Bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng CPI

Đầu năm biến động tăng

Bộ Tài chính cho biết, mặt bằng giá cả thị trường trong 2 tháng đầu năm 2022 biến động tăng vì ngoài những tác động theo quy luật hàng năm do trùng với thời điểm diễn ra Tết Nguyên đán, thị trường còn chịu áp lực bởi biến động tăng giá các mặt hàng năng lượng trên thị trường thế giới; trong đó có mặt hàng xăng dầu và gas.

Trước diễn biến tăng liên tục của giá thế giới từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu trong nước cũng được điều chỉnh tăng tương ứng tại 4 kỳ điều hành giá của Liên bộ Công Thương - Tài chính. Theo Bộ Tài chính, việc điều hành giá xăng dầu trong nước căn cứ trên cơ sở diễn biến giá xăng dầu thế giới kết hợp với việc sử dụng quỹ BOG xăng dầu để hạn chế mức tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước. Giá xăng dầu các loại hiện tăng từ 1.570 - 2.562 đồng/lít/kg (tùy loại xăng dầu), tương đương tăng từ 9,59 - 14,04% so với kỳ điều hành ngày 11 tháng 01 năm 2022.

Để tiếp tục bình ổn thị trường, song song với các giải pháp Bộ Công Thương triển khai, Bộ Tài chính có văn bản trao đổi với Bộ Công Thương đề nghị tăng cường công cụ Quỹ tại các kỳ điều hành tới khi giá thế giới tiếp tục tăng và ở mức cao để góp phần kìm chế mức tăng giá xăng dầu trong nước, phục vụ kiểm soát lạm phát theo mục tiêu.

Riêng với mặt hàng LPG/Gas, tháng 2/2022, giá CP trên thị trường thế giới do Công ty Aramco của Ả Rập công bố là 775 USD/tấn, tăng 50 USD/tấn so với tháng 1/2022. Các doanh nghiệp thực hiện kê khai giá với mức điều chỉnh giá bán lẻ LPG tăng phổ biến ở mức từ 15.000 - 16.000 đồng/bình 12 kg. Giá bán lẻ LPG của các doanh nghiệp thực hiện kê khai giá tại Bộ Tài chính từ 1/2/2022 (một số doanh nghiệp điều chỉnh sau ngày 1/2/2022) phổ biến từ 361.000 - 460.000 đồng/bình 12kg.

 Về giá mặt hàng thuộc lĩnh vực y tế, giá dịch vụ xét nghiệm SARS-CoV-2 về cơ bản được điều chỉnh giảm so với mức giá quy định trước đó. Do diễn biến dịch bệnh phức tạp, một số mặt hàng phòng chống dịch bệnh hóa chất sát khuẩn, khử khuẩn, khẩu trang... phục vụ phòng chống dịch bệnh có nhu cầu cao, tuy nhiên, do nguồn cung trong nước dồi dào nên giá các mặt hàng này cơ bản được kiểm soát. Riêng mặt hàng kit-test xét nghiệm SARS-CoV-2 trong những ngày gần đây đã xảy ra hiện tượng khan hiếm và biến động về giá trước tình hình diễn biến biễn phức tạp của dịch COVID-19, hiện Bộ Y tế đang chủ trì tổ chức triển khai để sớm có các giải pháp để bình ổn giá mặt hàng này theo quy định của pháp luật.

Đối với giá thép, tại thị trường trong nước, Bộ Tài chính cho biết, trên cơ sở thông tin của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh mặt hàng thép xây dựng thông báo, kê khai giá cho thấy do giá phôi thép thế giới có biến động tăng nên từ giữa tháng 2/2022 tăng khoảng 200 - 300 đồng/kg so với cuối tháng 1/2022 tùy theo chủng loại và nhà sản xuất. Hiện tại giá bán tại một số nhà máy vào khoảng 17.300 - 19.600 đồng/kg tùy theo từng chủng loại và nhà sản xuất (giá bán chưa bao gồm thuế VAT và chiết khấu bán hàng). Theo dự báo thì giá thép trên thế giới tháng này sẽ tiếp tục tăng, nhất là khi sang quý II, nền kinh tế thế giới được phục hồi sẽ phát sinh nhu cầu rất lớn.

Giá lương thực, thực phẩm và các mặt hàng nông sản khác cũng có xu hướng tăng giảm khác nhau như giá thịt lợn cuối tháng 2/2022 có xu hướng giảm nhẹ từ 1.000 - 3.000 đồng/kg do nguồn cung dồi dào; trong khi đó giá thóc, gạo nguyên liệu có xu hướng tăng nhẹ trước bối cảnh nguồn cung thấp. Giá thóc dao động từ 5.600 -  7.050 đồng/kg, giá gạo 5% tấm dao động từ 8.650 - 9.300 đồng/kg.

Theo Bộ Tài chính, yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá là giá nhiều mặt hàng nguyên liệu, vật tư chiến lược vẫn chịu áp lực lớn từ xu hướng tăng giá trên thế giới và nhu cầu đầu tư, tiêu dùng trong nước khi kinh tế phục hồi như xăng dầu, gas vật liệu xây dựng, phân bón, thức ăn chăn nuôi, dịch vụ du lịch… Giá thịt lợn có thể tăng nếu nguồn cung tái đàn không đảm bảo tương ứng với nhu cầu và dịch tả lợn châu Phi vẫn diễn biến phức tạp.

