Cùng dự có ông Đinh La Thăng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN |
Phát biểu đề dẫn, ông Phùng Quốc Hiển, Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội cho biết, an toàn thực phẩm là vấn đề được người dân rất quan tâm và được Quốc hội lựa chọn là giám sát chuyên đề tối cao đầu tiên của khóa XIV. Đoàn đã đi giám sát tại 19/21 tỉnh, thành phố lựa chọn, làm việc với các bộ, ngành liên quan và nghe Chính phủ báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm.
Hiện nay, việc đánh giá mức độ an toàn thực phẩm còn nhiều ý kiến khác nhau, trong đó có ý kiến cho rằng nhiều địa phương đã tới “giới hạn đỏ”, gây bức xúc trong nhân dân. Do vậy, chúng ta cần làm rõ, có đánh giá đúng thực trạng an toàn thực phẩm hiện nay, những tồn tại hạn chế và đặc biệt đề ra những giải pháp để thực hiện tốt hơn thời gian tới.
Trong giai đoạn 2011 – 2016, ngành y tế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra trên 3 triệu lượt cơ sở thực phẩm, số cơ sở vi phạm chiếm khoảng 20%. Số lượt thanh tra, hậu kiểm đã tăng gấp 1,5 – 2 lần so với các năm trước.
Trong năm 2016, công tác thanh tra, kiểm tra đã thực hiện quyết liệt tại các địa phương. Số cơ sở bị xử lý tăng từ 17,6% năm 2015 lên 23,4% năm 2016; tỉ lệ cơ sở bị phạt tiền tăng từ 50,5% năm 2015 lên 67% năm 2016; số tiền phạt trung bình một cơ sở tăng từ 3,59 triệu đồng lên 3,73 triệu đồng năm 2016, cao hơn nhiều so với các năm trước đó.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho rằng, nếu không kiểm tra được nguồn gốc xuất xứ thì chúng ta sẽ “mất kiểm soát”. Cần phải thực hiện truy xuất nguồn gốc thực phẩm, bởi nếu không truy xuất được thì công tác hậu kiểm sẽ không giải quyết được vấn đề cũng như không xử phạt, xử lý tận gốc được.
Tham luận trình bày tại hội thảo, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ kinh nghiệm trong đảm bảo an toàn thực phẩm, trong đó có áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, nhận diện, truy xuất nguồn gốc thịt heo và đang hướng tới truy xuất nguồn gốc đối với toàn bộ các sản phẩm khác; xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ; liên kết vùng nguyên liệu và sản xuất, tiêu thụ...
Bà Đặng Thị Phương Minh, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Việt Nam Kỹ nghệ Súc sản (Vissan) cho rằng, việc liên kết chuỗi giá trị trong lĩnh vực chăn nuôi không thể dựa vào một doanh nghiệp, cũng không thể khuôn hẹp ranh giới trong một thị trường sản xuất – tiêu thụ.
Chúng ta cần thúc đẩy ngành chăn nuôi bằng cách định hướng cho ngành phát triển đầu tư cao hàm lượng khoa học, kỹ thuật, phát triển theo sản lượng, chất lượng, năng suất, giảm giá thành. Bên cạnh đó, các cơ quan bộ, ngành đóng vai trò dẫn dắt trong xây dựng chuỗi liên kết cũng như truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Ở góc độ địa phương, Thành phố Hồ Chí Minh được xem là nơi xây dựng và phát triển nhiều mô hình nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm như mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm, trồng rau, đánh bắt và nuôi thủy sản an toàn; xây dựng được ba chợ đầu mối nông sản; quản lý thực phẩm theo “chuỗi thực phẩm an toàn”; hỗ trợ các cơ sở áp dụng các quy phạm thực hành sản xuất tốt (GMP, HACCP) trong quá trình sản xuất thực phẩm. Tuy nhiên, hiện sản lượng nông sản tự sản xuất tại Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đáp ứng khoảng 20% – 30% nhu cầu, phần còn lại phải nhập từ tỉnh khác. Đây là một thách thức lớn cho công tác quản lý an toàn thực phẩm của Thành phố.
Theo bà Nguyễn Thị Thu, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Chính phủ có chính sách hỗ trợ cho các cơ sở nuôi trồng tập trung như giá thuê đất, thuế, vốn; chính sách hỗ trợ khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết, sản xuất trong các lĩnh vực chăn nuôi, thủy sản; tập trung phát triển các hình thức hợp tác kinh tế phù hợp đối với các lĩnh vực thủy lợi, trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản; xây dựng và nhân rộng các mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, mô hình liên kết giữa nông hộ và doanh nghiệp cũng như các đối tác khác trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến và tiêu thụ nông sản thực phẩm. Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương trong việc phối hợp quản lý, đẩy nhanh tốc độ phát triển, thực hành sản xuất nông nghiệp tốt.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hiện cả nước có 61 tỉnh, thành phố xây dựng được 519 mô hình điểm chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản an toàn, trong đó 224 chuỗi đã được giám sát, xác nhận sản phẩm được kiểm soát an toàn thực phẩm theo chuỗi.