Ba thủ tướng cùng đến thăm, ẩn ý chính trị của Trung Quốc?

Cùng lúc, Trung Quốc trở thành nơi ghé thăm của ba người đứng đầu chính phủ các nước láng giềng. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, Thủ tướng Ấn Độ - Manmohan Singh và người đứng đầu chính phủ Mông Cổ Norovyn Altankhuyag. Liệu đây có phải sự trùng hợp trong khâu tổ chức? Nhiều chuyên gia thống nhất trong cách nhìn nhận sự kiện này dưới góc độ ngoại giao. Tuy nhiên, ý kiến của họ còn nhiều bất đồng khi nói về mục đích kinh tế hay chính trị tiềm ẩn trong sự kiện này.


Người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu và dự báo chính trị tại Nga, ông Andrey Vinogradov cho rằng, đây là sự kiện độc đáo chưa từng có trong thế giới ngoại giao. Trong một cuộc phỏng vấn với đài Tiếng nói nước Nga, chuyên gia này nói: “Đây là một sự kiện bất ngờ, xét từ mọi quan điểm. Tôi nghĩ rằng, trên thế giới rất hiếm gặp. Nga, Ấn Độ và Mông Cổ là những quốc gia quan trọng trong chính sách khu vực của Trung Quốc. Một bí ẩn nữa là sự xuất hiện của các thủ tướng chứ không phải người đứng đầu nhà nước. Sự kiện có ý nghĩa chính trị vượt xa vai trò kinh tế”.

Ông Vinogradov đã giải thích suy nghĩ dù mang tính tranh cãi nhưng là ý kiến khá phổ biến, cụ thể: Việc mời các thủ tướng chính phủ Nga, Ấn Độ và Mông Cổ trở thành động thái phản ứng của Bắc Kinh trước chính sách của Mỹ và Nhật Bản về thiết lập mạng lưới vây quanh Trung Quốc.

“Theo tôi, ý tưởng hợp lý coi đây là một phản ứng hoặc nỗ lực phản ứng của Trung Quốc trước chính sách khu vực của Mỹ. Một mưu đồ tiềm ẩn ở đây: Ở vai trò người đứng đầu nhà nước, ông Tập Cận Bình sẽ không thể đưa ra đề xuất này, đặc biệt sau chuyến thăm thành công của ông đến Mỹ vào mùa hè năm nay. Trong khi đó, ông Lý Khắc Cường khá rảnh tay. Dường như, Bắc Kinh thực hiện những bước song song nhằm cân bằng các mối quan hệ trong khu vực Đông Á cũng như toàn thể khu vực Á-Âu. Một mặt là với Mỹ - cường quốc hàng đầu thế giới và đối thủ quan trọng trong cũng như ngoài khu vực. Mặt khác là các nước lớn trong vùng như Nga, Ấn Độ, Mông Cổ”, ông Vinogradov nhấn mạnh.

Trái ngược với quan điểm trên, ông Andrei Ostrovsky, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Viễn Đông cho rằng lý do trước hết sự xuất hiện cùng lúc ở Trung Quốc của ba thủ tướng các nước láng giềng là mối quan tâm phát triển hợp tác đầu tư. Không có âm mưu đặc biệt nào ở đây. Trung Quốc là nhà đầu tư lớn toàn cầu. Tính riêng năm nay, vốn tín dụng của quốc gia được đổ ra nước ngoài sẽ vượt quá 120 tỷ USD.

“Dĩ nhiên trong bối cảnh này, khi Trung Quốc có rất nhiều khoản đầu tư lớn ở nước ngoài, những quốc gia thiếu vốn sẽ nỗ lực tìm đến Bắc Kinh. Các thủ tướng Nga, Ấn Độ và Mông Cổ bày tỏ quan tâm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này. Tháng 12 tới, Tổng thống Ukraina Viktor Yanukovych sẽ thăm Trung Quốc cũng với mục tiêu gọi đầu tư. Còn Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã thăm Trung Quốc gần đây. Mục tiêu chung của các nguyên thủ đối tác là nhận được từ Trung Quốc những khoản tín dụng lớn và lãi xuất thấp. Không có gì khác. Lợi ích kinh tế chiếm vai trò hàng đầu và quan trọng nhất. Tất nhiên, đi theo các quan hệ kinh tế sẽ là hệ quả chính trị. Nhưng mục tiêu được đặt ra trên hết lúc này mang tính chất kinh tế thuần túy”, ông Ostrovsky cho biết.

Theo kết quả của chuyến thăm của ông Dmitry Medvedev đến Trung Quốc, hai nước đã ký kết hai chục văn kiện hợp tác liên ngành và giữa các doanh nghiệp, đặc biệt có hợp tác trong lĩnh vực dầu mỏ khí đốt lên đến 1 tỉ USD vốn đầu tư.

Tập đoàn Novatek (Nga) và Tổng công ty Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC) đạt thỏa thuận về điều khoản cung cấp khí hóa lỏng của Nga. Hãng Rosneft ký biên bản ghi nhớ với Sinopec về xuất khẩu 10 triệu tấn dầu mỗi năm trong vòng 10 năm trên cơ sở thanh toán trước. Cũng với Tập đoàn Dầu khí Trung Quốc, đối tác Nga đã thông qua nguyên tắc sơ đồ khởi động và cung cấp nguyên liệu dầu thô cho nhà máy lọc dầu ở Thiên Tân. Khối lượng đầu tư vào dự án trên 10 tỷ USD.

Đằng sau các thỏa thuận kinh tế này là bối cảnh chính trị: Thiếu sự đảm bảo về an ninh năng lượng, Trung Quốc không thể đạt những mục tiêu đầy tham vọng - trở thành nền kinh tế dẫn đầu trên thế giới. Còn LB Nga đang tích cực đa dạng hóa chính sách, chủ động hướng về phía các nước châu Á - Thái Bình Dương.


Theo Đài tiếng nói nước Nga