Tổng thống Joe Biden (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bước vào Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ngày 21/9. Ảnh: AP
Chỉ vài phút trước khi hạn chót kết thúc vào nửa đêm, Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 30/9 đã ký một dự luật tạm thời để ngăn chặn tình trạng đóng cửa và giữ cho chính phủ hoạt động trong 45 ngày kế tiếp. Với động thái như vậy, nhà lãnh đạo Mỹ đã đưa một trong những ưu tiên hàng đầu của Nhà Trắng, chương trình viện trợ cho Ukraine, rơi vào tình thế đặc biệt nguy hiểm.
Theo tờ Politico, dự luật mà Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy đề xuất bao gồm tài trợ cho chính phủ và 16 tỷ USD cứu trợ thiên tai. Tuy nhiên, nó không bao gồm khoản viện trợ cho Ukraine. Sự "thiếu vắng" của khoản viện trợ này trong dự luật không chỉ là đòn giáng đối với Tổng thống Biden mà còn với cả người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelenskyy. Mới cách đó 1 tuần, Tổng thống Ukraine đã tới Mỹ gặp Tổng thống Biden và các nhà lập pháp để đưa ra yêu cầu về việc cấp thêm kinh phí cho việc phòng thủ của Kiev trước các đợt tiến công của Moskva.
Trong nội bộ chính quyền Tổng thống Biden, các trợ lý nhanh chóng lên tiếng bác bỏ động thái loại trừ trên. “Chủ tịch Hạ viện McCarthy vẫn tuyên bố ủng hộ viện trợ cho Ukraine”, một quan chức Nhà Trắng cho biết và nói thêm họ mong đợi người đứng đầu Hạ viện sẽ sớm công bố một dự luật riêng khác. Về phần mình, Tổng thống Biden cũng nhấn mạnh kỳ vọng sẽ thúc đẩy một nỗ lực khác để chuyển viện trợ cho Ukraine trong thời gian tới.
Trong một tuyên bố mới đây, Tổng thống Biden lưu ý: “Mặc dù Chủ tịch Hạ viện và đại đa số Quốc hội vẫn kiên định ủng hộ Ukraine, song không có nguồn tài trợ mới nào được đưa ra trong thỏa thuận này để tiếp tục hỗ trợ. Tuy nhiên, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng tôi không thể cho phép sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine bị gián đoạn. Tôi hoàn toàn hy vọng Chủ tịch Hạ viện sẽ giữ cam kết của mình với người dân Ukraine và đảm bảo thông qua sự hỗ trợ cần thiết để giúp đỡ Ukraine vào thời điểm quan trọng này”.
Tuy nhiên, tương lai đó thật khó đoán định. Không ai trong Nhà Trắng khẳng định họ nhận được sự đảm bảo thực sự từ ông McCarthy. Trong khi đó, hai quan chức chính quyền Nhà Trắng lưu ý bản thân ông McCarthy chưa bao giờ nói rằng ông sẽ không ủng hộ cho việc viện trợ cho Ukraine.
Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer đảm bảo khoản tài trợ cho Ukraine vẫn là ưu tiên hàng đầu.
“Chúng tôi sẽ không ngừng đấu tranh để có thêm hỗ trợ kinh tế và an ninh cho Ukraine. Đa số trong cả hai đảng đều ủng hộ viện trợ cho Ukraine. Điều này quan trọng đối với an ninh của Mỹ và nền dân chủ trên toàn thế giới”, ông Schumer phát biểu sau khi Thượng viện thông qua dự luật do Hạ viện đề xuất.
“Hầu hết các thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện vẫn cam kết giúp đỡ những người bạn của chúng ta ở tiền tuyến”, Lãnh đạo thiểu số Mitch McConnell nói thêm. Thượng nghị sĩ Jim Risch, thành viên cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho biết ông kỳ vọng viện trợ cho Ukraine sẽ được đưa vào phân bổ ngân sách cả năm mà Quốc hội dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay.
Về phần mình, Văn phòng của Chủ tịch Hạ viện McCarthy không đưa ra bất kỳ phản hồi nào trước yêu cầu bình luận. Tuy nhiên, trong ngày 30/9, tờ Politico đưa tin ông McCarthy đã sẵn sàng đưa viện trợ Ukraine vào dự luật tài trợ tạm thời nhưng không thể hoàn thiện văn bản kịp thời.
Khi dự luật được đưa ra để thông qua tại Thượng viện vào tối 30/9, đã có nhiều kỳ vọng ở Đồi Capitol rằng một cuộc bỏ phiếu liên quan đến Ukraine sẽ diễn ra vào tuần này, với sự ủng hộ sâu sắc ở Thượng viện.
Khi được hỏi về việc thiếu khoản viện trợ cho Ukraine trong dự luật mới, lãnh đạo thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries nhấn mạnh: “Chúng tôi phải bắt tay vào giải quyết vấn đề này. Đề nghị sẽ có một cuộc bỏ phiếu ngay sau ngày 2/10. Các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện sẽ đưa ra lựa chọn trong vài ngày tới khi chúng tôi họp lại vào ngày 2/10”.