Ảnh minh họa: Getty Images
Theo tờ Wired, công ty Cryoin sản xuất khí neon, một chất được sử dụng để cung cấp năng lượng cho tia laser khắc các mẫu vào chip máy tính. Công ty này cung cấp neon cho các công ty ở châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc), nhưng hầu hết khí neon của công ty được chuyển đến Mỹ.
Các nhà phân tích cảnh báo gián đoạn nguồn cung neon của Cryoin có thể gây ảnh hưởng khắp thế giới.
Giám đốc phát triển kinh doanh Larissa Bondarenko của công ty Cryoin cho biết hoạt động sản xuất neon và các loại khí khác của Cryoin đã tạm dừng từ ngày 24/2, khi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga bắt đầu.
Bà nói: "Chúng tôi đã cho nhân viên nghỉ ở nhà trong vài ngày cho tới khi tình hình rõ ràng hơn. Dù có kế hoạch nối lại sản xuất vào cuối tuần vừa rồi, nhưng tên lửa bay trên Odesa vẫn khiến tình hình quá nguy hiểm".
Chất bán dẫn chính là “bộ não” công nghệ trong điện thoại, máy tính xách tay, nhà thông minh, ô tô... Năm 2021, ngành bán dẫn đã vất vả vì thiếu hụt toàn cầu trong đại dịch COVID-19. Xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra khiến ngành này lo lắng lặp lại kịch bản năm 2014. Năm 2014, giá khí neon tăng vọt 600% khi Nga sáp nhập Crimea.
Tuần trước, các chính phủ Mỹ và Nhật Bản đang khẩn trương làm mọi cách để đảm bảo điều đó sẽ không xảy ra lần nữa. Giới chức hai nước gây áp lực buộc các ngành chip trong nước phải tìm các nguồn thay thế cho loại khí hiếm này trước khi quá muộn.
Ukraine là một trong hàng loạt điểm nghẽn trong ngành bán dẫn toàn cầu. Khoảng một nửa lượng khí neon trên thế giới đến từ Ukraine.
Ngành sản xuất neon của Ukraine tận dụng các loại khí phụ phẩm sinh ra trong quá trình sản xuất thép của Nga. Các công ty thép Nga thu giữ khí neon, đóng chai và bán dưới dạng thô. Sau đó, Cryoin loại bỏ các khí khác để thu về khí neon.
Khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, các nhà sản xuất chip trên thế giới thậm chí còn phụ thuộc nhiều hơn vào Ukraine vì quốc gia này cung cấp khoảng 70% khí neon. Khi đó, các chuyến hàng từ Nga đã chậm trễ vì các vấn đề xảy ra ở biên giới. Các nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất khí neon cũng thiếu hụt. Sau năm đó, ngành sản xuất chip đã cố gắng đa dạng hóa nguồn cung.
Nếu việc tiếp cận khí neon thô của Nga trở thành vấn đề, công ty Cryoin chỉ có đủ nguồn cung cấp để duy trì hoạt động sản xuất cho đến cuối tháng 3. Nếu nguồn khí này hết, Cryoin buộc phải thay thế nguồn cung từ các nhà sản xuất dầu thô của Ukraine.
Tuy vậy, vấn đề quan trọng bây giờ là đưa khí neon ra khỏi Ukraine. Bà Larissa nói: “Biên giới đang rất quá tải khi người dân đang tìm cách di tản”.
Trong khi đó, các nhà sản xuất chip cho rằng họ sẽ không bị ảnh hưởng do cuộc khủng hoảng ở Ukraine.
Tuần trước, ông Lee Seok-hee, Giám đốc điều hành nhà sản xuất chip Hàn Quốc SK Hynix, cho biết: “Không cần phải lo lắng. Công ty đã đảm bảo rất nhiều nguyên liệu”.
The ông Koichi Hagiuda, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, các nhà sản xuất chip Nhật Bản cho rằng tác động với hoạt động sản xuất sẽ không lớn vì họ có thể tìm nguồn nguyên liệu ở nơi khác. Nước này nhập khẩu từ Ukraine 5% khí được sử dụng trong sản xuất chất bán dẫn.
Nhưng có những dấu hiệu cho thấy, khí neon của Ukraine vẫn đóng vai trò chính trong ngành bán dẫn. ASML cho biết họ mua khoảng 20% khí neon có nguồn gốc từ Nga hoặc Ukraine. Người phát ngôn ASML nói: “Chúng tôi đang tìm các nguồn thay thế trong trường hợp nguồn cung từ Ukraine và Nga bị gián đoạn”.
Ngoài ra, có nhận định cho rằng Mỹ thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn khi thiếu khí neon. Tuần trước, Nhà Trắng hối thúc các nhà sản xuất chip Mỹ tìm các nhà cung cấp thay thế. Theo đánh giá, khí neon nhập từ Nga và Ukraine vào Mỹ có thể chiếm tới 80 đến 90% tổng số neon nhập khẩu.
Dù vậy, tìm nguồn cung ứng neon từ nơi khác sẽ không dễ dàng. Gián đoạn nguồn cung ở Ukraine sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất chip vào thời điểm ngành này đang chịu áp lực lớn từ nhu cầu sau đại dịch. Một chuyên gia nhận định rằng cho dù không có cuộc chiến ở Ukraine thì nhu cầu chip cũng đã gây căng thẳng trong chuỗi cung ứng ở khắp mọi nơi.