6 tác phẩm xuất sắc của TTXVN đạt Giải Báo chí Quốc gia 2019

Các tác phẩm xuất sắc của TTXVN đã qua các vòng tuyển chọn khắt khe, kỹ lưỡng, minh bạch của Hội đồng giám khảo và có mặt trong đêm trao giải là:

 Giải A: “Ma trận đấu thầu tập trung: Hà Nội nguy cơ “thất thủ” vì rác thải (nhóm tác giả Phạm Trung Hiền, Phạm Thị Thanh Trà - báo điện tử VietnamPlus;

Giải C: Loạt bài bình luận “Tin giả cuộc chiến thật” (nhóm tác giả: Ninh Hồng Nga, Trần Ngọc Tú, Phạm Thị Tuyết, Phạm Thuỳ Hương- báo Tin tức); Loạt 3 bài “Ước vọng xanh trên miền đá lạnh” (tác giả Đỗ Phương Bình (Đỗ Bình)- liên chi hội Nhà báo Thông tấn xã Việt Nam); chùm 3 bài “Nhập cư bất hợp pháp là đánh đổi tính mạng” (nhóm tác giả Trần Quang Vinh- Võ Tá Chuyên- Phan Đình Quân - liên chi hội Nhà báo Thông tấn xã Việt Nam); Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai và chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên (nhóm tác giả Nguyễn Trí Dũng, Hoàng Thống Nhất, Bùi Lâm Khánh, Nhan Hữu Sáng, Nguyễn Phương Hoa- Ban Biên tập Ảnh);

Giải Khuyến khích: Nhóm ảnh "Những người lính quân y tiếp tục lên đường làm nhiệm vụ gìn giữ hoà bình Liên hợp quốc" (tác giả Dương Văn Giang, Ban Biên tập Ảnh)

Tác phẩm lọt vào vòng Chung khảo cuộc thi là tác phẩm “50 năm Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh: Chỉnh đốn Đảng để củng cố niềm tin của nhân dân” (nhóm tác giả Nguyễn Thị Tám- Nguyễn Bích Thuận- Võ Hoàng Long- Phạm Thị Phương Mai- Báo điện tử Vietnam Plus).

Báo Tin tức xin giới thiệu các tác phẩm tiêu biểu của TTXVN đạt giải trong Lễ trao giải Báo chí Quốc gia năm 2019:

Tác phẩm “Ma trận đấu thầu tập trung”: Hà Nội nguy cơ “thất thủ” vì rác thải (nhóm tác giả Phạm Trung Hiền, Phạm Thị Thanh Trà, báo điện tử VietnamPlus) - giải A:

Tác phẩm góp một cái nhìn toàn cảnh về câu chuyện rác thải và nỗi lo cận kề về nguy cơ ngập rác thải trong môi trường sống của Hà Nội.

Nhóm tác giả đã dành thời gian gần 4 tháng đi thực tế, thâm nhập vào “thế giới rác thải” ở Hà Nội; đi sâu vào thực tế để tìm hiểu và phát hiện ra vô vàn “điều kỳ lạ” của công tác thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn thành phố. Đó là những bài thầu “o ép” doanh nghiệp bởi một loạt quy định khó hiểu, ví dụ việc lập hồ sơ mời thầu kê khai, đăng ký khối lượng không đúng thực tế; đăng ký, quyết toán cho nhà thầu chiều dài một số tuyến đường thấp hơn hàng trăm km thực tế; trong khi giá dịch vụ thu gom rác quá thấp, thu không đủ bù chi đã khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào cảnh “ôm” nợ và ngấp nghé bên bờ vực phá sản. Điều đáng nói là những bất cập, quy định “kỳ lạ” nêu trên đều đã được doanh nghiệp kiến nghị lên lãnh đạo các cấp quận, huyện, sở ngành và thành phố nhiều lần,  Thanh tra thành phố Hà Nội cũng đã có kết luận chỉ ra những bất cập và kiến nghị điều chỉnh…; nhưng, đến nay, sau hơn 2 năm nhận gói thầu, nhiều doanh nghiệp thu gom rác, nhất là doanh nghiệp tư nhân ở các huyện ngoại thành vẫn đang mỏi mòn đợi chờ thành phố điều chỉnh đúng thực tế.

