh và ổn định khu vực trong bối cảnh có những lo ngại về sự tái trỗi dậy của các tổ chức cực đoan như al-Qaeda và IS sau khi Mỹ rút quân.
Ngoại trưởng Pompeo hiện phải chịu áp lực xóa bỏ ấn tượng của các đồng minh Mỹ trong khu vực rằng Mỹ sẽ ngay lập tức rút quân khỏi Syria. Ông khẳng định việc Mỹ rút quân khỏi Syria sẽ diễn ra từ từ, theo lịch trình.
Các nước lân cận, đặc biệt là Israel, vô cùng lo ngại về khả năng đối thủ "không đội trời chung" của họ là Iran sẽ tăng cường hiện diện tại Syria và từ đó giúp đồng minh của Tehran là Tổng thống Syria Bashar al-Assad khôi phục hoàn toàn quyền lực.
Ngoài ra, một mục tiêu chính trong chuyến công du này của quan chức ngoại giao Mỹ là củng cố các mối quan hệ đồng minh trong khu vực đối phó với Iran- một đối thủ lớn của Saudi Arabia và Israel- hai nước có quan hệ đồng minh đặc biệt với Mỹ. Ngoại trưởng Pompeo tuyên bố Iran là "nước tài trợ lớn nhất thế giới cho khủng bố".
Chính quyền của Tổng thống Trump coi nước CH Hồi giáo này là lý do để duy trì một mối quan hệ đồng minh mạnh mẽ với Saudi Arabia - chặng dừng chân tiếp theo của ông Pompeo trong chuyến công du Trung Đông này - bất chấp vụ bê bối liên quan cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi hồi tháng 10 năm ngoái.
Các quan chức Bộ Ngoại Mỹ cho biết Ngoại trưởng Pompeo cũng hy vọng sẽ củng cố được mối quan hệ đồng minh của 6 nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).
Tổ chức này đã bị suy yếu năm 2017 sau khi Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman tìm cách cô lập quốc gia thành viên GCC là Qatar với các nước khác trong khu vực, cáo buộc nước này hỗ trợ các nhóm cực đoan. Một quan chức khác của Mỹ cho rằng rạn nứt này không mang lại lợi ích gì và khiến cho Iran có thể tận dụng để củng cố vị thế trong khu vực.