Các loại socola được bày bán tại cửa hàng ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
Nghiên cứu trên được công bố trên tạp chí BMJ. Những người được nghiên cứu đã trả lời những câu hỏi về thực phẩm 4 năm 1 lần trong khoảng thời gian 25 năm. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét lượng socola đen, socola sữa và tổng lượng socola tiêu thụ trong số hơn 111.000 người sành socola.
Các nhà nghiên cứu cho biết, mỗi khẩu phần socola được xác định có trọng lượng 1 ounce Mỹ (28,3 gram) và chỉ có socola đen mới có tác dụng trong giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
Tác giả chính của công trình nghiên cứu trên là bà Binkai Liu - nghiên cứu sinh Tiến sĩ tại Khoa dinh dưỡng của Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan. Bà cho biết: “Socola đen và socola sữa có hàm lượng đường, chất béo và calo bổ sung tương tự nhau, nhưng điểm khác biệt quan trọng nhất là socola đen chứa nhiều cacao hơn”.
Cacao là dạng socola thô và ít qua chế biến được thu hoạch từ cây ca cao Theobroma. Cacao là thực phẩm chứa hàm lượng flavanol cao. Vì vậy, tỷ lệ phần trăm cacao được in trên nhãn của thanh socola đen càng cao thì càng chứa nhiều flavanol. Flavanol hoạt động như chất chống oxy hóa và làm giảm tình trạng viêm có thể gây ra hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường.
Sau khi loại bỏ các yếu tố nguy cơ về chế độ ăn uống và lối sống, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ăn ít nhất 5 khẩu phần socola mỗi tuần có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường type 2 thấp hơn đáng kể 10% so với những người hiếm khi hoặc không bao giờ ăn socola. Những người ăn ít nhất 5 khẩu phần socola đen mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 thấp hơn đáng kể 21% và không bị tăng cân lâu dài như khi ăn socola sữa. Tuy nhiên, khi xem xét đến các loại socola, dữ liệu cho thấy sử dụng socola sữa không có tác dụng đáng kể với các nguy cơ mắc bệnh tiểu đường .
Nghiên cứu trên cũng nêu ra thành phần tiến hành nghiên cứu là người lớn tuổi da trắng và lượng tiêu thụ socola tương đối thấp. Tuy nhiên, kết quả này cũng được cho là trái ngược với một nghiên cứu vào tháng 12/2023 cho thấy không có lợi ích nào cho bệnh tiểu đường khi tiêu thụ cacao.
Tiến sĩ Nestoras Mathioudakis, đồng Giám đốc y khoa của Chương trình giáo dục và phòng ngừa bệnh tiểu đường tại Bệnh viện Johns Hopkins ở Baltimore cho biết: "Các hợp chất hoạt tính sinh học trong cacao có tên là flavanol đã được chứng minh trong các nghiên cứu trên động vật và các nghiên cứu thực nghiệm trên người quy mô nhỏ có khả năng cải thiện độ nhạy insulin và giảm stress oxy hóa và viêm, tất cả đều là thành phần trong bệnh sinh lý của bệnh tiểu đường. Hàm lượng flavonoid cao trong socola đen có thể mang đến những tác dụng có lợi".
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), cứ 10 người Mỹ thì có khoảng 1 người mắc bệnh tiểu đường và có tới 95% trong số đó được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2. Ở mức độ toàn cầu, tình hình còn tệ hơn nữa khi 1 nghiên cứu vào tháng 7/2023 đã ước tính có ít nhất 1,31 tỷ ca mắc bệnh tiểu đường vào năm 2050, tăng từ mức 529 triệu ca vào năm 2021.
Những yếu tố thúc đẩy xu hướng mắc bệnh tiểu đường tăng cao là do ít vận động thể chất, sử dụng rượu, bia và thuốc lá, chế độ ăn uống không hợp lý khi phụ thuộc quá nhiều vào thực phẩm siêu chế biến - sản phẩm tiện lợi được chế biến công nghiệp.
Một nghiên cứu được công bố vào tháng 9 vừa qua cho thấy cứ tăng 10% lượng thực phẩm siêu chế biến thì nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 sẽ tăng 17%. Chúng ta nên thay thế nước ngọt bằng nước lọc và khoai tây chiên bằng trái cây là những cách tuyệt vời để giảm lượng thực phẩm siêu chế biến đang tiêu thụ.
Socola cũng có thể được xếp vào loại thực phẩm siêu chế biến nên nhà nghiên cứu Mathioudakis lại có ý kiến khác với nghiên cứu trên. Ông cho biết: “Các sản phẩm socola là một loại kẹo và chứa đường. Vì vậy, tôi không khuyến khích mọi người ăn socola để kiểm soát lượng đường tốt hơn, và tôi không chắc mình sẽ làm như vậy chỉ dựa trên nghiên cứu này”.
Ông nói thêm: “Tôi đề xuất các nguồn thực phẩm thay thế, đặc biệt là các loại quả mọng sẫm màu như quả việt quất, quả mâm xôi đen và quả lựu, táo và trà. Rượu vang đỏ cũng chứa flavanol, nhưng một lần nữa, tôi cũng không khuyến khích sử dụng rượu vang”.
Theo ông Mathioudakis, có một mối lo ngại khác về socola. Các nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng socola đen và các sản phẩm ca cao tương tự bị nhiễm chì và cadmium, hai kim loại độc thần kinh có liên quan đến ung thư, bệnh mãn tính hoặc các vấn đề về sinh sản và phát triển, đặc biệt là ở trẻ em. Các phiên bản socola đen hữu cơ có chỉ số này cao nhất, có thể là do ô nhiễm công nghiệp ở các nước đang phát triển - nơi trồng cây ca cao.
Do đó, ông Mathioudakis cho rằng nếu không phải là người hâm mộ món socola, có lẽ tốt nhất là nên chọn nguồn flavonoid từ trái cây và rau quả và tránh xa kẹo. Tuy nhiên, nếu là người không thể sống khi thiếu socola thì hãy cố gắng giữ ở mức 1 ounce socola đen vài lần một tuần.
Tác giả nghiên cứu, bà Liu cho biết: “Đối với bất kỳ ai yêu thích socola, đây là lời nhắc nhở rằng việc đưa ra những lựa chọn nhỏ, như chọn socola đen thay vì socola sữa, có thể tạo ra sự khác biệt tích cực cho sức khỏe của họ”.