Đã có một số doanh nghiệp “quá mệt mỏi,” không thể tiếp tục chịu cảnh “áp thầu” đã phải trả lại địa bàn, giảm hạng mục không có trong gói thầu để tự “cứu” mình. Trong khi đó, để tránh ngập rác, chính quyền địa phương lại phải giao trách nhiệm cho các xã tự tổ chức thu gom rác, cũng như bỏ ra một khoản lớn tiền ngân sách để đầu tư mua sắm trang thiết bị như xe đẩy để phục vụ công tác thu gom-một công việc mà vốn dĩ khiến họ “quá đau đầu.” Nhất là khi quy định của bài thầu “có vấn đề” chưa được điều chỉnh, số lượng người thu gom rác liên tục bị cắt giảm…

Tác phẩm được thể hiện theo hình thức Mega-story (hay long-form) với nhiều phần nội dung. Đây là một thể loại  báo chí có chất lượng về cả nội dung và hình thức được trình bày công phu (bao gồm text, hình ảnh, video clip…), chỉ ra những “điểm nghẽn” bất cập trong công tác thu gom, những gói thầu “làm ngược chủ trương” xuất phát từ “ma trận” đấu thầu rác thải tập trung.

Loạt bài bình luận “Tin giả cuộc chiến thật” (nhóm tác giả Ninh Hồng Nga, Lê Vũ Hội, Trần Ngọc Tú, Phạm Thị Tuyết, Phạm Thuỳ Hương của báo Tin tức) - Giải C:

Trước đó, loạt bài bình luận này đã từng đoạt giải A, Giải báo chí TTXVN 2019.

Nhận thức được sâu sắc vấn nạn và hậu quả khôn lường gây ra từ nạn tin giả, ngay từ tháng 4/2019, Ban Biên tập báo Tin tức đã quyết định xây dựng tuyến bài bình luận về vấn nạn tin giả, nhằm đấu tranh trực diện với thể loại thông tin này. Sự vào cuộc của báo Tin tức là rất sớm, bởi phải tới tháng 6/2019, các cơ quan thông tin khác trong hệ thống báo chí Việt Nam mới vào cuộc mạnh mẽ trong cuộc chiến chống tin giả.

Loạt bài bình luận “Tin giả và cuộc chiến thật” của báo Tin tức gồm 5 bài, được kết cấu chặt chẽ,  nội dung mỗi bài cụ thể, rõ ràng, đi vào những vấn đề cốt lõi nhất và hỗ trợ cho nhau. Loạt bài chỉ ra bản chất của tin giả, những nhận diện cụ thể về tin giả đồng thời đưa ra những chỉ dẫn, biện pháp để người đọc không mắc bẫy tin giả, báo chí tỉnh táo trước tin giả và góp phần giúp các cơ quan chức năng xử lý vấn nạn tin giả.

Để có được loạt bài như vậy, Tổng biên tập Ninh Hồng Nga đã lên đề cương tổng thể cho cả loạt bài, từng bài, phân công các cây bút chắc chắn nhất của Tòa soạn thực hiện. Nguồn tư liệu, thông tin khổng lồ được các cây bút tham khảo để chắt lọc ra từng câu từ trọng lượng. Về thủ pháp, các bài viết đều có lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục để đưa ra các kết luận chắc chắn, văn phong ngắn  gọn, súc tích, dễ hiểu...

Đáng mừng là ngay sau khi loạt bài ra đời, đã gây được tiếng vang trong dư luận, được bạn đọc đông đảo đón nhận. Đã có nhiều bình luận của bạn đọc dưới các bài viết, thể hiện sự đồng tình với cuộc chiến chống tin giả; bày tỏ cảm ơn vì qua các bài viết đã nhận thức được sâu sắc tin giả là gì, cần phải làm gì để góp phần chống tin giả...

Tới thời điểm này và có lẽ còn trong tương lai, giá trị thời sự của loạt bài vẫn còn nguyên, trong bối cảnh các cơ quan chức năng vẫn phải dốc sức, đẩy mạnh cuộc chiến thật để chống lại vấn nạn tin giả. Loạt bài cũng đã góp một tiếng nói có trọng lượng, chất lượng, mang tính dẫn dắt, định hướng cao trong cuộc chiến chống lại tin giả mà cả xã hội phải chung tay vào cuộc.

Chùm bài bình luận:  “Nhập cư bất hợp pháp là đánh đổi tính mạng” (nhóm tác giả Trần Quang Vinh- Võ Tá Chuyên- Phan Đình Quân – Ban Biên tập Tin trong nước và cơ quan thường trú TTXVN tại Nghệ An- Hà Tĩnh)- Giải C:

Cuối năm 2019 dư luận Việt Nam và châu Âu rung động với vụ phát hiện thi thể 39 người Việt nhập cư bất hợp pháp trong xe container đông lạnh ở gần London (Anh). Vụ việc tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động về tấn thảm kịch lặp đi lặp lại của nạn nhập cư bất hợp pháp trong những năm gần đây ở châu Âu mặc dù nhiều nước đã áp dụng các biện pháp mạnh để ngăn chặn.

