Hội nghị - Hội thảo "65 năm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa".
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh: Từ những văn bản đầu tiên về bảo vệ di sản văn hóa, như Sắc lệnh số 65 do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ban hành năm 1945, Pháp lệnh về bảo vệ và sử dụng di tích lịch sử, văn hóa và danh lam, thắng cảnh năm 1984, Luật Di sản văn hóa năm 2001, sửa đổi bổ sung năm 2009 cho đến Luật Di sản văn hóa số 45/2024/QH15 vừa được Quốc hội thông qua, công tác thể chế và nhận thức về bảo tồn di sản văn hóa ngày càng được nâng cao, phát triển.
Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, bảo tồn di sản văn hóa là lĩnh vực hoạt động văn hóa khác biệt so với các lĩnh vực khác, đã được hình thành và phát triển trước đó. Cha ông đã lưu giữ và truyền lại những thành quả, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, tư liệu vô giá.
Các di sản đó là sản phẩm, chứng nhân lịch sử, có giá trị văn hóa cả về vật chất và tinh thần, cần được bảo lưu, trao truyền. Do vậy, những người làm công tác bảo tồn di sản văn hóa đòi hỏi phải có kiến thức đa ngành và liên ngành, thấu hiểu di sản, nỗ lực ứng xử trên nền tảng tiếp cận văn hóa...
Thứ trưởng đề nghị toàn ngành tập trung tiếp tục triển khai các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đề án, chương trình hành động của Chính phủ, Kế hoạch triển khai Chỉ thị của Bộ trưởng về tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động văn hóa - nghệ thuật, lễ hội, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, phục hồi phát triển du lịch.
Bên cạnh đó, tập trung vào nghiên cứu, tham mưu, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách về di sản văn hóa, đặc biệt là xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành Luật Di sản văn hóa năm 2024, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa được triển khai hiệu quả.
Đồng thời tháo gỡ các rào cản chính sách, giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển; tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2025; Chương trình số hóa di sản văn hóa giai đoạn 2021 - 2030; chủ động hội nhập, hợp tác quốc tế, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ…
Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Lê Thị Thu Hiền nhấn mạnh, 65 năm qua, kể từ khi Sắc lệnh số 65/SL được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký, cùng với tiến trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa ngày càng được Đảng, Nhà nước, nhân dân ta quan tâm, coi trọng, để lại nhiều dấu ấn, thành quả. Hiện nay, cả nước có hơn 40.000 di tích và gần 70.000 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê.
Trên phương diện quốc tế, Việt Nam đã khẳng định là một trong những nước thành viên tích cực tham gia các Công ước của tổ chức UNESCO (phê chuẩn 4 trong số 6 Công ước của UNESCO), đóng góp kinh nghiệm, thể hiện nỗ lực trong bảo tồn di sản văn hóa của nhân loại.
“Di sản văn hóa đã và đang đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế, xã hội của các địa phương, sự phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi bật, trên con đường phát triển, chúng ta cần phải nhận diện được một số khó khăn, thách thức để cùng vượt qua”, bà Lê Thị Thu Hiền khẳng định.
Tại hội nghị, nhiều ý kiến, tham luận với các góc nhìn đa chiều của chuyên gia, nhà khoa học, quản lý văn hóa đã có đánh giá sâu sắc về con đường 65 năm bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, quản lý di tích, chính sách về văn hóa... Nhiều ý kiến đề cập đến những góc nhìn mới về di sản văn hóa, đặc biệt là trong bối cảnh của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các nghiên cứu mới về di sản tư liệu, di sản văn hóa phi vật thể và công tác bảo tàng đã mở ra hướng đi mới cho việc bảo tồn di sản…
Các đại biểu bày tỏ ấn tượng với những thành quả đạt được trong suốt 65 năm sự nghiệp bảo vệ và phát huy di sản văn hóa của Việt Nam, đồng thời khẳng định, những nỗ lực này đều hướng tới mục tiêu bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc, phát triển bền vững đất nước.