Đột phá phát triển hạ tầng giao thông Mặc dù ngân sách dành cho xây dựng hạ tầng giảm mạnh qua từng năm, nhưng 5 năm qua ngành giao thông vận tải (GTVT) đã nỗ lực đưa hơn 710 km đường cao tốc, với hai tuyến đường xuyên suốt trục Bắc Nam, Đông Tây là quốc lộ (QL)1, QL14 (đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên) vào khai thác. Trong đó phần lớn các dự án được thực hiện bằng nguồn vốn xã hội hóa có thể coi là bước đột phá của ngành giao thông vận tải (GTVT).
Cao tốc Nội Bài - Lào Cai. |
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: Với 710 km cao tốc đã hoàn thành, so với mục tiêu phát triển ngành GTVT giai đoạn 2011 - 2015 là 600 km, ngành đã vượt chỉ tiêu 110 km. Điều này càng có ý nghĩa trong điều kiện kinh tế khó khăn. Theo kế hoạch đến năm 2020, Việt Nam sẽ có 2.000 km đường cao tốc, nếu ngành GTVT huy động tốt hơn các nguồn lực trong và ngoài nước, tạo được cơ chế thông thoáng, có thể đạt được 2.500 km đường cao tốc. Việc tăng tốc đầu tư phát triển hạ tầng giao thông là tiền đề để tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội.
Chỉ trong 5 năm, Bộ GTVT đã kêu gọi đầu tư ngoài ngân sách cho hạ tầng lên tới gần 190.000 tỷ đồng, gấp nhiều lần hàng chục năm trước cộng lại. Cảng biển thu hút được hơn 121.000 tỷ đồng. Các cảng hàng không, sân bay phần lớn được đầu tư từ nguồn vốn của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, với 22 cảng hàng không, sân bay dân dụng trên toàn quốc...
Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. |
Theo Vụ trưởng Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ GTVT) Nguyễn Hoằng, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 13 của Đảng, bộ mặt kết cấu hạ tầng giao thông của đất nước đã chuyển biến rõ rệt. Hàng loạt công trình lớn, hiện đại được đưa vào khai thác như: QL1, QL14, cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, Nội Bài - Lào Cai, Hà Nội - Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Nội Bài - Nhật Tân; các cầu Nhật Tân, Vĩnh Thịnh, Cổ Chiên, Mỹ Lợi, Hạc Trì; cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép - Thị Vải; tuyến đường thủy kênh Chợ Gạo; Nhà ga T2 Nội Bài, Plâycu, Đà Nẵng... Nhờ vậy, Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) đã xếp hạng chất lượng cơ sở hạ tầng giao thông của Việt Nam năm 2015 ở vị trí 67, tăng 36 bậc so với năm 2011. Trong điều kiện đất nước đang phát triển, còn nhiều khó khăn, mức cải thiện này là khá ngoạn mục.
QL14 - đường Hồ Chí Minh qua Kon Tum, Gia Lai đẹp như dải lụa. |
Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 13 vừa qua, các đại biểu Quốc hội cũng đã đánh giá cao những nỗ lực của ngành GTVT, nhất là về việc hoàn thiện hạ tầng giao thông, giúp thay da đổi thịt nhiều làng quê, đô thị, rút ngắn khoảng cách vùng miền, xóa bỏ nhiều ốc đảo và quan trọng nhất là giúp người dân được hưởng lợi trực tiếp từ hạ tầng thông thương. Dẫn lời Đại biểu Quốc hội Bùi Thị An (Đoàn TP Hà Nội) khẳng định: Lĩnh vực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đã có những bước đột phá từ định hướng quy hoạch đến kết quả thực tiễn, đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương. Hệ thống đường cao tốc, cầu cống quy mô hiện đại đã hoàn thành không kém gì so với quốc tế. Những nỗ lực đó đã nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao của cử tri cả nước.
Hiện đại hóa những nơi trì trệ nhấtTrước năm 2011, ngành đường sắt Việt Nam được coi là “lô cốt” trì trệ nhất, kể cả về tư duy và hoạt động sản xuất kinh doanh, trong khi các lĩnh vực khác đang chuyển động, đổi mới từng ngày. Để tạo đột phá cho ngành đường sắt, “tư lệnh ngành GTVT” đã quyết liệt chỉ đạo, thậm chí “trảm tướng”, thay người đứng đầu chèo lái ngành đường sắt, triển khai hàng loạt giải pháp, đầu tư nâng cấp chất lượng hệ thống đường sắt từ toa xe, nhà ga, đến người phục vụ...
5 năm - những dấu ấn nổi bật, ngành đường bộ đã hoàn thành, rút ngắn tiến độ hai đại công trình QL1, QL14, cùng hàng loạt cao tốc quy mô lớn, hiện đại. Ngành cũng đã đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo khoảng 4.400 km đường bộ và hơn 94.000 m cầu đường bộ.
