Trong một bài giảng tại Đại học Nagasaki năm 2009, nhà hóa học đoạt giải Nobel Osamu Shimomura, giáo sư danh dự tại Đại học Boston, đã chứng minh một thí nghiệm sử dụng protein huỳnh quang xanh đậm mà ông đã khám phá từ nhiều loại sứa. Ảnh: KYODO
Trường Đại học Nagasaki, nơi ông tốt nghiệp, ngày 22/10 thông báo ông Shimomura đã qua đời ngày 20/10. Ông Shimomura và 2 nhà khoa học Mỹ cùng nhận giải Nobel Hóa học năm 2008 cho việc phát hiện và phát triển một protein của con sứa mà sau đó đã góp phần vào các nghiên cứu điều trị ung thư.
Ông Shimomura sinh năm 1928 ở Kyoto, miền Bắc Nhật Bản và học tập ở Nagasaki, nơi ông đã sống sót qua vụ Mỹ ném bom nguyên tử ngày 9/8/1945. Việc học tập của ông bị gián đoạn trong thời gian Chiến tranh Thế giới thứ Hai do ông được động viên để làm việc ở một nhà máy quốc phòng. Sau đó, ông tốt nghiệp ngành hóa học năm 1951 tại Đại học Dược Nagasaki.
Năm 1960, ông đến làm việc tại Đại học Princeton (Mỹ). Tại đây, ông đã phân lập được loại protein nói trên trong các mẫu vật là hàng nghìn con sứa được lấy từ khu vực bờ biển phía Tây nước Mỹ. Protein này được gọi là protein Ánh sáng Xanh vì nó phát sáng khi được chiếu bằng ánh sáng cực tím và trở thành công cụ chính trong nghiên cứu các quá trình sinh học trong tế bào.
Đại học Nagasaki cho biết ông Shimomura làm việc ở Mỹ, nhưng khi về già, ông đã quay trở về Nagasaki để được gần người thân.
Sức tàn phá của quả bom nguyên tử làm chết 70.000 người ở Nagasaki, đã để lại ký ức không thể phai mờ trong tâm trí của Shimomura và ông thường nhắc lại những gì ông trải qua và kêu gọi cấm vũ khí hạt nhận trong các bài giảng của ông sau đó.