Ngày 16/9, báo cáo dài 5 trang của nhóm thanh sát viên Liên hợp quốc đã được công bố trong phiên họp kín của Hội đồng bảo an. Điểm mấu chốt nhất liên quan đến việc quy trách nhiệm cho bên thực hiện vẫn còn gây nhiều tranh cãi.
Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon (trái) và Trưởng phái đoàn LHQ điều tra về sử dụng vũ khí hóa học tại Syria, Ake Sellstrom phát biểu trong cuộc họp báo tại trụ sở LHQ ở New York ngày 16/9. Ảnh: THX/TTXVN |
Phát biểu trước các phóng viên sau khi đọc bản báo cáo tóm tắt về vụ tấn công vũ khí hóa học tại Syria tại Hội đồng bảo an, Tổng thư kí Ban Ki-moon cho biết, báo cáo điều tra của LHQ là công bằng và khách quan; coi việc sử dụng vũ khí hóa học này là một tội ác, vi phạm nghiêm trọng công ước 1925 và các quy định của luật pháp quốc tế thông thường. Ông Ban Ki-moon bày tỏ, đây là lần thứ hai LHQ đưa ra báo cáo xác minh quan trọng về cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học giết hại dân thường, trước đó là vụ sử dụng tại Halanbja, Iraq hồi năm 1988. Tổng thư kí LHQ nhấn mạnh, vụ việc hôm 21/8 là trường hợp sử dụng vũ khí giết người hàng loạt ghê rợn nhất trong thế kỉ 21.
Liên quan đến phản ứng của các bên, phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney nêu rõ báo cáo của LHQ đã xác nhận khí độc sarin được nạp vào đầu đạn những quả tên lửa đất đối đất. Đại sứ Mỹ tại LHQ Samantha Power nhấn mạnh việc sử dụng các rocket cỡ 122 ly - loại vũ khí chỉ quân đội chính phủ Syria mới có. Anh và Pháp cũng tán thành quan điểm trên. Đại sứ Anh tại LHQ Mark Lyall Grant và Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius cho rằng chế độ Bashar Assad là thủ phạm đứng đằng sau cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học hôm 21/8.
Trong khi đó, Đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin lên án mọi hành động sử dụng vũ khí hóa học tại Syria, đồng thời khẳng định bản báo cáo của LHQ không gây bất ngờ. Tuy nhiên, đại sứ Churkin phản đối việc một số nước quy trách nhiệm cho quân đội chính phủ Syria thực hiện vụ tấn công này. Ông nói, “tôi nghĩ, một số đồng nghiệp đã vội vã kết luận khi họ nói rằng báo cáo do nhóm thanh sát viên LHQ công bố hiển nhiên cho thấy quân đội chính phủ sử dụng vũ khí hóa học... Mọi việc cần phải được nghiên cứu một cách thật cẩn trọng”.
Trước đó đại diện nhóm chuyên gia LHQ đã trình lên Tổng Thư ký Ban Ki-moon bản báo cáo về quá trình điều tra vụ tấn công sử dụng vũ khí hóa học tại Syria hôm 21/8. Theo kết luận của bản báo cáo, các điều tra viên đã tìm thấy “các bằng chứng rõ ràng và thuyết phục” khẳng định vũ khí hóa học đã được sử dụng trong vụ tấn công ở khu vực Ghouta, ngoại ô thủ đô Damacus. Cũng theo báo cáo, loại vũ khí nguy hiểm này "đã được sử dụng nhằm vào dân thường, trong đó có cả trẻ em, trên một phạm vi tương đối lớn".
Tuy nhiên, xác nhận chính thức đầu tiên của LHQ về việc vũ khí hóa học đã được sử dụng trong cuộc nội chiến kéo dài 30 tháng tại quốc gia Trung Đông đã không nêu đích danh bên nào tại Syria đứng đằng sau vụ tấn công.
HT (Tổng hợp)