Một góc Fujairah, trung tâm dự trữ dầu chính của UAE. Ảnh: AFP
Theo tờ Wall Street Journal, khi Nga đang tăng cường tìm kiếm khách hàng cho các sản phẩm năng lượng của mình trên thị trường toàn cầu, Moskva bất ngờ phát hiện ra các đối tác thương mại ở một nơi khó có thể xảy ra: các quốc gia giàu dầu mỏ ở Vịnh Ba Tư.
Theo các giám đốc điều hành dầu mỏ và các nhà phân tích ngành, kể từ khi các lệnh trừng phạt Nga của phương Tây đã cắt đứt Moskva khỏi nhiều đối tác thương mại lâu đời của nước này, các công ty nhà nước từ Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã nhảy vào để tận dụng mức giá chiết khấu của các sản phẩm từ Nga.
Bất chấp sự phản đối của Mỹ, các quốc gia vùng Vịnh đang sử dụng các sản phẩm giảm giá của Nga ở trong nước, cho cả mục đích tiêu dùng và tinh chế, đồng thời xuất khẩu dầu của chính họ theo giá thị trường, giúp tăng lợi nhuận.
Các quốc gia vùng Vịnh, đặc biệt là UAE, cũng đã trở thành trung tâm lưu trữ và giao dịch quan trọng đối với các sản phẩm năng lượng của Nga vốn không thể vận chuyển dễ dàng trên toàn cầu do xung đột.
Theo nhà cung cấp dữ liệu hàng hóa Kpler, xuất khẩu dầu của Nga sang UAE đã tăng hơn gấp ba lần lên mức kỷ lục 60 triệu thùng vào năm ngoái. Ngược lại, xuất khẩu dầu của Nga sang Singapore, một trung tâm thương mại lớn khác, chỉ tăng 13%, lên 26 triệu thùng vào năm 2022.
Theo Argus Media, một nhà cung cấp dữ liệu thị trường, dầu khí của Nga hiện chiếm hơn 1/10 sản lượng được lưu trữ tại Fujairah, trung tâm lưu trữ dầu chính của UAE.
Kpler cho biết Nga đang vận chuyển 100.000 thùng mỗi ngày đến Saudi Arabia, so với hầu như không có gì trước xung đột ở Ukraine. Điều đó sẽ tương đương với hơn 36 triệu thùng/năm.
Hoạt động buôn bán các sản phẩm dầu mỏ và nhiên liệu của Nga và Saudi Arabia đã thu hút sự giám sát của các quan chức Mỹ, những người cho rằng điều đó làm suy yếu các nỗ lực của phương Tây nhằm thắt chặt các nguồn thu nhập của Điện Kremlin.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Brian Nelson đã đi thăm Trung Đông để tìm cách thuyết phục các quốc gia như Saudi Arabia, UAE và Thổ Nhĩ Kỳ thực thi các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga.
Một quan chức của UAE cho biết quốc gia này tuân thủ các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc và có “các quy trình mạnh mẽ để đối phó với các thực thể bị trừng phạt”, nhưng lưu ý: “UAE sẽ tiếp tục giao dịch cởi mở và trung thực với các đối tác quốc tế của mình".
Các nhà phân tích cho biết vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy các nước vùng Vịnh đang hạn chế mua hàng từ Nga. Kinh doanh chênh lệch giá ở các nước vùng Vịnh đặc biệt rõ rệt trong các sản phẩm tinh chế như naphtha, dầu nhiên liệu và dầu diesel.
Elshan Aliyev, người đứng đầu bộ phận sản phẩm vùng Vịnh Trung Đông tại Argus cho biết, các loại nhiên liệu này có rất nhiều ở vùng Vịnh, vì vậy lý do duy nhất để nhập khẩu từ Nga là chênh lệch giá.
Dữ liệu của Kpler cho thấy trong năm qua, Saudi Arabia đã tăng cường xuất khẩu dầu diesel sang Pháp và Italy, hai quốc gia trước đây chủ yếu dựa vào Nga để cung cấp nhiên liệu cho động cơ.
Viktor Katona, một nhà phân tích tại Kpler, cho biết Moskva đang khá thỏa mãn ở thị trường nội địa Saudi Arabia khi nhiên liệu vận tải giảm giá và giải phóng khối lượng cho xuất khẩu dầu diesel tiếp theo ở những nơi khác.
Vào ngày 12/3, công ty dầu mỏ quốc gia Saudi Arabia là Aramco đã báo cáo lợi nhuận hàng năm kỷ lục là 161 tỷ USD cho năm 2022, mức lợi nhuận lớn nhất từ trước đến nay của một công ty năng lượng.
Trong khi đó, UAE đã trở thành một trung tâm lưu trữ và tái xuất khẩu lớn các sản phẩm dầu mỏ của Nga, khi một số thương nhân đang hưởng lợi từ việc vận chuyển hàng hóa của Moskva đến các điểm đến khác bằng cách sử dụng quốc gia vùng Vịnh và hệ thống tài chính của nước này làm cơ sở.
Chuyên gia Aliyev cho biết các công ty thương mại tư nhân nhập khẩu từ Nga sang UAE chủ yếu với mục đích tái xuất sang Pakistan và Sri Lanka hoặc Đông Phi. Một số lô hàng dầu giảm giá của Nga được các công ty nhà nước của UAE mua và một số giao dịch dường như được thực hiện kín đáo, tránh sự giám sát của các ngân hàng và công ty bảo hiểm tham gia vào giao dịch và cũng vì giao dịch với Nga rất nhạy cảm về mặt chính trị.