Hiện trường sự cố vỡ kênh. Ảnh: dantri.com.vn
Về nguyên nhân xảy ra sự cố, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đánh giá sơ bộ ban đầu cho thấy, đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất; đặc biệt đây là đoạn kênh đắp nổi, chiều cao rất lớn (khoảng 16-18m), nằm trên lớp đá phong hóa và có cung trượt phức tạp.
Sau khi đi kiểm tra, đánh giá tình hình thực tế, Đoàn công tác đã chỉ đạo giải pháp trước mắt là giao đơn vị quản lý khai thác khẩn trương khắc phục ngay sự cố, đảm bảo đủ điều kiện cấp nước phục vụ sản xuất vụ Xuân năm 2021 đúng thời vụ. Đồng thời cần nhanh chóng phối hợp với chính quyền địa phương để rà soát, đánh giá, đền bù thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng sau sự cố.
Về lâu dài, các đơn vị quản lý, vận hành phải thực hiện việc đánh giá lại toàn bộ tuyến kênh chính, cũng như công trình đầu mối, kịp thời phát hiện các vấn đề có nguy cơ mất an toàn, tránh xảy ra sự cố tương tự.
Mặt khác, các đơn vị rà soát quy trình vận hành, chế độ bảo dưỡng, sửa chữa, duy tu và các điều kiện địa chất, khí hậu và chế độ thủy văn, thủy lực tác động đến hệ thống.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hệ thống thủy lợi Cửa Đạt gồm công trình đầu mối và 16,2 km kênh chính. Công trình đầu mối hoàn thành đưa vào sử vào tháng 11/2010, kênh chính hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2014.
Đoạn kênh bị vỡ có chiều dài 70m (từ vị trí K5+170 đến K5+240) được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 2014. Trong hơn 6 năm, hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã đã vận hành đảm bảo đúng năng lực thiết kế, phát huy tốt hiệu quả cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, chống hạn, dân sinh và chưa có sự cố.
Tuy nhiên, vào khoảng 9h45 ngày 27/12/2020 tại vị trí K5+170 đến K5+240 đã xảy ra sự cố trượt khối đất dưới đáy kênh dẫn đến vỡ kênh.