Một nhà máy lọc dầu của Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo cổng phân tích thông tin News.Az của Azerbaijan ngày 24/9, Thổ Nhĩ Kỳ, một trong ba nước nhập khẩu dầu lớn nhất từ Nga, trong tháng 8/2024 đã giảm mạnh lượng dầu nhập khẩu.
Nguyên nhân chính xuất phát từ hoạt động bảo trì theo lịch trình tại nhà máy lọc dầu STAR, một trong những cơ sở lọc dầu quan trọng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sự kiện này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn cung dầu từ Nga mà còn tác động đến giá dầu toàn cầu, nhất là loại dầu thô Urals của Nga.
Nhà máy lọc dầu STAR, nằm gần thành phố Izmir, là một trong những cơ sở quan trọng trong hệ thống lọc dầu của Thổ Nhĩ Kỳ. Nhà máy này xử lý khoảng 45% thị trường dầu thô Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ và đáp ứng gần 20% nhu cầu sản phẩm dầu mỏ của quốc gia này.
Việc nhà máy tiến hành quá trình bảo dưỡng kỹ thuật dự kiến kéo dài khoảng hai tháng khiến lượng dầu Nga nhập khẩu vào Thổ Nhĩ Kỳ giảm từ mức 400.000-450.000 thùng mỗi ngày xuống còn 200.000 thùng.
Theo dữ liệu từ Kpler, nguồn cung dầu của Nga qua cảng Aliaga, nơi nhà máy lọc dầu STAR đặt trụ sở, đã giảm từ 300.000 thùng mỗi ngày vào tháng 6 xuống chỉ còn 100.000 thùng vào tháng 8. Việc giảm mạnh này là yếu tố chủ chốt giải thích cho sự sụt giảm nhập khẩu dầu Nga của Thổ Nhĩ Kỳ.
Mặc dù sự sụt giảm này chỉ mang tính tạm thời do hoạt động bảo trì nhà máy, nhưng vẫn gây ra những ảnh hưởng nhất định đến thị trường dầu mỏ. Với Nga, sự gián đoạn này không phải là vấn đề nghiêm trọng nhưng vẫn gây ra sự bất tiện, đặc biệt trong bối cảnh các khu vực xuất khẩu dầu bị giới hạn. Do đó, lượng dầu không tiêu thụ tại Thổ Nhĩ Kỳ có thể phải được chuyển hướng sang các thị trường khác như Ấn Độ.
Mức chiết khấu dầu Urals tại Ấn Độ đã tăng từ 3 USD lên 4 USD mỗi thùng trong bối cảnh này. Tuy nhiên, việc chuyển hướng nguồn cung sang Ấn Độ có thể giúp Nga bù đắp phần nào khoản lỗ từ việc giảm xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ, dù giảm nhập khẩu dầu từ Nga, vẫn có thể duy trì sự ổn định về nhu cầu nhờ vào các nguồn cung từ Azerbaijan và Iraq.
Dự kiến, tình hình sẽ dần ổn định trở lại khi hoạt động bảo dưỡng tại nhà máy lọc dầu STAR kết thúc. Việc giao hàng từ công ty LUKOIL qua đường ống dẫn dầu Druzhba, một kênh cung cấp dầu quan trọng từ Nga sang châu Âu, sẽ được nối lại vào tháng 10/2024. Công ty dầu khí Hungary MOL đã giải quyết xong các vấn đề kỹ thuật với nhà điều hành đường ống và các nhà cung cấp, tạo điều kiện cho việc khôi phục khối lượng giao hàng bình thường.
Ngoài ra, bất ổn địa chính trị tại Trung Đông, đặc biệt là các hoạt động quân sự của Israel tại Liban, cũng là một yếu tố có thể làm thay đổi thị trường dầu mỏ. Căng thẳng leo thang trong khu vực có thể đẩy giá dầu toàn cầu lên cao, từ đó làm tăng sức hấp dẫn của các loại dầu từ Nga như Urals.
Tóm lại, hoạt động bảo dưỡng tại nhà máy lọc dầu STAR không chỉ ảnh hưởng đến nguồn cung dầu của Thổ Nhĩ Kỳ mà còn có thể gây ra biến động trong giá dầu toàn cầu. Thị trường dầu mỏ vốn dĩ đã phải đối mặt với nhiều thách thức do xung đột và bất ổn địa chính trị. Gián đoạn trong nguồn cung dầu thô từ một trong những nước nhập khẩu lớn như Thổ Nhĩ Kỳ có thể khiến giá dầu tăng lên, đặc biệt nếu căng thẳng tại Trung Đông tiếp tục leo thang.