Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) gặp người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản tháng 6/2019. Ảnh: AFP
Theo báo Politico, phát biểu trong một sự kiện Nhà Trắng hôm 15/7, nhà lãnh đạo Mỹ cho hay: “Tôi thường nói ông ấy là người bạn tốt của tôi. Tuy nhiên hiện tại, chúng tôi không thân lắm. Tôi phải vì đất nước mình, còn ông ấy vì Trung Quốc, và đó là điều tất nhiên”.
Tháng 9/2018, Tổng thống Trump từng thừa nhận tình bạn của ông với người đồng cấp Trung Quốc có thể chấm dứt khi ông cáo buộc Bắc Kinh tìm cách làm suy yếu triển vọng của mình trong cuộc bầu cử tổng thống 2020. Giữa bối cảnh căng thẳng hai nước leo thang nhanh chóng liên quan đến một loạt vấn đề, Tổng thống Trump cho rằng Trung Quốc muốn ông phải chịu một thất bại trong cuộc bầu cử như một cái giá cho các chính sách cứng rắn trong thương mại.
Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump nhiều lần nói về tình bạn với người đồng cấp Trung Quốc, ca ngợi đóng góp của nhà lãnh đạo này trong nỗ lực gây sức ép với Triều Tiên về chương trình hạt nhân.
Song bất chấp tình bạn với người đồng cấp Trung Quốc, năm ngoái, chính quyền Tổng thống Trump ra lệnh áp đặt 25% thuế lên 250 tỷ USD hàng hóa của Bắc Kinh, cũng như tăng thuế đối với mặt hàng thép và nhôm Trung Quốc. Động thái này đã kéo theo một loạt đòn trả đũa bằng thuế quan qua lại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Trong cuộc gặp thượng đỉnh bên lề hội nghị Nhóm Các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tổ chức tại Osaka (Nhật Bản) cuối tháng 6, Tổng thống Trump và người đồng cấp Tập Cận Bình đã thảo luận về thương chiến. Hai nhà lãnh đạo nhất trí nối lại đàm phán thương mại cấp chuyên viên – hoạt động gặp bế tắc đầu tháng 5 sau khi Mỹ cáo buộc Trung Quốc quay lưng lại với các cam kết.
Trong cuộc gặp, hai nhà lãnh đạo trao nhau những cái bắt tay nồng ấm, gọi nhau với tên gọi thân mật “bạn của tôi” và khẳng định có “mối quan hệ hết sức tốt đẹp”.
Tuy nhiên, một số nhà quan sát bày tỏ không mấy lạc quan về hình ảnh khăng khít này. Ma Zhengang – cựu Đại sứ Trung Quốc tại Anh – cho rằng ban lãnh đạo cấp cao Trung Quốc vẫn nghi ngờ liệu Tổng thống Trump có thực hiện đúng cam kết hay không.
“Một mặt ông Trump đã nói rất nhiều về tình bạn với Chủ tịch Tập Cận Bình, mặt khác ông dần củng cố lập trường cứng rắn với Trung Quốc kể từ khi nhậm chức hai năm trước và coi Bắc Kinh là đối thủ lớn nhất. Chúng tôi đã chứng kiến sự thay đổi lớn trong quan hệ Trung Quốc-Mỹ suốt một vài tháng qua, khi Quốc hội Mỹ đồng thuận phải kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tôi không hoàn toàn lạc quan về triển vọng của các cuộc đàm phán thương mại hoặc mối quan hệ hai nước”, cựu đại sứ nhận định.
Tính đến thời điểm hiện tại, sau cuộc gặp thượng đỉnh hồi tháng 6, các nhà đàm phán hàng đầu Mỹ chỉ thực hiện cuộc điện đàm duy nhất với những người đồng cấp Trung Quốc và họ vẫn chưa lên kế hoạch cho một cuộc gặp trực tiếp.
Trong một diễn biến khác, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 15/7 nhắc lại kế hoạch của chính phủ trừng phạt các công ty liên quan đến việc bán vũ khí quân sự của Mỹ vừa được công bố cho vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc).
Phát ngôn viên Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nhấn mạnh: “Việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và quan hệ quốc tế. Nhằm đảm bảo các lợi ích quốc gia, Trung Quốc sẽ áp đặt trừng phạt những doanh nghiệp Mỹ tham gia vào thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan”.