Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (giữa) cùng các quan chức Chính phủ và đại diện phe đối lập tại bàn đàm phán ở Caracas ngày 30/10. Ảnh: AFP/TTXVN |
Ngày 1/11, Quốc hội Venezuela, do phe đối lập chiếm đa số, đã hoãn việc tiếp tục thúc đẩy phiên tòa chính trị xét xử trách nhiệm của Tổng thống Nicolas Maduro trong cuộc khủng hoảng hiện nay tại nước này, nhằm ủng hộ tiến trình đối thoại với chính phủ vừa được khởi động hôm 30/10.
Cùng ngày, Thư ký điều hành liên minh Bàn Đoàn kết Dân chủ (MUD) đối lập Venezuela Jesús Torrealba cũng cho biết 5 thủ lĩnh của tổ chức này bị bắt giam đã được trả tự do. Ông Torrealba đánh giá tích cực việc làm này của chính phủ và kêu gọi Tổng thống Maduro xây dựng bầu không khí chính trị có lợi cho việc phát triển đối thoại giữa hai bên.
Theo ông này, hiện chính phủ Venezuela đang giam giữ khoảng 130 nhân vật đối lập vì tội gây bạo loạn, trong đó có thủ lĩnh đảng Ý nguyện Nhân dân (VP) Leopoldo López và cựu thị trưởng Caracas Antonio Ledezma.
Quốc hội Venezuela hoãn phiên tòa chính trị chống lại Tổng thống Maduro một ngày sau khi MUD yêu cầu chính phủ trả tự do ngay lập tức cho các chính trị gia đối lập để có thể tiếp tục đàm phán. Một điều kiện nữa mà phe đối lập ở Venezuela đã đưa ra để đối thoại đó là việc phải tổ chức trưng cầu ý dân về việc lấy phiếu tín nhiệm Tổng thống Maduro ngay trong năm nay hoặc tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn.
Trước đó, ngày 30/10, Tổng thống Maduro và đại diện MUD đã bắt đầu đối thoại chính trị tại ngoại ô thủ đô Caracas. Tổng thống Maduro và 3 đại diện của chính phủ đã cùng với Thư ký điều hành MUD Torrealba và 4 đại diện liên minh đối lập tham gia đàm phán, với vai trò trung gian hòa giải của Tòa thánh Vatican và Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR).
Sau cuộc gặp, Chính phủ Venezuela và các thủ lĩnh phe đối lập đã đạt được thỏa thuận về chương trình đàm phán dài hạn. Theo đó, hai bên nhất trí tổ chức một "cuộc họp toàn thể đối thoại cấp quốc gia" để chuẩn bị cho tiến trình đàm phán dài hạn về nội dung 4 điểm, bao gồm tôn trọng pháp trị và quyền lực chính phủ; nhân quyền và hòa giải; các vấn đề kinh tế và xã hội; và thời gian biểu tổ chức tổng tuyển cử. Bên cạnh đó, hai bên cũng nhất trí thành lập 4 ủy ban nhằm thảo luận cụ thể các vấn đề trên.
Phản ứng về tình hình Venezuela, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Thomas Shannon, người đang có mặt tại Caracas để ủng hộ quá trình đối thoại giữa chính phủ Venezuela và phe đối lập, đã đánh giá tích cực việc hai bên tiến hành đối thoại, đồng thời nhận định đây là một thông tin quan trọng.
Trong khi đó, Tổng thư ký UNASUR Ernesto Samper đánh giá cao thiện chí của chính phủ Venezuela và phe đối lập và hy vọng các bên sẽ giải quyết được bất đồng thông qua đối thoại.
Còn nhiều thách thức
Trong bối cảnh cuộc tranh giành quyền lực tại Venezuela đang diễn ra quyết liệt cùng với nền kinh tế bị suy thoái nghiêm trọng, thiện chí đối thoại của cả hai phía cần được xây dựng và thúc đẩy hơn bao giờ hết.
Theo số liệu do Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố, dự trữ ngoại tệ của Venezuela năm 2015 giảm còn 15 tỷ USD so với 29 tỷ USD năm 2012, nợ nước ngoài lên tới 250 tỷ USD, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) giảm tới 10%, bội chi ngân sách tương đương từ 18 đến 20% GDP, tỷ lệ lạm phát là 180,9%. IMF ước tính, nền kinh tế Venezuela có thể suy giảm tới 11,5% trong năm 2016 và tỷ lệ lạm phát sẽ lên mức 475%, mức cao kỷ lục của thế giới.
Một người dân tại Santa Teresa, bang Miranda với khuôn mặt buồn rầu khi bị cắt điện. Ảnh: AFP/TTXVN |
Mức dự trữ vàng của Venezuela cũng đã xuống thấp kỷ lục sau khi bán 1,7 tỷ USD kim loại quý này trong quý III-2016 để trả nợ. Theo số liệu của IMF, dự trữ vàng của nước này đã mất gần 1/3 trong một năm qua, đẩy nền kinh tế gần bờ vực sụp đổ hơn bao giờ hết bởi vàng chiếm tới 70% tổng dự trữ quốc gia.
Theo các chuyên gia kinh tế, cuộc khủng hoảng nặng nề hiện nay chính là hậu quả của việc Venezuela đã phụ thuộc quá nhiều vào ngành dầu mỏ nên không thể vượt qua khó khăn khi giá dầu thô sụt giảm. Đặc biệt, việc phát triển thiếu đồng bộ - chỉ tập trung khai thác và xuất khẩu dầu thô, ít chú trọng lọc và chế biến dầu nên khủng hoảng kinh tế đã làm nước này không thể nhập khẩu nhiên liệu ồ ạt như trước, dẫn đến tình trạng thiếu hụt xăng trong nước.
Ngoài ra, Venezuela cũng đang phải chịu tác động lớn từ cuộc “chiến tranh kinh tế” do phe đối lập và các thế lực thù địch ở nước ngoài gây ra nhằm phá hoại nền kinh tế; tạo ra những cuộc khủng hoảng khan hiếm hàng hóa, tác động mạnh mẽ tới đời sống và tâm lý của nhân đân nhằm mục tiêu lật đổ chính quyền hợp hiến.
Thêm vào đó, cuộc đàm phán giữa chính phủ Venezuela và MUD đối lập được dự kiến sẽ tiếp tục được tiến hành vào ngày 11/11 tới tại thủ đô Caracas đang gặp phải trở ngại lớn khi đảng VP, một trong số các đảng đối lập chính, được lãnh đạo bởi thủ lĩnh đối lập đang bị bắt giam Leopoldo López, cùng 14 đảng chính trị đối lập khác đã từ chối ngồi vào bàn đàm phán với chính phủ và cho rằng các điều kiện tổ chức đàm phán không được đáp ứng.
Chính vì vậy, các nhà phân tích cho rằng, cho dù còn gặp nhiều trở ngại nhưng thiện chí đối thoại của chính phủ Venezuela và MUD đối lập đã được coi là một bước tiến trong nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng tại quốc gia Nam Mỹ này.