Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev tại cuộc họp ở Nur-Sultan, Kazakhstan. Ảnh: THX/TTXVN
Theo nhận định của nhà khoa học chính trị người Kazakhstan Adil Kaukenov, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc (Almaty), Kazakhstan mới đây đã quyết định không nộp đơn xin gia nhập BRICS, mặc dù vẫn duy trì hợp tác chặt chẽ với khối. Quyết định này phản ánh một chiến lược thận trọng và thực dụng trong chính sách đối ngoại của quốc gia Trung Á trên.
Lý do không gia nhập BRICS
Trong bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh BRICS diễn ra ở Kazan (Nga) hồi tuần trước, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã khẳng định rằng nước này sẽ không tìm kiếm tư cách thành viên ngay lập tức. Theo ông Tokayev, quyết định này là kết quả của việc xem xét cẩn thận các lợi ích quốc gia và triển vọng phát triển của BRICS. Ông Tokayev nhấn mạnh rằng Kazakhstan sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác cùng có lợi với các nước thành viên BRICS mà không cần phải trở thành thành viên chính thức.
Chuyên gia Kaukenov đánh giá rằng Kazakhstan đã nhận thấy quá trình gia nhập BRICS có thể kéo dài và phức tạp. Việc không tham gia ngay lập tức cho phép Kazakhstan duy trì tính độc lập trong chính sách đối ngoại, đồng thời vẫn có thể hợp tác với các quốc gia thành viên để giải quyết các vấn đề toàn cầu quan trọng.
Chiến lược hợp tác
Kazakhstan đang theo đuổi một chiến lược hợp tác có tính toán hơn với BRICS. Tổng thống Tokayev đã bày tỏ sự ủng hộ đối với các sáng kiến của BRICS, nhấn mạnh rằng tổ chức này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững và sự hiểu biết giữa các quốc gia. Ông cho rằng BRICS là một trung tâm ảnh hưởng mới trên trường quốc tế, điều này cho thấy Kazakhstan vẫn muốn tham gia vào các hoạt động của khối mà không cần phải trở thành thành viên chính thức.
Theo Magbat Spanov, chuyên gia tại Viện Kinh tế Đổi mới Kazakhstan, quyết định không gia nhập BRICS phản ánh áp lực từ các nước phương Tây cũng như những tranh cãi chính trị nội bộ. Ông Spanov cho rằng Kazakhstan cần phải hành động vì lợi ích quốc gia, và điều này có thể bao gồm việc duy trì mối quan hệ tốt với cả phương Tây và các nước trong BRICS.
Kazakhstan hiện đang tích cực phát triển quan hệ thương mại với Nga, một trong những nước thành viên BRICS lớn nhất. Kim ngạch thương mại giữa Kazakhstan và Nga đạt 17,2 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm nay. Sự tăng trưởng này cho thấy mối quan hệ kinh tế giữa hai nước đang ngày càng gắn bó chặt chẽ hơn.
Kazakhstan cũng đang tìm kiếm nguồn khí đốt mới và phát triển ngành năng lượng của mình, điều này càng làm tăng thêm tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ tốt với Nga và các nước phương Tây. Chuyên gia Spanov nhấn mạnh rằng ngành dầu khí của Kazakhstan phụ thuộc nhiều vào đầu tư từ các công ty phương Tây, do đó, việc điều hướng cẩn thận giữa các mối quan hệ này là rất cần thiết.
Kazakhstan đã khẳng định rằng họ sẵn sàng hợp tác với BRICS trên nền tảng quan hệ đối tác và hợp tác. Trong bối cảnh hiện nay, khi tình hình địa chính trị toàn cầu đang biến động nhanh chóng, Kazakhstan muốn giữ vững vai trò của mình như một đối tác độc lập và có trách nhiệm trên trường quốc tế.
Trên cơ sở đó, Tổng thống Tokayev đã nhấn mạnh rằng Kazakhstan sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của BRICS trong tương lai. Điều này cho thấy một sự cam kết mạnh mẽ từ phía Kazakhstan để tham gia vào các hoạt động toàn cầu mà không cần phải trở thành thành viên chính thức của tổ chức này.