Ngành đường sắt đã nâng cao hệ số an toàn, rút ngắn thời gian chạy tàu Bắc - Nam, Hà Nội - Lào Cai và đưa vào khai thác đường sắt kết nối vào cảng Cái Lân. Ngành đường thủy nội địa đã đầu tư nâng cấp để trong hai năm 2015 -2016, vùng đồng bằng sông Cửu Long sẽ có 1.082 km đường thủy, vùng đồng bằng Bắc Bộ có 462 km đường thủy đủ điều kiện nâng cao năng lực vận tải.
Ngành hàng hải đã hoàn thành đầu tư cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép - Thị Vải và nhiều cảng khác, đưa tổng công suất các cảng hiện nay lên khoảng 450 triệu tấn/năm. Ngành hàng không đã hoàn thành, đưa vào khai thác Nhà ga T2 Nội Bài, Phú Quốc, Đà Nẵng, Plâycu, Tân Sơn Nhất, Cần Thơ, đưa tổng năng lực của các cảng hàng không từ 42 triệu hành khách năm 2010, lên khoảng 70 triệu hành khách năm 2015.
Giao thông nông thôn cũng đã xây dựng mới, nâng cấp được 47.436 km đường, mở mới 61.400 km đường thôn xóm; xây mới 15.474 cầu; cải tạo, sửa chữa 103.394 km, 11.503 cầu; cứng hóa được 220.246/492.982 km... |
Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam chia sẻ: Ngành đường sắt đang thực hiện phương châm “An toàn - Thuận tiện - Thân thiện - Đúng giờ - Hiệu quả”, với định hướng lấy khách hàng làm trung tâm. Chưa khi nào hành khách đi tàu được tạo thuận lợi như hiện nay. Chỉ trong thời gian ngắn, hàng loạt công trình đường sắt được đầu tư mới như: Cầu vượt bộ hành, nhà ga, toa xe hiện đại... Ngành đường sắt cũng đưa vào vận hành thành công hệ thống bán vé tàu điện tử... để nâng cao chất lượng phục vụ hành khách.
Năm năm qua, người dân và các doanh nghiệp vận tải trong nước cũng được hưởng lợi từ sự “lột xác” của ngành đăng kiểm, lĩnh vực trước đây trì trệ không kém đường sắt, thậm chí là “điểm nóng” tiêu cực. Từ năm 2014 - 2015, ngành đăng kiểm đã kỷ luật gần 120 đăng kiểm viên, đình chỉ hoạt động gần chục dây chuyền kiểm định, do vi phạm quy trình, tiêu chuẩn kiểm định hoặc có biểu hiện tiêu cực. Hàng chục lãnh đạo các đơn vị đăng kiểm trong cả nước cũng bị cách chức, luân chuyển công tác do để xảy ra sai phạm. Nhờ vậy, hiện nay, người dân và lái xe đi đăng kiểm đã thuận lợi hơn trước nhiều.
Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Trần Kỳ Hình cho hay, cùng với triển khai các giải pháp nâng chất lượng kiểm định và phòng chống tiêu cực, ngành đăng kiểm đang tích cực đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư hiện đại các trung tâm đăng kiểm để tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân. Hiện nay, nhiều trung tâm đã triển khai áp dụng công nghệ thông tin tự động để khách hàng gọi điện, email đặt chỗ đăng kiểm từ xa, thay vì xếp hàng trực tiếp...
Nhiều năm trước, vận tải đường thủy nội địa được đánh giá là giàu tiềm năng, nhưng chậm đổi mới, khiến thị phần vận tải thấp hơn rất nhiều so với các lĩnh vực vận tải khác. Song, từ năm 2013 đến nay, nhờ thực hiện những quyết sách đột phá, các tiềm năng của ngành đã được đánh thức. Ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa Việt Nam khẳng định: Các chiến lược, đề án phát triển hạ tầng đường thủy đã bước đầu thu hút được đầu tư. Năm 2015, ngành đường thủy đã hoàn thành cổ phần hóa các đơn vị quản lý bảo trì, tách chức năng quản lý nhà nước và dịch vụ bảo trì đường thủy. Hàng loạt các thủ tục hành chính công được giải quyết trực tuyến theo cơ chế một cửa quốc gia.
Việc cải tạo, mở rộng các cửa sông quan trọng ở phía Bắc, mở tuyến vận tải ven biển Quảng Ninh - Quảng Bình - Kiên Giang dành cho tàu sông pha biển... đã tạo thế mới cho vận tải thủy nội địa, tạo kết nối vận tải thủy giữa các vùng miền và vào sâu nội địa hơn, san sẻ đáng kể cho vận tải đường bộ...