Chùm bài thể hiện rõ nét sức mạnh tổng hợp của Thông tấn xã Việt Nam khi các bài viết kết hợp nhuần nhuyễn góc nhìn riêng của cây bút bình luận ở Tổng xã với tư liệu tươi mới, sống động từ các phóng viên trẻ ở các cơ quan thường trú tại các địa phương. Tác phẩm này thực sự là công trình tập thể dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban lãnh đạo TTXVN và Ban lãnh đạo Ban Biên tập tin Trong nước.

Bên cạnh việc phản ánh về tấn thảm kịch của những người nhập cư trái phép vào châu Âu, chùm bài có mục đích cảnh tỉnh những người ở các vùng quê Việt Nam còn hết sức mơ hồ, nhầm lẫn về cách thức mưu sinh nơi xứ người. Đồng thời, chùm bài khẳng định chính sách đúng đắn, nhất quán của Đảng, Nhà nước ta về vấn đề xuất nhập cảnh, bảo hộ công dân ở nước ngoài, bác bỏ luận điệu xuyên tạc, bôi xấu hình ảnh Việt Nam từ phía các thế lực thù địch từ bên ngoài. Chùm bài cũng góp phần định hướng dư luận xã hội đang bị tác động bởi nhiều thông tin nhiễu loạn.

Bài viết tạo ra hiệu ứng thông tin mạnh mẽ, rộng rãi sau khi đăng tải trên Bản tin Trong nước (TTXXVN) và được sử dụng lại tại các báo Tin tức, Việt Nam Plus, Bnews và rất nhiều ấn phẩm báo chí khác như Công an nhân dân, Tạp chí Thông tin đối ngoại, Tuổi Trẻ (Thành phố Hồ Chí Minh)…, các cổng thông tin điện tử của thành phố Hải Phòng, các tỉnh Đắk Lắk, Long An, Đồng Nai…

Chùm 3 bài “Ước vọng xanh trên miền đá lạnh” (tác giả Đỗ Phương Bình (Đỗ Bình)- Ban biên tập Tin trong nước) – Giải C:

Đã 40 năm trôi qua, nhưng người dân ở vùng đất biên cương địa đầu Tổ quốc vẫn luôn sống trong nơm nớp lo sợ, bởi bom, mìn, vật liệu nổ còn sót lại quá nhiều sau chiến tranh. Hàng trăm người dân đã phải mang trên mình những thương tích nặng nề, thậm chí nhiều người mất mạng, nhưng họ không biết làm gì khác ngoài việc bám lấy sườn đồi khe suối để mưu sinh... Người dân Hà Giang ở các vùng giáp biên, nhất là khu vực huyện Vị Xuyên, Quản Bạ, Hoàng Su Phì … vẫn đang phải đối mặt với những nguy hiểm do bom mìn có thể phát nổ bất kỳ lúc nào.

Chùm phóng sự đã đi sâu, tìm hiểu những khó khăn, nguy hiểm mà người dân vùng biên giới đang phải đối mặt hàng ngày; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của những nạn nhân do vướng phải bom, mìn, vật liệu nổ; phản ánh những khó khăn trong hoạt động rà phá bom, mìn...

Nhóm ảnh "Những người lính quân y tiếp tục lên đường làm nhiệm vụ gìn giữ hoà bình Liên hợp quốc" (tác giả Dương Văn Giang, Ban Biên tập Ảnh”) -Giải Khuyến khích:

Tác phẩm ghi lại khoảnh khắc thiêng liêng và đầy tự hào về những người lính mũ nồi xanh lên đường sang Nam Sudan làm nhiệm vụ quốc tế. đóng góp duy trì hòa bình, an ninh tại khu vực và trên thế giới.  Đây là lần thứ 2 Việt Nam tổ chức bệnh viện dã chiến tham gia gìn giữ hòa bình quốc tế. Việc Việt Nam tcử cán bộ, chiến sĩ quân y sang phái bộ của Liên hợp quốc nhằm lan toả thông điệp yêu chuộng hòa bình, góp phần khẳng định Việt Nam là thành viên tích cực và trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Một số hình ảnh đạt giải C Báo chí Quốc gia 2019 của tác phẩm "Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai và chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên"