Kiểm tiền mệnh giá 10.000 yen tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, ngày 28/3, Thượng viện Nhật Bản đã thông qua dự toán ngân sách tài khóa 2023 sau khi Hạ viện đã thông qua văn kiện này hồi tháng 2. Điều này đồng nghĩa dự toán ngân sách của tài khóa 2023 đã chính thức được thông qua tại Quốc hội. Theo Hiến pháp Nhật Bản, dự toán ngân sách phải được ban hành trước khi tài khóa mới bắt đầu.
Trong tổng dự toán chi ngân sách của tài khóa 2023 (bắt đầu vào đầu tháng 4/2023), chi phí an sinh xã hội lên tới 36.890 tỷ yen, cao nhất từ trước tới nay, chủ yếu do tình trạng già hóa dân số nhanh ở nước này. Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ phân bổ 4.000 tỷ yen cho các quỹ dự phòng để đối phó với dịch COVID-19 và giá cả hàng hóa leo thang.
Tài khóa 2023 đánh dấu sự khởi đầu của giai đoạn 5 năm nhằm cải tổ cơ bản tình hình quốc phòng của Nhật Bản. Kinh phí dành cho quốc phòng (bao gồm cả các khoản chi cho các lực lượng quân sự Mỹ đang đồn trú ở Nhật Bản) cũng tăng tới 26,3% so với tài khóa trước lên 6.820 tỷ yen (khoảng 51 tỷ USD) trong bối cảnh Tokyo đang nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ nhằm đối phó với môi trường an ninh ngày càng phức tạp. Đây là năm đầu tiên Chính phủ Nhật Bản thực hiện mục tiêu nâng tổng kinh phí dành cho quốc phòng hằng năm trong giai đoạn 2023 - 2027 lên tương đương 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tức là tăng gần gấp đôi so với hiện nay.
Về phía nguồn thu, Chính phủ Nhật Bản ước tính trong tài khóa tới, tổng thu thuế đạt khoảng 69.440 tỷ yen. Vì vậy, Nhật Bản dự kiến sẽ phát hành thêm 35.620 tỷ yen trái phiếu, giảm 1.300 tỷ yen so với tài khóa trước. Tuy nhiên, để tài trợ cho việc tăng chi tiêu quốc phòng trong tài khóa 2023, Chính phủ Nhật Bản sẽ không phát hành trái phiếu mà sẽ cắt giảm chi tiêu trong các lĩnh vực khác và sử dụng các quỹ thặng dư.
Trước đó, ngày 22/3, Chính phủ Nhật Bản đã soạn thảo gói biện pháp chống lạm phát mới có tổng trị giá lên tới 2.000 tỷ yen (15 tỷ USD) nhằm giảm bớt các tác động tiêu cực của tình trạng giá lương thực và năng lượng tăng cao tới các hộ gia đình ở nước này, nhất là các hộ gia đình có thu nhập thấp. Số tiền trên sẽ được trích từ quỹ dự phòng trong ngân sách của tài khóa 2023 (bắt đầu vào ngày 1/4/2023). Như một phần của gói biện pháp trên, Chính phủ Nhật Bản sẽ trợ cấp trực tiếp bằng tiền mặt cho các hộ gia đình có thu nhập thấp với số tiền 30.000 yen/hộ và cho các trẻ nhỏ trong các hộ gia đình có thu nhập thấp với số tiền 50.000 yen/trẻ. Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật Bản sẽ hỗ trợ cho các hộ gia đình giảm bớt gánh nặng chi phí khí hóa lỏng trong bối cảnh giá nhiên liệu ở nước này đã tăng rất mạnh kể từ giữa năm ngoái
Việc Quốc hội Nhật Bản thông qua ngân sách cho tài khóa 2023 diễn ra vào thời điểm quốc gia Đông Bắc Á này đang tăng cường chi tiêu để giảm bớt gánh nặng cho các hộ gia đình do giá hàng hóa tăng cao. Lạm phát lõi đã đạt mức cao nhất trong 4 thập niên, chủ yếu do chi phí năng lượng và nguyên liệu thô cao hơn cộng với đồng yen suy yếu. Ngân hàng Nhật Bản dự đoán lạm phát tại nước này sẽ giảm tốc trong năm nay và dưới mức mục tiêu 2%. Tuy nhiên, theo ước tính của Mitsubishi UFJ Research & Consulting, các hộ gia đình Nhật Bản sẽ phải chi thêm trung bình 60.000 yen cho các mặt hàng thực phẩm trong năm 2023 so với một năm trước đó, do các doanh nghiệp dự kiến sẽ tăng giá trong những tháng tới.