Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 cho người dân tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 11/6/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Đầu tháng 6, nhà chức trách Thượng Hải nới lỏng quy định phong tỏa từng được áp dụng trong gần hai tháng. Nhiều hoạt động đời sống thường nhật tại thành phố đông dân nhất cả nước này trở lại bình thường. Số ca mắc mới COVID-19 ngoài khu cách ly rớt xuống mức một con số, như trong ngày 13/6 chỉ là một ca.
Nhưng giới chức Thượng Hải vẫn tỏ ra thận trọng. Nhiều khu dân cư mới mở cửa trở lại đã lại buộc phải phong tỏa sau khi xuất hiện một ca dương tính, hoặc đơn giản chỉ là một trường hợp tiếp xúc gần (F1). Cư dân vẫn phải tới các khu cách ly tập trung nếu họ sống cùng trong một tỏa nhà với người nhiễm (F0).
Đơn cử, chỉ riêng một ca bệnh liên quan đến tiệm cắt tóc tại khu dân cư đông đúc đã khiến hàng trăm người phải cách ly, nhiều tòa nhà trong khu vực bị phong tỏa. Thượng Hải cũng đã yêu cầu hơn một nửa trong tổng số 25 triệu dân thành phố hoàn tất xét nghiệm diện rộng trong ngày 11 và 12/6.
Đây chính là nét phác thảo chính trong phiên bản mới của chính sách “zero-Covid” (Không Covid-19), với tên gọi “Không Covid linh hoạt”. Điểm mới trong chiến dịch này chính là phong tỏa diện hẹp tối đa kết hợp với xét nghiệm diện rộng hàng loạt nhằm thay thế cho biện pháp đóng cửa toàn thành phố vốn gây ra tổn thất, đứt gãy đối với hoạt động kinh tế.
Chiến lược này có tính chọn lọc cao hơn, đặt trọng tâm truy tìm và cách ly ca dương tính cùng với các trường hợp F1 chỉ sau vài giờ. Nhưng việc lượng định và triển khai trên thực tế lại gặp khó khăn. Thủ đô Bắc Kinh ghi nhận hàng trăm ca nhiễm mới khởi phát từ quán bar Heaven Supermarket thuộc quận trung tâm Triều Dương. Diễn biến này buộc nhà chức trách phải rút lại một số quy định nới lỏng, tạm lui việc mở cửa trường học, đưa hàng nghìn người tới các trung tâm cách ly, phong tỏa nhiều khu dân cu.
Bất chấp việc một số chuyên gia lên tiếng đề nghị xem xét lại chính sách zero-Covid, chính phủ Trung Quốc quyết tâm nhân đôi nỗ lực triển khai chiến lược này. Hàng nghìn điểm xét nghiệm đã và đang được xây dựng trên khắp cả nước. Các thành phố lớn được yêu cầu phải có đủ năng lực xét nghiệm toàn bộ dân cư trong vòng 24 giờ. Cư dân tại Bắc Kinh, Thượng Hải phải xét nghiệm 2-3 ngày/lần mới được lui tới cửa hàng, siêu thị, phòng tập gym, tòa nhà văn phòng.
“Năng lực tiếp nhận và cách ly cần phải được tăng cường hơn nữa. Cần lên kế hoạch và chuẩn bị sớm một bước mạng lưới bệnh viện, điểm cách ly tập trung”, ông Ma Xiaowei, giám đốc Trung tâm Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC), nêu quan điểm trong bài viết đăng trên tạp chí Qiushi – cơ quan tuyên truyền hàng đầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Tại hai thành phố này mọi di chuyển của người dân đều được truy vết qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh. Nhiều doanh nghiệp địa phương như khối nhà hàng gần như không nhận được hướng dẫn rõ ràng từ nhà chức trách. Số này đã chuẩn bị sẵn cho kịch bản đứt gãy kinh doanh có thể kéo dài hàng tháng trời.
Một số chủ doanh nghiệm kỳ vọng chính phủ sẽ nới lỏng hạn chế sau kỳ Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra vào cuối năm nay. Nhưng để đạt được mục tiêu này, cần phải tăng tỉ lệ tiêm vaccine ngừa COVID-19 trong nhóm đối tượng người già, nhằm tránh làn sóng tử vong nếu xuất hiện đợt dịch mới.
Tuy nhiên, chính phủ cho đến nay vẫn bắn tín hiệu cho thấy ý định duy trì lâu dài chính sách “zero-Covid linh hoạt”. Trung Quốc trong tháng trước ra thông báo từ bỏ quyền đăng cai vòng chung kết giải bóng đá Asian Cup 2023 do lo ngại về dịch COVID-19.
“Chiến thắng đến từ sự bền gan”, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ quan điểm về chính sách kiểm soát COVID-19. Vì thế, xét nghiệm thường xuyên, truy vết liên tục và phong tỏa diện hẹp, có chọn lọc – đó sẽ là bình thường mới tại Trung Quốc. Hầu như không có cơ hội cho việc sớm chất dứt “zero-Covid linh hoạt” tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.