Tại trạm dịch vụ Rendichicas ở Tijuana, nhân viên bảo trì Jorge Sanchez Garcia phải tạm thời bơm xăng cho khách hàng vì các nữ nhân viên ở đây xin nghỉ làm. Ảnh: San Diego Union-Tribune
Tờ Los Angeles Times đưa tin đó chính là cảnh tượng lạ xảy ra tại khắp Mexico hôm 9/3. Đông đảo phụ nữ nước này đã xin nghỉ làm để tham gia một cuộc đình công đòi bình đẳng giới quy mô lớn.
“Cuộc đình công quốc gia” - như lời ban tổ chức kêu gọi - nhằm nâng cao nhận thức về vấn nạn bạo lực đối với phái nữ và hơn thế, nhằm đẩy lui nền văn hóa mà những đóng góp hàng ngày của người phụ nữ cho xã hội đều bị lãng quên, xem nhẹ. Phụ nữ được kêu gọi nghỉ một ngày công tại công sở cũng như dừng làm việc nội trợ tại nhà. Nhiều người đã ủng hộ phong trào này.
“Tôi quyết định không đi làm, không ra khỏi nhà, không đi chợ như cách thể hiện sự phản đối nạn bạo lực mà người phụ nữ đang phải gánh chịu”, cô Brenda Hernandez, 33 tuổi làm quản lý siêu thị tại Mexico City chia sẻ. Theo cô, cuộc biểu tình là một thông điệp mạnh mẽ với xã hội: Nếu chúng tôi tiếp tục không làm gì cả, ngày mai điều gì đó có thể xảy đến với vợ bạn, con gái bạn hay mẹ bạn.
Trong suốt ngày hôm đó, hình ảnh về các văn phòng, cửa hiệu, nhà hàng vắng bóng một nửa nhân viên đã xuất hiện khắp mạng xã hội. Trên đường phố khu kinh doanh ở Mexico City, đa số nhân viên ra ngoài ăn trưa là nam giới. Anh Carlos Corral, 24 tuổi làm việc trung tâm mua sắm Paseo de la Reforma nói: “Thật đáng sợ rằng không có bóng dáng người phụ nữ nào ở đây. Chúng tôi nhớ các nữ đồng nghiệp và khu thương mại hầu như trống rỗng”.
Paseo de la Reforma, vốn được biết đến dưới tên gọi Reforma 222, nổi tiếng là nơi diễn ra một vụ tấn công phụ nữ tàn bạo. Tháng 3/2018, một nữ nhân viên cửa hàng giày đã bị chồng bắn chết ngay tại chỗ làm.
Nhiều chủ doanh nghiệp và quan chức chính phủ đã lên tiếng ủng hộ cuộc đình công ngày 9/3, đồng thời cam kết những nữ nhân viên nghỉ làm vẫn sẽ nhận được tiền công cho ngày hôm đó.
Tại Mexico City - vùng đô thị có trên 20 triệu dân - giao thông qua lại suôn sẻ, tàu điện ngầm đầy chỗ trống khác hẳn với ngày thường. Phần lớn nữ nhân viên bán vé tàu đã nghỉ làm ở nhà nên nhiều nhà ga mở cửa tự do cho hành khách. Tại một số ngành nghề mà lao động nữ chiếm chủ yếu, công việc chắc chắn bị gián đoạn. Khách sạn treo biển thông báo phòng ốc không được dọn vì vắng nữ lao công. Một loạt nhà hàng, tiệm làm đẹp và cửa hiệu kinh doanh thậm chí còn đóng cửa.
Tại khách sạn Las Golondrinas ở thành phố miền Nam Oaxaca, đàn ông thay ga giường và dọn phòng tắm – công việc thường do phụ nữ đảm nhiệm. “Tôi ủng hộ việc bình đẳng giới hơn nữa nhưng tôi không tin vào chủ nghĩa nữ quyền cấp tiến”, anh Félix Sánchez, 26 tuổi, nhân viên khách sạn miễn cưỡng nói.
Tại trường trung học Japon ở phía Nam Mexico City, chỉ có các nữ sinh đến trường. Phần lớn nữ giáo viên nghỉ làm khiến các thầy giáo phải tổ chức lớp thể dục và các hoạt động tập thể khác cho nam sinh. Một nam giáo viên giấu tên nói: “Tôi ủng hộ phong trào này của phụ nữ nhưng cũng đáng lo ngại vì nhiều người xin nghỉ làm, một số còn định nghỉ nhiều tuần liền”.
Tuy vậy, không phải mọi phụ nữ đều dám nghỉ làm ngày 9/3 hay có người chủ lao động ủng hộ vấn đề này. “Tôi sẵn sàng tham gia phong trào, nhưng là bà mẹ đơn thân, tôi phải làm việc để con mình được ăn no và đến trường”, bà Magda Rodriguez, một người bán hàng rong cho biết. Bà tâm sự: “Nghỉ làm một hôm là điều xa xỉ mà tôi không biết đến. Không có ngày nghỉ. Nếu không làm thì không có ăn”.
Hàng ngày, bà thức giấc từ 3 giờ sáng để làm bánh tamale bán nuôi ba con nhỏ ăn học. Việc buôn bán hôm 9/3 diễn ra chậm chạp nhưng bà Rodriguez không lấy làm buồn. Bà cho biết mình cũng tán thành với phong trào nâng cao nhận thức về vai trò người phụ nữ trong xã hội Mexico. “Tôi rất vui rằng mọi người cuối cùng cũng nói về chủ đề này, về bạo lực chống lại phụ nữ và những nỗi bất công chúng tôi phải đối mặt. Tôi có hai con gái. Tôi luôn lo lắng chúng gặp chuyện chẳng lành. Thật tốt khi phụ nữ đứng lên tự bảo vệ mình”.
Cuộc đình công ngày 9/3, hay còn gọi là 9M, diễn ra một ngày sau khi hàng chục ngàn phụ nữ xuống đường tuần hành tại nhiều thành phố ở Mexico để lên án hành vi đánh đập, giết hại phụ nữ. Ở quốc gia Bắc Mỹ này, mỗi ngày có đến 10 phụ nữ bị giết hại, hung thủ thường xuyên bị để lọt lưới.
Hai cái chết của một bé gái 7 tuổi và một nữ nhân viên văn phòng 25 tuổi mới đây ở Mexico City đã thúc đẩy một phong trào kiềm chế bạo lực. Các nhà tổ chức hy vọng cuộc đình công có thể chuyển biến thành hành động cụ thể, chẳng hạn như cảnh sát điều tra phá án hiệu quả hơn và tăng hình phạt đối với những kẻ tấn công hoặc giết phụ nữ.