Phụ huynh lo lắng tình trạng trẻ em phản đối vaccine tại Anh

Nhưng khi trở về nhà, con trai cô, Sam, 16 tuổi, vẫn một mực cho rằng COVID-19 không có thật, hoặc nếu có thì cũng không nghiêm trọng. Ngay từ đầu, Sam đã kiên quyết nếu vaccine được phân phối cho nhóm tuổi của mình, cậu bé sẽ không tiêm chủng, theo trang Guardian (Anh).

“Thằng bé phản kháng mạnh mẽ. Dù có điều gì xảy đến thì Sam cũng kiên quyết không tiêm chủng”, cô Anna, nói và cho biết một phần của vấn đề chính là Sam đang ở tuổi vị thành niên và nguyên nhân khác là do cậu bé đã tiếp xúc với quá nhiều thuyết âm mưu trên các nền tảng xã hội. “Nguồn thông tin chính của Sam kể từ khi đại dịch bùng phát là mạng xã hội. Thằng bé xem rất nhiều thứ trên YouTube”, người mẹ chia sẻ.

Chỉ hơn một tháng trước, YouTube tuyên bố sẽ xóa các video phát tán thông tin sai lệch về vaccine, cùng với đó sẽ cấm tài khoản của các nhà hoạt động bài tiêm chủng. Facebook cũng đã làm điều tương tự vào tháng 2 năm nay. Tuy nhiên, một tìm kiếm nhanh cho thấy tin giả về vaccine vẫn xuất hiện trên các nền tảng xã hội này. Trên TikTok, những nội dung bài vaccine thu hút đến hàng trăm nghìn lượt xem. 

Tháng trước, NewsGuard, tổ chức đánh giá độ tin cậy của các trang tin tức và theo dõi tin giả, phát hiện ra rằng các thuyết âm mưu về COVID-19 đang có hàng triệu người xem trên TikTok. Trong một nghiên cứu, trẻ em dưới 13 tuổi cũng có thể truy cập vào ứng dụng này.

Song, ngay cả khi trẻ em tránh được những thông tin sai lệch về vaccine trên mạng xã hội, chúng vẫn có thể tiếp cận với nó ở trường học. Tại Anh, nhiều cuộc biểu tình bên ngoài các trường học đã xuất hiện. Một số người gây náo loạn, phát tờ rơi chứa thông tin đáng báo động cho trẻ em, hoặc hướng chúng tìm đến những trang web có nội dung tương tự. 

Ít nhất một trường học đã bị nhắm mục tiêu bởi những người biểu tình phản đối tiêm chủng. Họ tuyên bố sai sự thật rằng trẻ em đã bị giết bởi vaccine, điều này khiến những đứa trẻ không khỏi đau lòng. Giới chức đã phát hiện gần 80% trường học ở Anh bị nhắm mục tiêu theo một cách nào đó - chủ yếu là các email đe dọa, 13% báo cáo rằng đã nhìn thấy những người biểu tình chống vaccine trực tiếp ngoài cổng trường; 18 trường học cho biết những người biểu tình đã vào bên trong.

Vào tháng 9, Anh đã cấp phép tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em từ 12-15 tuổi, trong khi nhóm 16-17 tuổi đã được tiêm vaccine từ tháng 8. Cho đến nay, khoảng 21% trẻ em từ 12-15 tuổi ở Anh đã được chủng ngừa, 56% trẻ ở nhóm tuổi lớn hơn cũng đã được tiêm vaccine.

Có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ em sẽ thấp hơn nhiều so với tỷ lệ tiêm chủng ở người lớn, chẳng hạn như vấn đề triển khai tiêm chủng. Ở Scotland - nơi trẻ em chủ yếu được tiêm chủng tại các trung tâm tiêm chủng, thay vì trường học - tỷ lệ tiêm chủng chiếm khoảng 53% ở nhóm tuổi từ 12- 15 tuổi.

Một nguyên nhân khác là nhiều trẻ đang do dự không muốn tiêm phòng COVID-19. Trong một cuộc khảo sát gần 28.000 học sinh ở Anh, được công bố vào cuối tháng 9, các nhà nghiên cứu cho biết 51% thiếu niên 13 tuổi sẵn sàng tiêm vaccine, con số này ở độ tuổi 17 là khoảng 78%. Đối với trẻ 9 tuổi, chỉ có 36% trẻ muốn tiêm chủng (Anh vẫn chưa phê duyệt sử dụng vaccine cho trẻ dưới 12 tuổi). 

