Tổng thống Kyrgyzstan Sadyr Japarov. Ảnh: 24.kg
Theo báo Nezavisimaya Gazeta (Nga), Tổng thống Kyrgyzstan Sadyr Japarov sẽ thăm chính thức Nga trong hai ngày 8-9/5 theo lời mời của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Thông tin này do ông Muratbek Azymbakiev, người đứng đầu cơ quan chính sách đối ngoại của Kyrgyzstan, công bố.
Nezavisimaya Gazeta cho rằng mối quan hệ giữa Nga và Kyrgyzstan đang tiếp tục phát triển, nhưng vẫn tồn tại một số vấn đề. Đặc biệt, Cơ quan giám sát và kiểm dịch Nga Rosselkhoznadzor định kỳ áp đặt lệnh cấm cung cấp thực phẩm từ Kyrgyzstan.
Đặc biệt, Rosselkhoznadzor thường xuyên phát hiện các vi phạm trong quá trình sản xuất các sản phẩm thực phẩm của Kyrgyzstan. Kể từ đầu năm nay, phía Nga đã ra một lệnh cấm cung cấp cá hồi Kyrgyzstan và trứng cá muối cá hồi, do phát hiện một số hóa chất bị cấm.
Chuyến thăm của Tổng thống Japarov tới Moskva cũng diễn ra sau một loạt cuộc đàm phán với các quan chức Mỹ. Vào ngày 24/4, ông Japarov đã tiếp Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Nam và Trung Á, ông Donald Lu.
Đáng chú ý, ông Lu đã xác nhận ý định của phía Mỹ trong việc phát triển hợp tác kinh tế với Kyrgyzstan và cam kết hỗ trợ phát triển nền kinh tế kỹ thuật số cũng như lên kế hoạch hợp tác để thu hút đầu tư vào nền kinh tế xanh. Kyrgyzstan sẽ rất khó từ chối những đề xuất như vậy trong bối cảnh là một nước nghèo và đã thực sự mất đầu tư nước ngoài trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, vào ngày 26-28/4, một phái đoàn của Bộ Tài chính Mỹ đến Bishkek để giám sát. Trợ lý Bộ trưởng Bộ Tài chính về chống tài trợ khủng bố và tội phạm tài chính, bà Elizabeth Rosenberg sẽ gây áp lực với Kyrgyzstan trong hợp tác với Nga để lách lệnh trừng phạt. Các chuyên gia cho rằng Washington sẽ cảnh báo áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các doanh nhân Kyrgyzstan đang hợp tác chặt chẽ với Nga.
Vậy điều này sẽ ảnh hưởng đến quan hệ với Nga? Các quan chức và chuyên gia cho rằng khó có thể xảy ra vì Moskva coi Kyrgyzstan là một đối tác đáng tin cậy.
Ông Alexei Overchuk, đồng Chủ tịch ủy ban liên chính phủ, Phó Thủ tướng Nga, cho biết tại cuộc họp gần đây nhất rằng thực tế là Kyrgyzstan và Nga vẫn là đối tác và đồng minh chiến lược. Hợp tác giữa hai nước là thực chất và nhằm mục đích tăng cường hội nhập Á-Âu. Ông Overchuk nhấn mạnh: “Mối quan hệ giữa hai quốc gia anh em dựa trên lịch sử lâu đời, sự tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau”.
Gần đây, Chính phủ Kyrgyzstan và Nga đã ký một chương trình hợp tác kinh tế cho đến năm 2027. Nga vẫn là nhà cung cấp chính về nhiên liệu và dầu nhờn, điện, vốn đang thiếu trầm trọng ở Kyrgyzstan trong những năm gần đây.
Chuyến thăm của Tổng thống Kyrgyzstan tới Moskva lần này trùng với dịp kỷ niệm Ngày Chiến thắng. “Chúng tôi luôn ghi nhớ những gì Kyrgyzstan đã đóng góp cho chiến thắng này và điều đó rất thiêng liêng đối với chúng tôi”, Phó Thủ tướng Nga Overchuk nói.
Nhưng chuyến thăm của ông Japarov tới Nga không chỉ để tưởng nhớ đến Chiến tranh thế giới thứ hai mà còn mang tính chất thương mại và kinh tế. Nhà khoa học chính trị Nga Igor Shestakov nhận định rằng có thông tin nội bộ cho biết trong các cuộc đàm phán, các vấn đề về tăng Quỹ Phát triển Nga-Kyrgyzstan, từ năm 2015 đã đóng vai trò hỗ trợ phát triển các dự án nhằm xuất khẩu các sản phẩm của Kyrgyzstan, sẽ được thảo luận.
Theo vị chuyên gia này, các vấn đề hợp tác trong lĩnh vực năng lượng cũng sẽ được thảo luận. Trong chuyến thăm đầu tiên của ông Japarov tới Moskva vào tháng 2/2021, các bên đã đồng ý thu hút các nhà đầu tư Nga vào các dự án năng lượng để xây dựng các dự án như nhà máy năng lượng Kambarata HPP-2, dự án thủy điện trên sông Suusamyr,...
“Nhìn chung, chuyến thăm sẽ tập trung vào việc phát triển hợp tác kinh tế và thương mại trong năm tới, vì Nga hiện là một trong những đối tác thương mại chính của Kyrgyzstan. Trong năm qua, kim ngạch thương mại tăng trưởng chưa từng có, đạt 3,4 tỷ USD", ông Shestakov lưu ý.