Một binh sĩ Ukraine ở khu vực giới tuyến gần Bakhmut, Donbass. Ảnh: Reuters
Trao đổi với tờ Thời báo Tài chính (Financial Times), ông Oleksiy Danilov, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết Ukraine vẫn có cơ hội giành chiến thắng, nhưng chỉ có thể đạt được mục tiêu này khi các quốc gia phương Tây gia tăng viện trợ, chuyển giao vũ khí hiện đại.
Tại Ukraine, mức độ tự tin về khả năng gây thiệt hại cho Nga sau khi Moskva thoái lui khỏi các khu vực phía bắc, vùng phụ cận Kiev đã suy giảm, nhường chỗ cho tâm lý lo ngại khi Nga chuyển trọng tâm sang vùng Donbass. Giao tranh tại đây đang diễn ra ác liệt, quân Nga có cơ hội làm chủ Luhansk - tỉnh cùng với Donetsk hợp thành khu vực trung tâm công nghiệp ở biên giới phía đông Ukraine.
Nga đã kiểm soát phần lớn thành phố Severodonetsk, một trung tâm có vai trò quan trọng. Giới chức Ukraine ngày 5/6 cho biết quân đội nước này đã mở các đợt phản công và hiện kiểm soát khoảng một nửa Severodonetsk sau khi đẩy lùi quân Nga khỏi nhiều vị trí. Tin tức cập nhật đến hết ngày 6/6 vẫn khá mập mờ, khi một số quan chức thừa nhận Ukraine lại mất thêm quyền kiểm soát ở thành phố này.
Ukraine cũng phải đối mặt với thách thức kinh tế nghiêm trọng, khi các đợt giao tranh, pháo kích vừa qua khiến nhiều nhà máy lọc dầu, kho xăng bị phá hủy, gây ra tình cảnh thiếu hụt năng lượng trên cả nước. Nguồn cung cấp điện cũng bị đe dọa, sau khi quân Nga và lực lượng đòi độc lập ở Donbass giành quyền kiểm soát những mỏ than đá quan trọng nhất của Ukraine, cùng với đó là 4 nhà máy điện hạt nhân.
“Nhiều nhà máy, xí nghiệp đã buộc phải ngừng sản xuất sau khi Nga kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine. Liệu Ukraine có thể tồn tại bao lâu trong tình thế này? Tôi có thể nói là lâu dài nhưng sẽ là rất khó khăn đối với chúng tôi”, ông Danilov nói, đồng thời khẳng định lựa chọn duy nhất là đánh bật lực lượng Nga.
Về diễn biến trên chiến trường ở Severodonetsk và khu vực giáp ranh Lysychansk, ông Danilov thừa nhận Nga có ưu thế vượt trội về pháo binh, lực lượng được Nga sử dụng để mở các đợt pháo kích dồn dập, liên tục vào các mục tiêu của Ukraine. Ở chiều ngược lại, Ukraine không thể đáp trả tương xứng, vì thiếu vũ khí.
Theo ông, phía Ukraine có thể chấp nhận thoái lui xa hơn khỏi Severodonetsk và một số thành phố trong vùng, chờ cơ hội tập hợp lại lực lượng. Việc mất quyền kiểm soát với nhiều vùng lãnh thổ không hẳn là thảm kịch. Kiev hy vọng những hệ thống vũ khí của phương Tây giúp Ukraine đủ sức phản pháo Nga sẽ sớm được chuyển giao.
Tuần trước, Mỹ tuyên bố chuyển giao cho Ukraine nhiều chủng loại vũ khí mới, trong đó có các hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS), một phần nằm trong gói viện trợ 40 tỷ USD mà Washington mới thông qua.
Ngày 6/6, Anh tuyên bố sẽ gửi một số tổ hợp MLRS M270 cho Ukraine. Đây đều là vũ khí có tầm bắn lên tới 80 km, vượt trội so với tầm bắn 25 km của phần lớn pháo hạng nặng Nga. Tây Ban Nha cũng có ý định chuyển tên lửa phòng không, xe tăng Leopard A4 từ kho dự trữ tới Ukraine.
Tuy nhiên, một bộ phận lãnh đạo tại Kiev tỏ ra không hài lòng về tốc độ và quy mô chuyển giao vũ khí từ phương Tây. Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết pháo binh Nga đang áp đảo số lượng so với Ukraine, với tỉ lệ lên đến 20/1 và mỗi ngày có khoảng 100 binh sỹ Ukraine thiệt mạng, 400 binh sĩ bị thương.
Giới cố vấn an ninh ninh Ukraine nhìn nhận để mở các cuộc phản công và giành lại quyền kiểm soát phần lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền đông và miền nam, Ukraine cần phải thành lập mới 6 lữ đoàn, với quân số 25.000 người. Đi cùng đó là trang bị lên đến hàng trăm tổ hợp pháo, MLRS, máy bay, xe tăng cũng như hàng nghìn thiết bị bay không người lái.
Hệ thống MLRS mà Mỹ chuyển giao cho Ukraine bị hạn chế bởi chủng loại đạn, loại chỉ có tầm bắn 80km, kém xa so với đạn tầm bắn 300km mà Ukraine mong muốn nhận được để có thể tấn công vào các tuyến cung ứng, hậu cần từ Nga.