Tỷ phú Musk và Tổng thống đắc cử Trump tham dự sự kiện phóng tàu SpaceX hồi tháng 11/2024. Ảnh: Getty images
Trong những tháng tới, các gã khổng lồ công nghệ như Apple, Google thuộc Alphabet, Meta Platforms, và nền tảng X của tỷ phú Elon Musk có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt lên đến hàng tỷ USD, hoặc thậm chí bị buộc thoái vốn theo các cuộc điều tra đang diễn ra của EU.
Đối với ông Trump, người từng cáo buộc ngành công nghệ sử dụng sức mạnh thị trường để bóp nghẹt quyền lợi của người Mỹ, điều này có thể được xem là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, ông đã nhiều lần phàn nàn rằng EU đối xử bất công với Mỹ và tuyên bố sẽ không để điều đó tiếp diễn.
Tổng thống đắc cử Trump có mối quan hệ phức tạp với các trùm công nghệ Mỹ. Ông từng công khai chỉ trích Mark Zuckerberg (Meta) và Google nhưng lại giữ quan hệ thân thiện với Giám đốc điều hành Apple Tim Cook.
Đặc biệt, tỷ phú Elon Musk, người sở hữu nền tảng X và đồng minh thân cận, hiện đóng vai trò quan trọng trong vòng tròn cố vấn của ông Trump, đồng thời được đề cử người đứng đầu Bộ Hiệu quả chính phủ Mỹ nhiệm kỳ tới.
Tỷ phú Musk đang đối mặt với khả năng bị EU phạt nặng theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) vì không xử lý nội dung bất hợp pháp trên nền tảng X. EU thậm chí đang cân nhắc tính toán mức phạt dựa trên tài sản cá nhân của Musk, một động thái có nguy cơ kích động sự trả đũa từ phía chính quyền Trump.
Vào tháng 9 vừa qua, ứng cử viên phó tổng thống của ông Trump, ông JD Vance, đã cảnh báo rằng Mỹ có thể cắt tài trợ cho tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nếu EU trừng phạt Musk. Điều này cho thấy khả năng căng thẳng leo thang nếu các cuộc điều tra nhắm vào X không được dừng lại.
Apple đang đối mặt với nguy cơ bị phạt lớn do hoạt động kinh doanh của App Store vi phạm Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA).
Theo DMA, Apple đang phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn đối với hệ điều hành iOS, iPadOS và Safari, cũng như cách thức hãng này cho phép các nhà sản xuất phần cứng đối thủ như đồng hồ thông minh và tai nghe truy cập vào hệ thống iPhone của mình.
Tại Mỹ, công ty này đang phải đối mặt với vụ kiện chống độc quyền với cáo buộc chặn trái phép các đối thủ truy cập vào phần cứng và phần mềm trên iPhone của mình.
Ông Trump đã công khai nói về các cuộc trò chuyện của mình với ông chủ Apple Cook, người thường xuyên đến Nhà Trắng trong nhiệm kỳ đầu tiên. Cook đã thuyết phục được ông Trump miễn một số kế hoạch thuế và thuế quan cho Apple. "Tôi thấy ông ấy là một doanh nhân rất giỏi", Trump nói với Bloomberg vào tháng 7.
Trong khi đó, Google cũng có nguy cơ bị buộc phải chia tách các mảng kinh doanh chính nếu thua trong các cuộc điều tra chống độc quyền.
Với Meta, EU gần đây đã phạt công ty này 798 triệu euro vì hành vi gây tổn hại đến cạnh tranh. Đồng thời, Meta còn bị điều tra vì cách bảo vệ trẻ vị thành niên trên các nền tảng của mình và mô hình quảng cáo “trả tiền hoặc đồng ý” gây tranh cãi.
Ông Trump từng tuyên bố sẽ không để EU "lợi dụng các công ty của chúng tôi". Nếu ông tiếp tục bảo vệ Big Tech trước các quy định siết chặt từ Brussels, căng thẳng giữa Mỹ và EU có thể trở nên sâu sắc hơn.
Theo bà Cristina Caffarra, đồng sáng lập Mạng lưới nghiên cứu chính sách cạnh tranh, EU không có nhiều đòn bẩy đối với Trump, trong khi ông nắm giữ nhiều quân bài như thuế quan, quốc phòng và NATO.
"Ông Trump có thể không ủng hộ EU quản lý công nghệ Mỹ", bà nhận định. Bà cho rằng Ủy ban châu Âu sẽ phải làm việc rất vất vả để đối phó với chính quyền Trump nếu căng thẳng leo thang.
Cuộc chiến giữa EU và Big Tech có thể kéo theo một giai đoạn căng thẳng mới trong quan hệ Mỹ-EU.
Dưới thời Tổng Trump, sự đối đầu này hứa hẹn sẽ không chỉ dừng lại ở các khoản phạt mà còn trở thành vấn đề chiến lược mang tính toàn cầu.