Bên cạnh đó, giá một số mặt hàng do Nhà nước quản lý như dịch vụ giáo dục, sách giáo khoa, dịch vụ sử dụng đường bộ đối với các dự án BOT, dịch vụ hàng không, dịch vụ tại cảng biển… có thể phải điều chỉnh giá tùy thuộc vào doanh thu, biến động chi phí đầu vào.

Ngoài ra, tổng cầu hồi phục từ sự hỗ trợ của các gói kích thích kinh tế cũng làm tăng áp lực lên mặt bằng giá; chi phí vận tải, logistics tăng do chuỗi cung ứng đứt gãy chưa hoàn toàn hồi phục; rủi ro về thiên tai, dịch bệnh và thời tiết bất lợi trong năm có thể gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và làm tăng giá hàng hóa, dịch vụ

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, vẫn có những yếu tố giảm áp lực lên mặt bằng giá như lạm phát năm 2021 ở mức thấp, các chính sách hỗ trợ phục hồi kinh tế hiện nay cũng góp phần làm giảm áp lực lên mặt bằng giá; trong đó với các chính sách về miễn, giảm thuế, lệ phí sẽ góp phần quan trọng trong việc bình ổn giá, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu. Cùng với đó là nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm trên thị trường hiện vẫn dồi dào, giá các dịch vụ viễn thông, bưu chính cơ bản giữ giá ổn định, hoặc triển khai chương trình giảm giá cho một số khách hàng.

CPI năm 2022 dự kiến tăng từ 3,42 - 4,3%

Trên cơ sở cập nhật dự báo xu hướng giá các mặt hàng quan trọng thiết yếu, Nhóm giúp việc Ban chỉ đạo điều hành giá đã đưa ra 3 kịch bản điều hành giá dựa trên điều chỉnh dự báo giá xăng dầu thành phẩm bình quân của năm 2022 và từ đó đưa giá dự báo CPI bình quân năm 2022 tăng trong khoảng từ 3,42 - 4,3%.

Tại hội thảo nhận định về tình hình giá cả năm 2022, các chuyên gia kinh tế cho rằng dự báo lạm phát năm 2022 vẫn trong tầm kiểm soát theo mục tiêu của Chính phủ, CPI sẽ ở mức từ 2 - 3,7% thấp hơn so với mục tiêu dưới 4%. Ông Nguyễn Bá Minh - Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Bộ Tài chính) cho biết qua nghiên cứu, dự báo CPI bình quân năm 2022 sẽ tăng là từ 2% đến 3%, dưới chỉ tiêu Quốc hội đề ra là hoàn toàn khả thi.

Trong khi đó, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long thì kiểm soát lạm phát năm 2022 là không dễ dàng. Vì kinh tế thế giới đã và dần phục hồi, giá cả hàng hóa đang có xu hướng gia tăng. Bên cạnh đó, khả năng điều chỉnh các mặt hàng do Nhà nước quản lý như giá điện, nước, y tế, giáo dục có thể xảy ra, tạo áp lực tăng lạm phát đáng kể đối với Việt Nam.

Bộ Tài chính cho rằng vẫn có nhiều rủi ro cho việc thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm 2022. Do vậy, tháng 3 và quý II là thời điểm cần tập trung kiểm soát lạm phát để tạo dư địa điều hành cho quý III và quý IV là thời điểm tính toán, xem xét điều chỉnh các mặt hàng theo lộ trình nếu còn dư địa.

Theo đó, Bộ Tài chính nhấn mạnh cần theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu và giá các mặt hàng nguyên vật liệu chính cho sản xuất trong nước đang hoặc dự báo có biến động tăng cao trên thị trường thế giới để có biện pháp quản lý, điều hành kịp thời nhằm bình ổn thị trường nhất là đối với mặt hàng xăng dầu. Bộ đề nghị Bộ Công Thương nắm bắt diễn biến để có dự báo cả về ngắn hạn, trung hạn và dài hạn làm cơ sở xây dựng phương án điều hành giá phù hợp; trong đó sử dụng linh hoạt, hợp lý công cụ Quỹ bình ổn giá tại các kỳ điều hành. Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ các giải pháp về thuế theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ .

Cùng với đó, không điều chỉnh tăng giá các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, việc điều chỉnh các mặt hàng theo lộ trình phải được đánh giá kỹ những tác động đến CPI của quý II để bảo đảm dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm.

Những tháng còn lại năm 2022, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng các bộ, ngành địa phương cần tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ nghiêm túc triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá, chủ động trong đề xuất các phương án điều hành, bình ổn giá, nhất là đối với các hàng hóa, tiêu dùng thiết yếu, các dịch vụ công thực hiện theo lộ trình thị trường, tiếp tục kiểm soát lạm phát cơ bản trong năm 2022 để tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát chung.

Song song với đó, theo dõi sát diễn biến kinh tế thế giới, tình hình lạm phát chung, diễn biến giá cả các mặt hàng nhiên liệu và vật tư chiến lược để kịp thời ứng phó điều hành sản xuất trong nước, cân đối cung cầu và điều hành, bình ổn giá phù hợp.