Dẫn nguồn tin giấu tên từ Bộ Quốc phòng Trung Quốc, tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) ngày 25/4 nói rằng chính quyền Bắc Kinh sẽ thiết lập một tiền đồn trên bãi cạn Scarborough (Philippines gọi là Panatag, còn Trung Quốc gọi là Hoàng Nham), cách bờ biển 230 km và cách điểm gần nhất trên đảo Hải Nam/Trung Quốc hơn 650 km.
Theo bài báo, tiền đồn này sẽ giúp Bắc Kinh “hoàn thiện hơn nữa” mưu đồ bao quát vùng trời trên khắp Biển Đông, ám chỉ nước này có kế hoạch xây dựng một đường băng trên bãi cạn.
Tàu hải cảnh Trung Quốc gần bãi cạn Scarborough. Ảnh: Manilatimes |
Thông tin này được đưa ra trước trong bối cảnh Tòa trọng tài quốc tế ở La Haye dự kiến trong thời gian tới sẽ đưa ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông.
Nguồn tin cho biết, kế hoạch xây dựng sẽ được thúc đẩy căn cứ theo tiến trình ra phán quyết và “Trung Quốc cần phải chủ động đi trước như vậy bởi Washington đang tìm cách kiềm tỏa Bắc Kinh thông qua việc thiết lập hiện diện thường trực ở khu vực”.
Manila tuyên bố chủ quyền đối với Scarborough – bãi cạn bị Trung Quốc chiếm đóng thực tế từ năm 2012 sau vụ “đối đầu” trên biển kéo dài 2 tháng giữa hai nước. Bắc Kinh ngang ngược tuyên bố chủ quyền đối với hơn 80% diện tích Biển Đông thông qua cái gọi là “đường 9 đoạn”.
Hồi trung tuần tháng 4 vừa qua, Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cusia cho biết: Manila đã được một sĩ quan cấp cao hải quân Mỹ thông báo phát hiện thấy tàu khảo sát nghi là của Trung Quốc tại bãi Scarborough.
Ông xem việc Bắc Kinh quyết xây đảo nhân tạo ở Scarborough là hành động “đặc biệt khiêu khích, chỉ làm gia tăng căng thẳng và xung đột. tại khu vực”; đồng thời hối thúc Mỹ và các đối tác gây sức ép buộc Trung Quốc phải thoái lui, vì một mình Philippines sẽ không thể làm được điều này.
Về phần mình, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng các chuyến bay tuần tra trên bầu trời khu vực Scarborough do Mỹ và Philippines tiến hành hôm 19/4 là “rất đáng nghi ngờ”, đồng thời hối thúc “các nước có vai trò tích cực” ở khu vực kiềm chế, “có những nỗ lực hợp tác với Trung Quốc”.
Trên thực địa, tàu hải cảnh Trung Quốc tăng cường hiện diện tại Scarborough. Cuối tuần trước, Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Peter Galvezcho biết, Trung Quốc cùng lúc duy trì 5 tàu hải cảnh xung quanh bãi cạn này, nhiều hơn mức bình thường. Động thái trên khiến ngư dân bản địa Philippines gặp khó khăn hơn mỗi khi đánh bắt cá tại ngư trường giàu nguồn lợi thủy sản này.
Đã diễn ra một số cuộc đối đầu giữa tàu có vũ trang của Trung Quốc với tàu cá của Philippines trong thời gian gần đây. Theo mô tả của người dân địa phương, mỗi khi tàu cá của họ tiến đến gần Scarborough, tàu Trung Quốc rú còi báo động, phát loa thông báo bằng tiếng Anh với nội dung “Đây là tàu hải cảnh Trung Quốc, yêu cầu trở về Subic ngay”.
Nếu không rút, phía Trung Quốc lập tức điều động xuồng cao su cùng với các “nhân viên” có vũ trang rượt đuổi. Các “đòn đánh” khác mà phía Trung Quốc thực hiện còn có cắt đứt lưới, tịch thu hệ thống định vị, thông tin liên lạc, sẵn sàng đâm va làm hư hại tàu…