Tổng thống Mỹ khẳng định chưa trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vào thời điểm này

Đây là tuyên bố do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra ngày 18/7 trong bối cảnh quan hệ hai nước căng thẳng gia tăng liên quan đến thương vụ Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.

Trả lời báo giới, Tổng thống Trump khẳng định phía Mỹ chưa xét đến phương án trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vào lúc này. Ông cho rằng đây là thời điểm khó khăn với nhiều lý do, vì thế Washington chưa cân nhắc đến biện pháp đó. Ông chủ Nhà Trắng cho biết sẽ xem các bước đi sắp tới liên quan đến vấn đề này. 

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình chế tạo máy bay tiêm kích tàng hình F-35 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), phản ứng lại việc Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga bất chấp lời cảnh báo của Washington. Theo một luật được Quốc hội Mỹ thông qua năm 2017, Mỹ buộc phải áp đặt lệnh trừng phạt đối với những cá nhân liên quan đến các thương vụ vũ khí quan trọng với Nga. 

Tại cuộc gặp song phương với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (G20) tại Nhật Bản hồi tháng trước, Tổng thống Mỹ đã có thái độ "mềm mỏng" hơn trong việc này. Tổng thống Erdogan giải thích rằng Thổ Nhĩ Kỳ quay sang mua hệ thống S-400 của Nga bởi chính phủ của cựu Tổng thống Barack Obama đã không cho phép Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot của Mỹ. 

Cùng ngày, hãng thông tấn quốc gia Anadolu dẫn tuyên bố của người đứng đầu ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, ông Ismail Demir, cho hay Ankara sẽ không mua thiết bị quân sự của nước ngoài trừ trường hợp cực kỳ cần thiết.

Ông Demir cho rằng các công ty quốc phòng nước này sẽ đối mặt với những thua thiệt tạm thời sau quyết định của Mỹ liên quan đến chương trình máy bay tiêm kích F-35. Ông Demir khẳng định “ngành công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trở nên mạnh mẽ hơn”, đồng thời lên án động thái của Mỹ là “đơn phương” và “không chính đáng”. Việc Washington loại Ankara khỏi chương trình máy bay F-35 sẽ ảnh hưởng tới những đối tác khác của dự án lớn này.

Theo kế hoạch, Thổ Nhĩ Kỳ dự định sẽ mua hơn 100 chiếc F-35 của Mỹ và các công ty quốc phòng nước này cũng tham gia vào quá trình chế tạo loại máy bay chiến đấu hiện đại trên.

S-400 là hệ thống tên lửa phòng không tầm trung và xa của Nga, dùng để tiêu diệt các phương tiện tấn công và do thám từ trên không cũng như mọi mục tiêu trên không khác trong điều kiện đối kháng hỏa lực và vô tuyến điện tử mạnh. Phía Mỹ quan ngại rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống S-400 sẽ giúp Nga nâng cao khả năng bắn hạ các máy bay của các nước phương Tây bởi Ankara là một thành viên của NATO.