Theo Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương), việc Ấn Độ áp dụng chế độ cấp phép nhập khẩu hương nhang đột ngột (có hiệu lực ngay tại thời điểm thông báo ngày 31/8 vừa qua), không thông báo trước đã tạo ra những khó khăn nghiêm trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Làng nghề làm hương truyền thống tại Thủy Xuân, Thừa Thiên - Huế. Ảnh: Nhật Anh/TTXVN
Ấn Độ hiện là thị trường xuất khẩu hương nhang chính (không có thị trường thay thế) của ngành hương nhang xuất khẩu Việt Nam. Cả nước hiện có hơn 100 doanh nghiệp sản xuất hương nhang ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Tính trung bình, mỗi tháng các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu khoảng hơn 300 công hàng hương nhang sang thị trường Ấn Độ (kim ngạch xuất khẩu năm 2018 - 2019 là 76,85 triệu USD).
"Việc hạn chế nhập khẩu hương nhang của Ấn Độ khiến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp ngay lập tức bị dừng lại. Các doanh nghiệp phải ngừng vận chuyển công hàng theo hợp đồng. Trong khi đó, tháng 9 hàng năm là tháng cao điểm cho hoạt động xuất khẩu hương sang Ấn Độ nhằm phục vụ cho dịp lễ lớn nhất của Ấn Độ trong tháng 10. Lượng hàng tồn kho rất lớn, không xuất khẩu đi nước khác được do không có thị trường xuất khẩu thay thế. Nhà xưởng phải tạm ngừng sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp và việc làm, đời sống của hàng nghìn công nhân", đại diện Vụ Thị trường châu Á – châu Phi cho hay.
Sau khi nhận được thông tin, Vụ Thị trường châu Á – châu Phi và Cục Xuất nhập khẩu đã làm việc với một số doanh nghiệp xuất khẩu hương nhang lớn có trụ sở tại Hà Nội và Hưng Yên để nắm bắt tình hình, khó khăn của doanh nghiệp và tìm hướng tháo gỡ.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã ký công thư gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương Ấn Độ thể hiện quan ngại và phản đối biện pháp nói trên của Ấn Độ kết hợp đề nghị phía Ấn Độ trước mắt không yêu cầu giấy phép nhập khẩu đối với các lô hàng hương nhang từ Việt Nam đã ký hợp đồng mua bán trước ngày 31/8/2019; xem xét, tạm thời ngừng áp dụng biện pháp cấp phép nhập khẩu trong thời gian nhu cầu thị trường ở mức đỉnh điểm (tháng 9 và tháng 10 năm 2019). Về lâu dài hủy bỏ biện pháp quản lý nhập khẩu nói trên.
Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng đề xuất buổi gặp với Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam để trao đổi về vụ việc và đề nghị Sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam báo cáo xem xét xử lý vấn đề này về nước, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp Việt Nam, không làm ảnh hưởng tới quan hệ thương mại đang phát triển tốt đẹp của hai nước Việt Nam và Ấn Độ.
Trước đó, ngày 31/8/2019, Bộ Công Thương Ấn Độ ban hành Thông báo số 15/2015-2020 về việc điều chỉnh chính sách nhập khẩu đối với mặt hàng hương nhang (Agarbatti). Theo đó, việc nhập khẩu hương nhang (mã HS 33074100) và các chế phẩm khác (mã HS 33074900) vào Ấn Độ được chuyển từ trạng thái “tự do nhập khẩu” sang “hạn chế nhập khẩu”. Thông báo có hiệu lực ngay ngày 31/8/2019.
Theo chính sách điều chỉnh, để có thể nhập khẩu vào Ấn Độ, các doanh nghiệp nhập khẩu hương nhang và các chế phẩm khác phải xin giấy phép nhập khẩu từ Bộ Công Thương Ấn Độ (do Tổng cục Ngoại thương cấp).
Tuy nhiên, đến nay, Bộ Công Thương Ấn Độ chưa đưa ra hướng dẫn chi tiết về thủ tục cấp phép nhập khẩu cũng như thời gian cấp phép. Theo phản ánh của các đối tác nhập khẩu hương nhang tại Ấn Độ, chưa có doanh nghiệp nào xin được giấy phép nhập khẩu.
Đại diện Bộ Công Thương nhận định: Nguyên nhân của việc áp dụng hạn chế nhập khẩu của Ấn Độ đối với hương nhang có thể xuất phát từ việc giá thành hương nhang của Việt Nam quá rẻ (giá CIF 600 - 650 USD/tấn) so với giá sản phẩm của Ấn Độ, làm ảnh hưởng tới ngành sản xuất hương nhang trong nước, khiến nhiều doanh nghiệp Ấn Độ phải đóng cửa trong thời gian vừa qua.