=Một phòng thí nghiệm tại Kiev, Ukraine. Ảnh: WHO
Nhiều chuyên gia an ninh sinh học lo ngại rằng xung đột Nga-Ukraine hiện nay dẫn đến rủi ro các phòng thí nghiệm tại Ukraine bị hư hại khiến những tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm… tại những cơ sở này thoát ra ngoài làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng dân cư.
Hãng thông tấn Reuters (Anh) cho biết giống như nhiều quốc gia khác, Ukraine sở hữu những phòng thí nghiệm y tế công cộng nghiên cứu phương pháp giảm thiểu rủi ro từ các căn bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến con người và động vật, trong đó có cả COVID-19. Các phòng thí nghiệm này của Ukraine nhận được hỗ trợ từ Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và WHO.
WHO xác nhận đã hợp tác với các phòng thí nghiệm y tế công cộng của Ukraine trong nhiều năm để thúc đẩy các biện pháp an ninh giúp ngăn chặn “việc vô tình hoặc cố ý phát tán mầm bệnh”. WHO nhấn mạnh đã mạnh mẽ khuyến khích Bộ Y tế Ukraine và các cơ quan có trách nhiệm khác tiêu hủy những tác nhân gây bệnh rủi ro cao nhằm ngăn chặn khả năng lây lan dịch bệnh.
Tuy nhiên, WHO không nêu rõ thời điểm trao đổi với Ukraine hoặc chi tiết về tác nhân gây bệnh lưu trữ trong các phòng thí nghiệm ở quốc gia Đông Âu này.
Vào ngày 9/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tái đề cập đến cáo buộc từ lâu của Moskva rằng Mỹ vận hành phòng thí nghiệm chiến tranh sinh học ở Ukraine. Cả Mỹ và Ukraine đều bác bỏ cáo buộc này.
Bà Zakharova cho biết lực lượng Nga đã phát hiện các tài liệu cho thấy “nỗ lực khẩn cấp để xóa bằng chứng về chương trình sinh học quân sự” tại Ukraine. Bà Maria Zakharova đồng thời nói rằng Washington phải giải thích với cộng đồng quốc tế về mục đích của các phòng thí nghiệm do Mỹ tài trợ ở Ukraine.
Cùng ngày 9/3, người phát ngôn chính phủ Mỹ một lần nữa bác bỏ cáo buộc của Nga về việc Washington có các phòng thí nghiệm vũ khí hóa học tại Ukraine.
WHO trong khi đó lên tiếng khuyến khích các bên hợp tác trong việc “tiêu hủy an toàn bất cứ mầm bệnh nào họ gặp phải và đề nghị hỗ trợ kỹ thuật nếu cần thiết”. WHO cho biết sẽ hỗ trợ bất cứ khi nào có thể với điều phối và hướng dẫn kỹ thuật.
Một số nhà ngoại giao cho biết Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc lên kế hoạch triệu tập vào ngày 11/3 theo yêu cầu của Nga để thảo thuận về cáo buộc của Moskva xoay quanh hoạt động sinh học của Mỹ tại Ukraine.
Trên tài khoản mạng xã hội Twitter, Phó đại diện thường trực thứ nhất của Nga tại Liên hợp quốc Dmitry Polyansky cho biết phái đoàn Nga đã yêu cầu Hội đồng Bảo an nhóm họp trong ngày 11/3 "để thảo luận về các hoạt động sinh học quân sự của Mỹ trên lãnh thổ Ukraine".
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng ngày khẳng định nước này không phát triển vũ khí hóa học và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác. Trong bài phát biểu đăng trên Telegram, ông Zelensky nhấn mạnh: "Phần lớn các phòng thí nghiệm chủ yếu nghiên cứu lĩnh vực khoa học dân sự, chứ không phải công nghệ quân sự... Không vũ khí hóa học hay vũ khí hủy diệt hàng loạt nào khác đang được phát triển trên lãnh thổ của chúng tôi".