Saidakrami Murodalii Rachabalizoda, nghi phạm vụ tấn công Crocus City Hall ở ngoại ô Moskva (Nga), tại phiên xét xử của Tòa án quận Basmanny, ngày 24/3. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo báo cáo được đệ trình lên Hội đồng bảo an LHQ vào tháng 1, IS đã đẩy mạnh tuyển dụng trong năm ngoái, nhắm đến công dân Tajikistan và nhiều quốc gia Trung Á khác. IS đặc biệt quan tâm đến thành viên có nhiều kinh nghiệm của các nhóm khủng bố đã hoạt động từ lâu.
Theo báo cáo của LHQ, trong 12 tháng qua, nhóm liên kết của IS tại Afghanistan là Nhà nước Hồi giáo-Khorasan (ISIS-K) đã tuyển nhiều tay súng từ Jamaat Ansarullah. Theo tờ Guardian (Anh), Jamaat Ansarullah là nhóm Hồi giáo cực đoan đã hoạt động nhiều năm tại Tajikistan nói riêng và Trung Á nói chung.
ISIS-K còn lập tài khoản Telegram và lợi dụng nhiều mạng xã hội khác để tuyên truyền ở Tajikistan và nhiều nơi khác trong khu vực.
Mặc dù ISIS-K giảm số cuộc tấn công, mất một số vùng đất và các nhân vật chỉ huy cấp cao và tầm trung rời đi, nhưng nhóm khủng bố này vẫn là mối đe dọa lớn nhất ở Afghanistan, thậm chí có khả năng gây nguy hiểm cho khu vực và các nước khác.
ISIS-K đã áp dụng chiến lược tuyển dụng bao quát hơn, bao gồm cả việc tập trung vào thu hút thành viên Taliban và tay súng nước ngoài.
Các cơ quan tình báo của Mỹ và châu Âu từng cảnh báo về xu hướng gia tăng mạnh âm mưu khủng bố quốc tế liên quan đến ISIS-K.
Báo cáo của LHQ đề cập: “Vào tháng 7 và tháng 8 năm trước, Đức đã bắt 7 nghi phạm người Tajik, Turkmenistan và Kyrgyzstan vì lên kế hoạch tấn công khủng bố”.
Đức đã bắt hai nghi phạm Afghanistan bị nghi lên kế hoạch tấn công Quốc hội Thụy Điển. Ảnh: Getty Images
Ngày 19/3 vừa qua, giới chức Đức đã bắt hai nghi phạm Afghanistan được cho lên kế hoạch tấn công Quốc hội Thụy Điển. Công tố viên cho biết một trong hai nghi phạm được ISIS-K giao nhiệm vụ trả thù các vụ đốt kinh Quran tại Thụy Điển và các nước Bắc Âu.
Ngày 31/12/2023, cảnh sát Đức bắt 3 nghi phạm người Tajik và một nghi phạm Uzbekistan lên kế hoạch tấn công Nhà thờ lớn Cologne. Các nhà điều tra nhận định một nghi phạm có liên quan đến IS.
Theo Guardian, nghi phạm người Tajik có liên quan đến nhiều âm mưu khủng bố khác tại châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ trong những năm gần đây. Trong đó, hai thành viên IS đã tấn công một nhà thờ ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào tháng 1, khiến một người thiệt mạng và một người bị thương.
Tajik là những người nói tiếng Ba Tư sống ở Trung Á, chủ yếu tại Tajikistan, Afghanistan, Uzbekistan. Có đến 4/5 dân số Tajikistan là người Tajik.
Trong một diễn biến gần đây, 3 trong 4 nghi phạm bị lực lượng an ninh Nga bắt giữ sau vụ xả súng tại Nhà hát Crocus City Hall, Moskva (Nga) tối 22/3 được cho là công dân Tajikistan hoặc người gốc Tajik.
ISIS-K tuyên bố đã thực hiện vụ tấn công. Nhóm này còn công bố bức ảnh của 4 nghi phạm chụp ảnh trước lá cờ IS và chúng đều che mặt. ISIS-K cũng đăng video được cho do kẻ tấn công quay lại về cảnh chúng xả súng vào khán giả tại nhà hát.
Trước đó, ISIS-K đăng tuyên bố trên tài khoản Telegram: "Các tay súng Nhà nước Hồi giáo đã tấn công một cuộc tụ tập lớn của những người theo đạo Cơ đốc ở thành phố Krasnogorsk ở ngoại ô thủ đô Moskva của Nga, giết chết và làm bị thương hàng trăm người, đồng thời tàn phá nơi này trước khi rút lui về căn cứ an toàn". Moskva chưa bình luận về tuyên bố của ISIS-K.
Kể từ khi thành lập cách đây 8 năm, ISIS-K chủ yếu tập trung vào hoạt động tại Afghanistan. Việc ISIS-K quay trở lại các mục tiêu quốc tế có thể do chúng nhận được chỉ đạo trực tiếp từ thủ lĩnh của IS ở Iraq và Syria.