Lily, 13 tuổi, là một trong số học sinh đồng ý tiêm vaccine ở trường. Lớp học của cô bé này có 30 học sinh, nhưng chỉ có 5 em tiêm chủng. Không ai trong số những người bạn thân của Lily muốn tiêm vaccine.

“Chúng cháu đã có những cuộc trò chuyền về tiêm chủng. Các bạn giải thích về lý do khiến họ không muốn đi tiêm. Nhiều bạn nói rằng họ đã xem trên mạng và thấy những người bị co giật khi tiêm chủng. Cúng có tin đồn về việc tiêm vaccine khiến trẻ em trở nên ốm yếu, thậm chí là vô sinh”, Lily nói và cho biết những người bạn đã cho cô bé xem các video trên mạng xã hội, chủ yếu là TikTok. 

“Cháu đã nghĩ rằng tại sao mình là người duy nhất muốn tiêm chủng. Cháu đã đưa ra 10 quyết định khác nhau. Tối hôm trước, cháu đã quyết định sẽ không tiêm. Nhưng sau khi nghiên cứu kỹ về vaccine, cháu đã thay đổi quyết định”, Lily nói. 

Lily đã nói chuyện với cha mẹ về quyết định của mình. Họ cũng chỉ ra một số lý do tại sao nên tiêm chủng, nhưng họ không hề gây áp lực cho cô bé. “Cháu nghĩ lý do chính khiến cháu thay đổi quyết định và tiêm vaccine là vì ông bà, cha mẹ và những người thân của mình”, Lily chia sẻ.  

Russell Viner, một bác sĩ nhi khoa và giáo sư về sức khỏe vị thành niên tại Viện Sức khỏe Trẻ em UCL, cho biết: “Do dự không có nghĩa là thanh thiếu niên là những người phản đối vaccine. Có một số yếu tố cần phải do dự và điều đó hoàn toàn phù hợp. Nghiên cứu cho thấy rằng nguyên nhân của sự do dự phần lớn là do thiếu thông tin”.

Bác sĩ Viner cũng có một cậu con trai 15 tuổi. Do đó, ông nghĩ rằng “chúng ta cần minh bạch, trung thực về mặt khoa học của vaccine”. Giới chức y tế đã xem xét vấn đề này và cho rằng rủi ro của việc tiêm chủng không lớn hơn lợi ích mà vaccine đem lại. Do đó, vaccine phù hợp để sử dụng cho thanh thiếu niên

“Mặt khác, ở cấp độ dân số, chúng tôi muốn thanh thiếu niên được tiêm chủng và đạt được mức độ tiêm chủng cao nhất có thể. Tôi nghĩ điều đúng đắn cần làm có lẽ là điều mà chính phủ đã và đang làm, đó là không bắt buộc tiêm chủng và minh bạch về lợi ích cũng như những rủi ro của vaccine. Việc tiêm phòng cho thanh thiếu niên là điều đúng đắn”, ông nói.

Ông chỉ ra rằng phương tiện truyền thông xã hội đã góp phần thúc đẩy tâm lý bài vaccine nói chung, không chỉ vaccine COVID-19.

“Nhiều người phản đối tiêm chủng sử dụng phương tiện truyền thông xã hội một cách có chiến lược và những người trẻ tuổi là mục tiêu của họ. Đây là nhóm tuổi sử dụng mạng xã hội nhiều nhất và dễ bị tổn thương nhất.  Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng hầu hết những người trẻ tuổi khá hiểu biết về những gì họ đọc. Tôi cũng lo lắng, nhưng tôi nghĩ chúng ta cũng nên yên tâm rằng những người trẻ có khả năng nhận biết tin giả tương đối cao. Song điều đó không phải lúc nào cũng đúng”, ông nói.

Đối với cô Anna, các cuộc trao đổi với con trai về vaccine phần lớn vẫn tốt đẹp, dù khi được hỏi về nguồn gốc của các thuyết âm mưu mà cậu bé đã đọc, Sam trở nên khá gay gắt.  

“Tôi đã nói về vaccine bại liệt và sởi, cũng như tất cả các loại vaccine cần thiết giúp cơ thể khỏe mạnh, và vaccine COVID-19 không khác gì những loại vaccine đó.Tôi sẽ tiếp tục động viên con. Hiện tại, Sam đang phớt lờ điều đó, nhưng tôi vẫn cảm thấy lạc quan”, người mẹ chia sẻ. “Đến một lúc nào đó, thằng bé sẽ tiêm chủng”.