Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (bên trái) và Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin trả lời họp báo tại Helsinki ngày 28/2. Ảnh: EPA-EFE
Phần Lan, quốc gia có một trong những biên giới dài nhất châu Âu với Nga và Thụy Điển, đã từ bỏ chính sách không liên kết quân sự kéo dài hàng thập kỷ và nộp đơn xin gia nhập liên minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương vào tháng 5/2022 sau khi nổ ra xung đột tại Ukraine.
Nhưng đối mặt với ít rào cản ngoại giao hơn Stockholm, Helsinki dường như sẽ đạt bước tiến quan trọng ngay cả trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 4, nhờ dư luận ủng hộ tư cách thành viên của nước này.
Hai quốc gia trên đã giành được sự ủng hộ của tất cả, trừ hai trong số 30 thành viên của NATO, và những nước nắm giữ chiếc chìa khóa đó là Hungary và đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhiều nghị sĩ Phần Lan đã thúc đẩy dự luật khẳng định rằng quốc gia này chấp nhận các điều khoản của hiệp ước NATO và sẽ được thông qua trước cuộc bầu cử ngày 2/4.
Phần Lan đã tranh luận về dự luật trên vào ngày 28/2 và dự kiến bỏ phiếu vào ngày 1/3.
Việc dự luật được thông qua có nghĩa là Phần Lan có thể hành động nhanh chóng, cả trước khi chính phủ mới được thành lập.
“Bây giờ chính là thời điểm để phê chuẩn và hoan nghênh Phần Lan và Thụy Điển với tư cách là thành viên”, người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg phát biểu nhân chuyến thăm Hà Lan cùng ngày.
Ông nói: “Thông điệp của tôi là cả Phần Lan và Thụy Điển đã thực hiện những gì cam kết trong thỏa thuận ba bên mà họ đã đạt được với Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 6 năm ngoái tại Madrid”.
Ông Stoltenberg lưu ý rằng Phần Lan và Thụy Điển hiện an toàn hơn nhiều so với khi họ nộp đơn, với lý do một số thành viên NATO đã cam kết giúp đảm bảo an ninh. Bất kỳ mối đe dọa nào nhằm vào Phần Lan hoặc Thụy Điển đều sẽ gặp phản ứng của NATO.
Dự luật này dự kiến sẽ được thông qua mà không gặp nhiều phản đối, vì cuộc bỏ phiếu tư cách thành viên ban đầu hồi tháng 5/2022 đã được 188 trong số 200 thành viên trong Quốc hội Phần Lan ủng hộ.
Helsinki cho đến nay vẫn nhấn mạnh mong muốn tham gia liên minh cùng với Thụy Điển.
Nhưng một số người đã giải thích sự tồn tại của dự luật trên báo hiệu rằng Phần Lan đã sẵn sàng tiến lên một mình.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chặn đơn gia nhập của họ với cáo buộc hai nước này dung túng, thậm chí hỗ trợ các nhóm mà Ankara cáo buộc là "khủng bố".
Theo hãng thông tấn Anadolu, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết đơn gia nhập NATO của hai nước Bắc Âu có thể được đánh giá riêng vì Ankara nhận thấy có sự tích cực hơn từ Phần Lan.
Lưu ý rằng chủ nghĩa khủng bố là một trong hai mối đe dọa chính đối với NATO, ông Cavusoglu cho biết Thổ Nhĩ Kỳ muốn hai quốc gia Bắc Âu đáp ứng những lo ngại của Ankara về cuộc chiến chống khủng bố.
Dù ghi nhận lập trường "kiên quyết" của chính phủ mới ở Thụy Điển, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Thụy Điển đã "sửa đổi hiến pháp và một số luật, đặc biệt là luật chống khủng bố", nhưng ông Cavusoglu nêu rõ kể từ khi ký kết bản ghi nhớ ba bên tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid vào tháng 6/2022, "Thụy Điển chưa thực hiện bất kỳ bước nào theo cam kết".