Các gia đình Yemen nhận khẩu phần bột mì từ các tổ chức từ thiện. Ảnh: AFP
Theo hãng tin Reuters, ngày 17/1, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố đưa phong trào Hồi giáo Houthi ở Yemen trở lại danh sách các thực thể khủng bố do lực lượng này liên tục tấn công tàu thuyền trên các tuyến hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ.
Trong tuyên bố, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nêu rõ: “Hôm nay Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo coi Ansarallah, thường được gọi là Houthi, là một nhóm khủng bố toàn cầu được chỉ định đặc biệt (SDGT), hành động này có hiệu lực sau 30 ngày kể từ hôm nay”.
Các biện pháp trừng phạt đi kèm với việc liệt Houthi vào danh sách khủng bố nhằm mục đích cắt đứt nhóm này khỏi nguồn tài chính của họ.
Tuy nhiên, trước quyết định trên của Washington, các quan chức viện trợ bày tỏ lo ngại. Phó giám đốc tổ chức Oxfam America Scott Paul cho biết quyết định này sẽ chỉ làm gia tăng mức độ bất ổn và mối đe dọa khác đối với người dân Yemen vẫn đang vướng vào một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất thế giới.
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, chính phủ Mỹ đã liệt kê nhóm Houthi vào danh sách tổ chức khủng bố toàn cầu. Tuy nhiên, đến khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức, nhà lãnh đạo đã đảo ngược quyết định, viện dẫn lý do các lệnh trừng phạt gây ra mối đe dọa nhân đạo đối với dân thường Yemen.
Các cuộc tấn công quân sự mới đây của Mỹ và Anh nhằm vào các mục tiêu của Houthi ở Yemen đã không ngăn được các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa của lực lượng Houthi đối với các tàu thương mại đi qua tuyến đường Biển Đỏ.
Ngay cả khi các quan chức chính quyền Tổng thống Biden xem xét các lệnh trừng phạt mới, lực lượng Houthi trong tuần này tiếp tục phát động cuộc tấn công thứ hai nhằm vào một con tàu thuộc sở hữu của Mỹ bằng máy bay không người lái. Con tàu và thủy thủ đoàn an toàn sau khi dập tắt đám cháy do vụ tấn công.
Theo hãng tin AP, giới phê bình cho rằng các biện pháp trừng phạt bổ sung của Mỹ có thể ít ảnh hưởng đến Houthi. Bên cạnh đó cũng xuất hiện lo ngại việc đưa Houthi vào danh sách khủng bố có thể làm phức tạp các nỗ lực quốc tế nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình trong cuộc chiến hiện tạm lắng xuống với Saudi Arabia.
Theo Liên hợp quốc, xung đột và những chính sách sai lầm của chính phủ đã khiến 24 triệu người Yemen đứng trước nguy cơ nghèo đói và bệnh tật, trong đó 14 triệu người đang rất cần được hỗ trợ nhân đạo. Các nhóm viện trợ trong thời kỳ đỉnh điểm của cuộc chiến ở Yemen đã đưa ra nhiều cảnh báo hàng triệu người Yemen đang trên bờ vực nạn đói.
Các tổ chức viện trợ chỉ ra nỗi sợ vi phạm các quy định trừng phạt của Mỹ cũng đủ khiến các chủ hàng, ngân hàng và những bên khác trong chuỗi cung ứng thương mại mà người Yemen phụ thuộc muốn né tránh quốc gia này. Yemen nhập khẩu 90% lương thực.
Biết rõ nỗi lo ngại từ các tổ chức viện trợ, các quan chức Mỹ nêu rõ các lệnh trừng phạt mới sẽ không áp dụng đối với các chuyến hàng thương mại thực phẩm, thuốc men, nhiên liệu và hỗ trợ nhân đạo vào các cảng của Yemen. Các lệnh trừng phạt cũng sẽ có hiệu lực 30 ngày kể từ ngày công bố, giúp các công ty vận tải biển, ngân hàng, công ty bảo hiểm và những bên khác có thời gian chuẩn bị.
Trong một tuyên bố mới nhất, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhấn mạnh sẽ đưa ra các miễn trừ chưa từng có đối với các mặt hàng chủ lực, bao gồm thực phẩm, để giúp giảm thiểu những ảnh hưởng bất lợi đối với người dân Yemen, đồng thời nói thêm những người dân này không nên phải trả giá vì hành động của Houthi.
Hiện tại, chính quyền không tái áp dụng việc chỉ định nghiêm khắc hơn về tổ chức khủng bố nước ngoài đối với Houthi. Điều đó sẽ ngăn cản người Mỹ, cùng với những người và tổ chức thuộc quyền tài phán của Mỹ, cung cấp “hỗ trợ vật chất” cho Houthi. Các nhóm viện trợ cho rằng bước đi đó có thể có tác dụng hình sự hóa hoạt động thương mại và hỗ trợ thông thường cho người Yemen.
Ông Sullivan nói thêm Mỹ sẽ đánh giá lại quyết định nếu lực lượng Houthi tuân thủ trật tự hàng hải quốc tế.
Tuần trước, Jared Rowell, Giám đốc Ủy ban Cứu hộ Quốc tế tại Yemen, cho biết các cuộc tấn công và phản công đã làm gián đoạn việc vận chuyển hàng hóa và viện trợ vào Yemen, khiến gia thực phẩm và nhiên liệu tăng cao.