Ở trung tâm thành phố Rafah, gần thánh đường Hồi giáo Al-Awda, một con chim nhỏ bay trong lồng treo trên bức tường bên ngoài của trường học đang được sử dụng làm nơi trú ẩn cho những người phải di dời. Tiếng hót nhẹ nhàng của nó thu hút sự chú ý của Hassan Abu Jazar, người đã đến đây để tìm mua chim. Jazar đến gần người bán và đề nghị được xem kỹ hơn, sau đó nhẹ nhàng xoay chiếc lồng sang trái và phải.
Nhiều tuần qua, Abu Jazar đã tìm kiếm loài chim đặc biệt này, được người dân địa phương gọi là chim yến Canary. Abu Jazar lựa chọn kỹ lưỡng bởi muốn tìm một con chim yến Canary hót nhiều và hay. Giá những con chim này không hề rẻ, có thể lên tới 41 USD. Jazar đã tìm thấy con chim anh muốn.
Từng được săn lùng vì màu sắc rực rỡ và tiếng hót êm dịu, những con chim này giờ đây phục vụ một mục đích rất quan trọng. Chúng giúp người Palestine chịu đựng âm thanh chói tai từ các vụ nổ trong đợt pháo kích không ngừng nghỉ của Israel. Tiếng hót của những con chim có thể át đi một phần, hoặc ít nhất là khiến người ta tạm quên đi tiếng bom.
Theo Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA), việc chịu đựng kéo dài với những điều khủng khiếp của chiến tranh đã gây tổn hại lớn đến sức khỏe tinh thần của người dân Gaza.
Abu Jazar phải vật lộn với chứng rối loạn lo âu kể từ khi xung đột bùng phát. Anh tìm thấy niềm an ủi lớn lao khi nghe tiếng hót của những con chim. Anh đặt các lồng chim này vào nơi ngủ của mình. Jazar chia sẻ: “Chúng mang lại cho tôi cảm giác thoải mái, giúp tôi chịu đựng nỗi sợ hãi”.
Abu Jazar, sống ở Rafah, là một trong hàng nghìn người đang phải vật lộn với nỗi kinh hoàng do pháo kích của Israel gây ra. Do hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Gaza sụp đổ nên không ai có thể điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần.
Ngay cả trước xung đột, người dân Gaza từ lâu đã sưu tầm các loài chim biết hót vì say mê giai điệu êm dịu chúng tạo ra. Giờ đây, chúng đang trở thành những đồng minh tin cậy về sức khỏe tâm thần.
Raed al-Qudra, người đã phải di dời từ Khan Younis đến Rafah, cho biết: “Âm thanh của các vụ nổ do pháo kích của Israel thật kinh hoàng và không có lựa chọn nào khác có thể xoa dịu nỗi sợ hãi của trẻ em ngoại trừ tiếng hót chim yến Canary”. Bốn con gái và hai con trai của Al-Qudra nằm trong số hơn một triệu trẻ em ở Dải Gaza mà Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) ước tính đang rất cần được hỗ trợ về sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội.
“Các con gái của tôi yêu thích chim vì màu sắc của chúng khiến bọn nhỏ cảm thấy an toàn, bình tĩnh hơn và sống động hơn. Chúng tôi coi sự hiện diện của những con chim trong ngôi nhà như một phần trong số ít phương tiện giải trí còn sót lại kể từ khi xung đột bùng phát”, Al-Qudra nói. Mặc dù chi phí thức ăn cho chim là một gánh nặng nhưng Al-Qudra nhấn mạnh: “Sức khỏe tinh thần của bọn trẻ là điều quan trọng nhất”.
Bốn tháng sau khi xung đột bùng phát ngày 7/10/2023, theo Liên hợp quốc, Rafah đã trở thành khu vực đông dân nhất ở Gaza. Hàng trăm ngàn người Palestine chạy trốn khỏi cuộc tấn công dữ dội ở khu vực phía Bắc và miền Trung Gaza đang tập trung vào thành phố rộng 64 km2 giáp với Ai Cập này. Giữa biển lều tị nạn trải dài khắp các con phố, một thị trường không thể ngờ tới dành cho các loài chim biết hót đang phát triển mạnh.
Trong khi một số người bán đã dựng quầy hàng thì một số lại mang lồng chim đi khắp nơi để mời chào. Người bán chim Kamal Dedar là một trong số đó. Dedar đến từ Thành phố Gaza và đang sống cùng gia đình 10 người trong một nhà kho ở Rafah.
Đàn chim của Dedar gồm két mẫu đơn, chim sẻ và nhiều loài khác. Dedar cũng lưu ý rằng thức ăn cho chim đã tăng giá từ 1,9 USD lên khoảng 22 USD mỗi kg.
Bất chấp chi phí nuôi chim gia tăng, mức độ phổ biến của chúng dường như không hề suy giảm. Dedar cho biết: “Khách hàng đang tìm kiếm những giống chim có tiếng hót êm dịu trong thời điểm khó khăn này. Một số người mua nhiều con để đảm bảo có nhiều giai điệu khác nhau suốt cả ngày, vì một số loài chim hót hay hơn vào ban ngày trong khi những con khác lại thích hót vào ban đêm hơn”.