Chưa có kết quả về mối liên hệ giữa Zika và chứng đầu nhỏ ở Đắk Lắk

Về trường hợp cháu bé tại Đắk Lắk có triệu chứng dị tật bẩm sinh nghi mắc chứng đầu nhỏ, ngày 20/10, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Trần Đắc Phu cho biết: Đoàn công tác của Bộ Y tế gồm đại diện Cục Y tế dự phòng cùng Bệnh viện Nhi Trung ương, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, hệ thống sản khoa và Bệnh viện Từ Dũ đến thực địa để kiểm tra, khảo sát tình hình.

Thực tế, cháu bé này có dị tật bẩm sinh đầu nhỏ. Tuy vậy, chứng đầu nhỏ còn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như nhiễm vi rút (Rubella), vi khuẩn (giang mai), ký sinh trùng (Toxoplasma), nhiễm độc, suy dinh dưỡng, yếu tố di truyền. Đặc biệt, trước khi có bệnh do vi rút Zika thì vẫn có trẻ em mắc dị tật này. Do đó, bên cạnh việc điều tra thực địa, các yếu tố dịch tễ học để nắm thông tin bà mẹ có tiếp xúc với thuốc trừ sâu, bị chất độc hóa học hay có bị các bệnh lý khác không rất quan trọng để xác định nguyên nhân. Đoàn công tác đã lấy mẫu máu, mẫu nước tiểu của bệnh nhân, của người mẹ và những người xung quanh. Hiện Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đang tiến hành xét nghiệm xác định.

Cục trưởng Trần Đắc Phu nêu rõ: Tuy chưa có kết quả xét nghiệm khẳng định trường hợp mắc chứng đầu nhỏ này do vi rút Zika nhưng trong thời điểm hiện nay, các chuyên gia phải nghĩ nhiều đến nguyên nhân do vi rút Zika vì bệnh này đang là vấn đề cộng đồng quan tâm. Mặc dù bệnh do vi rút Zika không gây ra những triệu chứng bệnh nặng nhưng lại rất đáng ngại, nhất là với các bà mẹ đang mang thai. Nghiên cứu cho thấy chứng đầu nhỏ được ghi nhận từ 1- 10% trẻ được sinh ra từ các bà mẹ bị nhiễm vi rút Zika trong 3 tháng đầu thời kỳ thai nghén. Nhưng các bà mẹ đang mang thai hoặc dự định mang thai không nên quá hoang mang, lo lắng về bệnh này.

Về thông tin có thêm 2 trường hợp trẻ bị chứng đầu nhỏ tại Đắk Lắk, Cục trưởng Trần Đắc Phu khẳng định: Đoàn công tác chưa đến được thực địa nhưng đã giao cho Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên điều tra. Thực tế hai trường hợp này không phải là trường hợp có dấu hiệu đầu nhỏ điển hình về vấn đề lâm sàng. Đồng thời, 2 trẻ này đã bị dị tật từ rất lâu và cũng đã nhiều tuổi. Chính vì vậy, không nên nghĩ nguyên nhân là do vi rút Zika mà có thể do các yếu tố khác gây nên.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng cho biết: Bộ Y tế đã nâng mức cảnh báo đối với bệnh do vi rút Zika vì đã xuất hiện nhiều trường hợp mắc nhiễm. Đặc biệt, ngay trong tháng 10, Việt Nam đã phát hiện 5 trường hợp nhiễm bệnh. Đồng thời, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế đã ghi nhận 1 trường hợp trẻ 4 tháng tuổi sinh sống tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk có triệu chứng dị tật bẩm sinh nghi mắc chứng đầu nhỏ. Vì vậy, biện pháp cần thiết nhất là Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo các địa phương phát động Chiến dịch diệt loăng quăng, bọ gậy. Ngoài ra, ngành y tế triển khai giám sát trên diện rộng hơn và tăng cường các biện pháp chuyên môn kỹ thuật khác như phun thuốc diệt muỗi để hạn chế tối đa sự lây lan của vi rút Zika…

Trước tình hình trên, Bộ Y tế khuyến cáo không hạn chế việc đi lại của người dân giữa các khu vực và địa phương trong nước. Người đi, đến, về từ vùng có dịch bệnh do vi rút Zika cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày, nếu có biểu hiện bệnh hãy đến cơ sở y tế để chủ động khai báo về tiền sử đi lại và được khám, tư vấn, điều trị; cần sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục hoặc không quan hệ tình dục với vợ (bạn tình) trong suốt quá trình mang thai hoặc dự định có thai, hoặc trong ít nhất 6 tháng để phòng lây truyền Zika qua đường tình dục.

Đối với phụ nữ có thai tại vùng dịch và đi về từ vùng có dịch nếu có các triệu chứng như sốt, phát ban hoặc các dấu hiệu khác của bệnh cần đến cơ sở y tế để chủ động khai báo về tiền sử đi lại và được khám, tư vấn. Phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu, đang sinh sống hoặc đã từng đến vùng có dịch mà có biểu hiện sốt hoặc phát ban và có ít nhất một trong số các triệu chứng đau mỏi cơ/khớp, viêm kết mạc mắt cần được xét nghiệm phát hiện vi rút Zika.

Để phòng chống bệnh do vi rút Zika, người dân cần áp dụng các biện pháp chống muỗi đốt, chủ động diệt muỗi và bọ gậy; ngủ màn, mặc quần áo dài kể cả ban ngày, dùng kem xua muỗi, hương muỗi; dùng vợt bắt muỗi, xịt hóa chất diệt muỗi; tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hoá chất phòng, chống dịch. Phải đậy kín dụng cụ chứa nước sinh hoạt, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ; thu dọn các vật dụng, lật úp dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa, bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn...